A’dan Z’ye: Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band

Sayısız müzik yayını tarafından tüm zamanların en iyi albümleri listesinde zirvede kendine yer bulan Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, hem kompozisyon hem kayıt aşamasında sınırların zorlandığı efsanevi bir albüm. The Beatles’ın yarattığı bir alter ego grubun ürünüymüş gibi kurgulanan, sayısız konuk müzisyenin yer aldığı ve efsaneleşmiş birçok detayla birlikte anılan albüm, 1 Haziran 2017 günü tam 50. yaşına girecek. Aynı gün yayınlanacak It Was Fifty Years Ago Today! The Beatles: Sgt. Pepper & Beyond belgeseliyle de anılacak olan nefis albüme dair bilinmesi gerekenlerin bir kısmını, A’dan Z’ye derledik.

Yazı: Cem Kayıran – İllüstrasyon: Sadi Güran

Adolf Hitler

Peter Blake ve Jann Haworth imzalı Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band kapağı, Bob Dylan’dan Edgar Allen Poe’ya, Karl Marx’tan Marlene Dietrich’e birçok ünlü ve ikonik ismi bir araya getiriyordu. Söz konusu kapakta kimlerin yer alacağı üzerine yapılan toplantılarda John Lennon’ın ısrarla gözükmesini istediği isimlerden biri de Adolf Hitler’miş. Diğer The Beatles üyelerinden olumlu tepkiler gelmese de kapak için hazırlanan ilk taslaklarda Hitler, Larry Bell’in hemen yanına yerleştirilmiş. Sonrasındaysa albüm kapağında yer almasının “saldırgan” bir mesaj vereceğine inanılarak, Hitler’in Sgt. Pepper’s kapağından çıkarılmasına karar verilmiş.

Being for the Benefit of Mr. Kite!

Albümün yedinci şarkısı olan “Being for the Benefit of Mr. Kite!”, John Lennon’ın 1967 yılının ocak ayında bir antikacıdan satın aldığı eski bir sirk posterinden ilham alınarak yazılmış. Pablo Fanque’ın öncülüğünde turlayan Circus Royal’ın Rochdale’de gerçekleşecek şovu için hazırlanan posterde kocaman puntolarla yazan “Being for the Benefit of Mr. Kite!” cümlesi, şarkının yola çıkmasına sebep olmuş. Birçok kaynakta şarkının yazarı John Lennon olarak gözükse de Paul McCartney birçok röportajında şarkıyı birlikte yazdıklarını; hatta şarkının kendi kendini yazdığını anlatıyor: “John’un evindeki oturma odasında bir akşamüstü bu postere bakıyorduk ve bu posterden bir şarkı çıkarmanın iyi olacağını düşündük. Yazıyı sesli şekilde okuduktan sonra devamı kendiliğinden geldi.”

Cass Elliot

1 Haziran 1967 yılında yayınlanan ve tüm zamanların en iyi albümleri arasında gösterilen Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band albümünü, prodüksiyonu tamamlanmış şekilde ilk kez dinleyen şanslı insanlar, Chelsea’deki King’s Road’da oturan Cass Elliot’ın komşuları olmuş. Albüm yayınlanmadan hemen önce, asetat diskteki bir kopyasını aldığı gibi The Mamas & The Papas grubunun solisti Cass Elliot’ın evinde soluğu alan dörtlü, sabah saat 6 sularında albümü son seste ve evin tüm camları açık şekilde dinlemeye başlamış. Grubun bir dönem basın sorumlusu olan yakın arkadaşları Derek Taylor, evlerinin camlarına çıkan mahallelinin duyduğu şarkıların yeni The Beatles şarkıları olduğunu kısa sürede anladığını, kimsenin kızmadığını ve herkesin çok mutlu olduğunu dile getiriyor.

Dilruba

George Harrison bestesi olan “Within You Without You”, müzisyenin aynı zamanda mentoru olan Ravi Shankar’dan Hint müziği üzerine eğitim aldığı altı haftalık yolculuğunun ardından yazdığı şarkılardan biri. Baştan sona klasik Hint müziği esintilerinin hissedildiği parçada Harrison’a, Asian Music Circle’dan müzisyenler eşlik ediyor. Harrison’ın vokallerinin yanı sıra akustik gitar, sitar ve tamburla eşlik ettiği parçada Hint müzisyenlerin çaldığı ve parçaya karakterini veren enstrümanlardan biri de dilruba. Şarkıda Harrison’ın özel isteği üzerine ağırlıklı olarak vokal melodisini takip eden dilruba, çeşitli bölümlerde de sitarla karşılıklı, sarmal bir melodik yapı oluşturuyor.

Easy Star All-Stars

New York’ta, Easy Star plak şirketinin kurucuları tarafından hayata geçirilen reggae kolektifi Easy Star All-Stars, söz konusu albümdeki tüm şarkıların reggae ve dub yorumlarının yer aldığı Easy Star’s Lonely Hearts Dub Bandisimli albümü 2009 yılında yayınladı. Şimdiye dek sayısız saygı albümüyle onurlandırılan Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band için hazırlanan en karakteristik derlemelerden biri olan Easy Star All-Stars albümünde çeşitli şarkılarda Matisyahu, Frankie Paul ve Ranking Roger gibi isimler ekibe eşlik ediyor.

Fool
Seemon Posthuma and Marijke Koger’in kurucusu olduğu Hollandalı tasarım kolektifi The Fool, 1966-1967 yıllarında The Beatles’la çeşitli sahne kostüm ve dekorasyonu için çalışmıştı. Birçok ilki beraberinde getiren Sgt. Pepper’s albüm kapağının iç sayfalarının tasarımını da üstlenen ikili, o zamana dek yayınlanan tüm albüm kapaklarının aksine iç sayfalarda beyaz kâğıt kullanmaktan sakınmış ve müziğin sunduğu atmosfere uygun olarak sarı, kırmızı ve pembe gibi renkler tercih etmiş. Söz konusu albüm kapağının, tarihte şarkı sözlerinin basılı olarak yer aldığı ilk tasarıma sahip olduğunun da altını çizmekte fayda var.

Geoff Emerick

Yenilikçi yaklaşımlarıyla albümdeki karakteristik tınının mimarlarından olan kayıt mühendisi Geoff Emerick, Sgt. Pepper’s kaydedilirken yalnızca 21 yaşındaydı. Grupla özdeşleşen prodüktör George Martin’in sağ kolu olan Geoff Emerick, albüme dair sonraki yıllarda yaptığı açıklamalarda Sgt. Pepper’s’ın bir grup çalışmasından ziyade John Lennon ve Paul McCartney’nin eseri olduğunu ve albümün kayıt sürecine Ringo Starr ve George Harrison’ın çok fazla dahil olmadığını dile getirmişti. Albümde çok kritik bir rol oynayan Geoff Emerick’in ismi albüm kapağında yer almıyor.

Hunter Davies

Yazar Hunter Davies, Here We Go Round the Mulberry Bush isimli kitabının film uyarlamasının müzikleri üzerine konuşmak için Paul McCartney’le buluşmasının ardından grubun biyografisini yazmaya karar verir. McCartney’nin ortalıkta gruba dair gerçek dışı bilgilerin dolaşmasından ötürü kitaba sıcak bakmasıyla birlikte hızlanan süreç, Brian Epstein’ın da onayıyla Hunter Davies’in grupla uzun süreler bir arada olmasıyla devam eder. Sgt. Pepper’s kayıtlarının tamamını yerinde takip eden Davies’in 1968 yılında yayımlanan The Beatles isimli biyografisi, geçtiğimiz yıl Kara Plak Yayınları etiketiyle Doruk Yurdesin’in Türkçe çevirisiyle raflardaki yerini aldı. John Lennon, 1971 yılında verdiği bir röportajında, Davies’in kitabını “saçmalık” olarak tanımlamıştı.

Issy Bonn

Albüm kapağında Paul McCartney’nin hemen arkasında elini kaldırmış olarak görülen komedyen. Paul McCartney’nin aslında öldüğüne ve 1966 yılında kendisine çok benzeyen (!) birinin gruba katıldığına dair iddiaları savunanların teorisine göre, Issy Bonn’un albüm kapağında McCartney’nin başının üzerinde kaldırdığı eli bu tür bir mesaj içeriyor. Albümün kapağı ve kitapçığında grup üyeleri tarafından bilinçli olarak yerleştirildiği sanılan ve “Paul öldü” teorisiyle bir anlamda oyun oynayan çeşitli detaylar bulunuyor. Albüm için hazırlanan birçok farklı görselde, Paul McCartney’nin kafasının üzerinde bir elin gözükmesi, bir tür ölüm sembolü olarak yorumlanıyor.

Jimi Hendrix

4 Haziran 1967 günü, yani albümün yayınlanmasından sadece üç gün sonra, Londra’da Saville Theatre’da sahne alan Jimi Hendrix Experience, konsere “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” şarkısının bir yorumuyla başlar. Seyirciler arasında yer alan George Harrison ve Paul McCartney’i epey şaşırtan bu olay için McCartney’nin şu sözleri söylediği kaydedilmiş: “Perdeler açıldı ve Jimi gitarıyla ‘Sgt. Pepper’ı çalarak seyircilere doğru yürümeye başladı. Bu herhangi bir insan için fazlasıyla büyük bir iltifat. Kesinlikle kariyerimin en gurur dolu anlarından biriydi.”

Yazının tamamını Bant Mag. No: 57’den buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.