Haftalık gezegen ahvâli: 21-27 Nisan 2014

Ukrayna’nın doğusunda ordunun yaptığı operasyonlarda beş Rusya yanlısı isyancı öldürüldü, Ukrayna haber ajansı Rusya ordusunun sınıra 1 kilometre kadar yanaştığını açıkladı, Ukrayna yönetimi Dnipropetrovsk kentinde teslim edilecek her makineli tüfeğe bin, her Rus ajanına 10 bin, işgalden kurtarılacak her idarî binaya 200 bin dolar ödül koydu. Donetsk’te isyancılar televizyon kanalını işgal edip Rusya yanlısı yayın yapmaya başladı, Slavyansk’ta sekiz Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gözlemcisi kaçırılıp basın önüne çıkartıldı. G7 ülkeleri Rusya’ya yaptırımları arttırma kararı aldı. Suudi Arabistan’da Dünya Sağlık Örgütü’nün SARS’tan sonra en tehlikeli virüs olarak gördüğü MERS’ten geçen yıldan bu yana ölenlerin sayısı 92’ye, virüs bulaşanların sayısı 313’e çıktı. BM ile çalışan bilim insanları Afrika’da uyku hastalığı yayan çeçe sineklerinin genetik kodunu çözdü. Çin’de panda, kara ayı, karıncayiyen gibi ender türden hayvanların yenmesine 10 yıl hapis cezası getirildi. Vatikan’da Papa Francis’in kendinden önceki Papalar XXIII. John ve II. Jean Paul’u aziz ilan ettiği töreni 500 bin kişi izledi. Almanya’da sendikalar çalışanlar için Dünya Kupası’nda gece oynanan millî maçlardan sonra işe geç gitme hakkı istedi. Dünya Ekonomik Forumu’nun 2014 yılı Küresel Bilgi Teknolojileri Raporu’nda 148 ülke arasında Türkiye yargı bağımsızlığında 85’inci, eğitim kalitesinde 91’inci sırada yer aldı.

Anayasa Mahkemesi’nin 52. kuruluş yıldönümünde Başkan Haşim Kılıç hukuka yapılan müdahaleleri eleştirdi; konuşmayı alkışlamadan törenden ayrılan Başbakan Erdoğan, Kılıç’a dinlemeler üzerinden şantaj yapıldığını iddia etti, borsa düştü, dolar çıktı. MİT’in faaliyet alanı ve yetkilerini arttıran kanun Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı; Eskişehir’de, kendini MİT mensubu olarak tanıtıp kadınlara katılım formu doldurtan bir adam yakalandı ve AKP seçim bürosunun kapısına “hırsız var” yazmakla suçlanan iki üniversite öğrencisine DNA testi yapıldı. 1 Mayıs’ta İstanbul’da 40 bin polisin görev yapacağı açıklandı, İstanbul’daki 23 Nisan etkinlikleri sırasında “Berkin Elvan Ölümsüzdür” pankartı açan üç çocuk gözaltına alındı. Diyarbakır Lice’de geçen yıl Medeni Yıldırım’ın ölümüyle sonuçlanan kalekol protestosunda askerlerin 21 silahtan 317 kurşun sıktığı anlaşıldı. Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın hazırladığı raporda 2013 yılında güvenlik görevlilerinin öldürdüğü insan sayısı 34 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu bilgisayar kullanma yaşının ortalama 8, cep telefonu kullanma yaşının 10 olduğunu açıkladı. Meclis’te son altı yıldaki kadın cinayetlerinin sayısının sorulduğu soru önergesine Adalet Bakanı böyle bir istatistik tutulmadığı cevabını verdi. YSK Yalova seçimlerinin tekrar edilmesi kararı aldı, dev imar projeleri için getirilen Hazine garantilerinin Resmî Gazete’de ilan edilme zorunluluğu kaldırıldı, Başbakan Erdoğan’ın 1915 Ermeni tehciri taziyesi dokuz dilde yayınlandı.

Güney Kore Başbakanı, 16 Nisan’da ülkenin güneyinde gerçekleşen ve şimdilik ölü sayısının 188, kayıp sayısının 114 olduğu feribot kazası sonrasında müdahalenin yetersiz kalması gerekçesiyle istifa etti, yetkililer bazı cesetlerin yanlış ailelere verildiğini doğruladı. Malezya ile Endonezya arasındaki Malakka Boğazı’nda bir Japonya tankerini soyan silahlı korsanlar milyonlarca ton petrol ve mürettebattan üç kişiyle beraber kayıplara karıştı. 8 Mart’ta kaybolan Malezya Havayolları 370 sefer sayılı uçağın arama çalışmalarının yıllar sürebileceği açıklandı. Avustralya’dan Endonezya’ya giden bir uçakta tuvalet zannettiği kokpitin kapısına dayanan bir yolcu, pilotun uçak kaçırılıyor alarmı vermesine sebep olup gözaltına alındı. ABD’de 16 yaşındaki bir çocuk California’dan kalkan bir yolcu uçağının tekerlek boşluğunda Hawaii’ye uçtu ve hayatta kaldı, South Florida Üniversitesi mezuniyet töreninde selfie çekilmesini yasakladı, bir Japon balığını canlı yediği videoyu Facebook’ta paylaşan bir adam İngiltere’de 300 pound para cezasına çarptırıldı. Rusya Devlet Başkanı Putin, internetin bir CIA projesi olduğunu, Google şirketi de arama motorunda ayda 100 milyardan fazla arama yapıldığı açıkladı. İnternete eşit ulaşım hakkını tanıyan ve kullanıcıların özel bilgilerini koruma altına alan “İnternet Anayasası”, Brezilya Senatosu’nda oybirliğiyle onaylandı. Gökbilimciler tarafından kurulan B216 vakfı, asteroitlerin 2000 yılından bu yana Dünya atmosferinde nükleer bomba gücünde 26 patlamaya yol açtığını hesapladı.

Doruk Yurdesin

Foto: Aracataca, Kolombiya. Önceki hafta ölen Gabriel Garcia Marquez’in memleketi Aracataca’da Kutsal Hafta sırasında şehrin içinden geçen kanalda oynayan çocuklar. Ricardo Mazalan – AP