Marjinlerden*: Felipe Jesus Consalvos

1891 yılında Küba’da Havana’ya yakın bir köyde dünyaya gelen Felipe Jesus Consalvos, hayatının büyük bir kısmını puro sararak geçirdi. 1920’lerde ailesiyle beraber Miami’ye göç eden, daha sonrasında New York’a ve son olarak 1960’larda hayata veda edeceği Philadelphia’ya yerleşen Consalvos puro sektörünün sağladığı görsel malzemenin etrafında kendine has, oldukça zengin bir kolaj evreni oluşturdu.

Yazı: Yetkin Nural

Kendini işlerinin bir tanesinde “puro sarıcısı, sanatçı, şifacı ve insan” olarak tanımlayan Felipe Jesus Consalvos’un sofistike ve politik göndermelerle dolu kolajları ancak ölümünden sonra, 1980’lerde yeğeninin düzenlediği bir garaj satışında keşfedildi. Temel olarak kullandığı puro kutu ve paket görsellerinin yanısıra dergilerden, aile fotoğraflarından, posta pullarından ve kesilmiş paralardan 800’ün üzerinde kolaj üreten Consalvos, kolajlarını kağıdın yanısıra müzik enstrümanları, mobilyalar, buluntu fotoğraf ve eşyalar üzerine de çalışıyordu. İşlerinin pek çoğunu oğlu Jose Felipe ile işbirliği içinde üreten Consalvos’un kolaj pratiği dönemin sürrealizm, Dada, fütürizm ve popüler sanat gibi akımlarında karşımıza çıkan stillerden izler taşımasıyla da dikkat çekti.

Ne hayatta olduğu dönemde, ne de ölümü sonrasında hakkında çok fazla şey bilinmeyen bu gizemli sanatçı hakkında yıllar içerisinde kolajların başkası tarafından yapıldığı, Consalvos’un uydurma bir kişi olduğu gibi çeşitli haberler çıksa da, 800’ün üzerinde kolajdan oluşan bu üretimin her durumda çağının ötesinde bir iş bütünü olduğu ortada. Kendisi her kim olursa olsun, Felipe Jesus Consalvos’un çevresindeki görsel dünyayı bambaşka gözlerle yorumlayarak yarattığı, politik ve absürd bir hiciv dilini sergileyen kolaj arşivinin yaratıcı ve vizyon sahibi bir ruhun eseri olduğuna şüphemiz yok.

*“Marjinlerden” serisinde her hafta, “Outsider Art” olarak tanımlanan; sanat kültürü, endüstrisi ve kurumlarının dışında kalan, çoğunlukla sanatçının resmi bir eğitime dayanmadan kendi kendine öğreterek yarattığı çalışmalardan oluşan alanın nev-i şahsına münhasır isimlerinden birini ağırlıyoruz.