Marjinlerden: Renaldo Kuhler

“Outsider Art” olarak tanımlanan; sanat kültürü, endüstrisi ve kurumlarının dışında kalan, çoğunlukla sanatçının resmi bir eğitime dayanmadan kendi kendine öğreterek yarattığı çalışmalardan oluşan alanın nev-i şahsına münhasır isimlerinde bu haftaki konuğumuz Renaldo Kuhler.

Yazı: Yetkin Nural

1931’de New Jersey’de Belçikalı bir anne ve Alman kökenli bir babadan dünyaya gelen Renaldo Gillet Kuhler sorunlu bir çocukluk geçirdi. Bir endüstriyel tren tasarımcısı olan babasının işi nedeniyle sürekli evden uzakta olması ve onu soğuk, ihmalkar annesiyle yalnız bırakması, yatılı okulda uğradığı zorbalıklar ve lise sonrasında ailesiyle taşındığı izole çiftlikteki yalnız hayatı Renaldo’yu zaman içinde problemli ve sıkıcı hayatından kaçmak için kullandığı hayali bir ülke yaratmaya itti: Rocterrania .

1953 yılında Colorado Rock Mountains’da bulunan çiftlik evini terk eden ve Colorado Üniversitesi’nden tarih öğrenimi görmeye başlayan Kuhler utangaç yapısı nedeniyle gene sınıf arkadaşlarının zorba ve alaycı tavırlarına maruz kaldı. Bu dönemde dünya dinlerine merak saran Kuhler özellikle Nazi Almanyasındaki Yahudilerin kaderine ve genel anlamda Doğu Avrupa Yahudilerine yönelik bir sempati geliştirdi. İbrani ve Yiddiş dillerini öğrenen ve İbrani alfabesine merak saran Kuhler gelişmekte olan tüm bu ilgi alanlarını henüz kimseyle paylaşmadığı hayali ülke Rocterrania’nın mitolojisini detaylandırmak için kullandı.

1967 yılında ismini Ronald Otto Louis’den Renaldo Gillet Kuhler’e çeviren Kuhler, 1969 yılında North Carolina Musem of Natural Sciences tarafından işe alındı. Burada ömrünün sonuna kadar yayınlar ve sergiler için bilimsel illüstrasyonlar yapan Kuhler, 1996 yılında film yapımcısı Brett Ingram ile tanışana kadar Rocterrania ülkesini ve bu hayali ülke etrafında şekillenen devasa mitolojiyi kimseyle paylaşmadı. Ingram’ı hiçbir zaman sahip olmadığı oğlu gibi gören ve onunla gençlik yıllarından bu yana yarattığı, kendi hayatının bir metaforu maiyetindeki hayali evrenini paylaşacak kadar yakın bir bağ kuran Kuhler’in Rocterrania ’sı bu dostluk sayesinde Ingram yönettiği ve 2009 yılında görücüye çıkan belgesel ile dünyaya açıldı.

Rocterrania

Rocterrania, New York eyaleti ile Kanada sınırında bulunan, nüfusunu çoğunlukla Doğu Avrupa göçmenlerinin oluşturduğu bir ülke. Ülkenin Kuhler’in hayalinde oluşan, kendine has bir hükümet, ordu, dil, alfabe, ve dini, özel altyapı ve toplu taşıma sistemleri, sinema endüstrisi, coğrafi özelliklerinin detaylandırıldığı haritaları bulunuyor.

Ailesinin çiftliğinde yaşadığı yıllarda hayal etmeye başladığı Rocterrania’yı bir monarşi olarak betimleyen Kuhler, yıllar içinde kişisel özgürlüğüne ve kendini bulmaya doğru yol aldığı macerasını da bu ülkenin politik tarihine yansıtıyor. Bir kraliyet ailesinin, politikacıların, dini figürlerin, tiranların, “neutant” adı verilen androjen bireylerin ve farklı geçmişlere sahip kahramanların bulunduğu Rocterrania; Kuhler’in üniversite eğitimi, ismini değiştirmesi, mutlu olduğu bir iş bulması gibi aşamalara paralel olarak kendi devrimini geçirdi ve sosyal demokrasisini ilan etti.

2013 yılında vefat eden Kuhler’in Rocterrania’sını Ingram’ın yönettiği belgesel ve kaleme aldığı The Secret World of Renaldo Kuhler kitabıyla keşfetmenizi tavsiye ederiz.