Bir rezonans meselesi: hackedepicciotto
Röportaj: Cem Kayıran - Fotoğraf: Sven Marquardt
Einstürzende Neubauten’ın kurucu üyesi Alexander Hacke ile bugüne dek Gudrun Gut, Nick Cave, Tiger Lillies gibi birçok müzisyen ve grupla hem işitsel hem görsel birçok projeye imza atmış olan Danielle de Picciotto’dan oluşan hackedepicciotto, Nova Muzak konser serisinin 40. edisyon konuğu olarak 10 Mayıs akşamı Borusan Müzik Evi’nde sahne alacak. Portekizli müzisyen, prodüktör ve doğaçlamacı Rafael Toral’ın da sahne alacağı gecenin biletleri burada.
Nisan 2009’da Ship of Fools adlı projeleriyle İstanbul’da ağırladığımız Hacke – de Picciotto ikilisinin sonik dünyası; endüstriyel tınılardan atmosferik ses bloklarına, ritüelistik sarmallardan yoğun uğultulara alabildiğine geniş bir alana yayılıyor. Bugüne dek yedi stüdyo albümü yayımlayan hackedepicciotto’nun Napoli konserinden kayıtlardan oluşan albümünü hemen aşağıda dinleyebilirsiniz.
Uzun bir aranın ardından İstanbul’a dönecek Alexander Hacke ve Danielle de Picciotto ile ortak üretim pratiklerinin zamanla nasıl dönüştüğünü ve ses – mekân etkileşimini nasıl deneyimlediklerini konuştuk.
“Takdir edilmek elbette güzel, alkışlanmak da öyle ama asıl önemli olan her bireyin algısının müziği ileriye taşıması.” -Alex Hacke
Yıllardır birlikte müzik yapıyorsunuz. Hem işitsel hem metodik olarak sanatsal iş birliğiniz zaman içinde nasıl evrildi?
Danielle de Picciotto: Gerçekten iyi olduğumuz şeylerin daha çok farkına vardığımızı söyleyebilirim. Bu da birbirimize bireysel olma imkânı tanımamız anlamına geliyor. Bu şaşırtıcı bir şekilde projeye her zaman en iyi sonucu getiriyor.
Alexander Hacke: Artık birbirimize nasıl saygı duyacağımızı biliyoruz ve üzerinde çalıştığımız her müzik parçasının bir noktada kendi başına bir varlık hâline geleceğini, kendine özgü talepleri olacağını ve biz ne eklemek istesek de bu taleplere boyun eğmemiz gerekeceğini biliyoruz.
Sanatsal vizyonunuzu taze ve ilham verici tutmak için ikili olarak geliştirdiğiniz yaratıcı alışkanlıklar var mı?
Danielle de Picciotto: Kendi tarzımızda çok rahat olmaktan kaçınmak. Sürekli yeni konu başlıkları ve enstrümantasyonlar üzerine düşünüyoruz. Yeni teknolojik olanaklarla denemeler yapıyoruz.
Alexander Hacke: Yaratıcı sürece başlamadan önce zihnin berrak olması şart. Aksi takdirde, ödenmemiş faturalar, cevaplanmamış e-postalar, dağınık bir çalışma alanı ya da başka bir şey yapma arzusu gibi düşünceler varsa, bu işlerimize yansır.
Canlı performans deneyimi yaratıcı sürecinizi nasıl şekillendiriyor? Sahne, parçaları yapılandırma biçiminizi etkiliyor mu?
Danielle de Picciotto: Sahnede olmak bizim için müzisyen olarak çok önemli ve her zaman müziğimizin ayrılmaz bir parçası. Yakın zamanda yayımladığımız canlı albümümüz, müziğimizin sahnede nasıl değiştiğini gerçekten yansıtıyor. Sahnedeyken neyin işe yaradığını, izleyicinin neye tepki verdiğini ve neyin evrensel olduğunu deneyimliyoruz. Büyüleyici bir süreç.
Alexander Hacke: Oda sadece bize ait olmadığında, müzik ortak bir deneyime dönüşüyor. Her dinleyicinin enerjisi bu deneyime katkı sağlıyor. Takdir edilmek elbette güzel, alkışlanmak da öyle ama asıl önemli olan her bireyin algısının müziği ileriye taşıması. Bu tamamen bir rezonans meselesi.
hackedepicciotto olarak yaptığınız çalışmalarda bir ritüel hissi var. Yarattığınız seslerle dinleyicilerinizde nasıl duygular uyandırmayı umuyorsunuz?
Alexander Hacke: İdeal olarak performanslarımızın bir tür “başlatıcı” etkisi olmasını umuyorum, yani dinleyen kişi sonrasında aynı kişi olmasın. Liminalite (geçiş hâli) kavramıyla çok ilgileniyorum. Bu, başlatma ritüellerinin özüdür: Artık önceki kişi olmadığınız ama henüz olmak üzere olduğunuz kişi de olmadığınız o an — tamamen saf ve sınırsız potansiyele sahip bir alan.
Danielle de Picciotto: Kişisel olarak hiçbir zaman bir eğlendirici gibi hissetmedim. Ruhumun sağlıklı kalması için önemli olan her şeyi müzik aracılığıyla rifade edebildiğimi hissediyorum ve umarım dinleyenler de bu müzik sayesinde sevinç duyar.

“Kelimeler gerçeğimizi oluşturur, tekrar ettiğimiz şeylerin farkında olmak gerekir. Özellikle bugünlerde, yalan beyanların her yerde olduğu bir zamanda, kelimeler yıkıcı da iyileştirici de olabilir.” -Danielle de Picciotto
Yoğun turneler yapmak ve farklı yerlerde sahne almak sesinizi ve zihinsel durumunuzu mutlaka etkiliyordur. Müzik açısından sizi derinden etkileyen özel yerler oldu mu?
Danielle de Picciotto: Turne her zaman çok hızlı bir süreç. Genelde bir yerde sadece bir gün kalıyoruz ve sahne arkasını görüyoruz. Daha uzun süre kalabildiğimizde bir şehrin etkisi çok daha güçlü oluyor. Kişisel olarak en çok çöllerden ilham aldım.
Alexander Hacke: Evet, sadece kendi sesimizi bir mekâna yansıtıyor olmamız sıkıcı olurdu. Bu fiziksel bir şey olabilir ama mesele bir fikirle rezonansa girmek, bu yüzden mekânlar da çok ilham verici olabilir. Ancak ben en çok köpeklerin veya küçük çocukların zihniyetine hayranım: Her yeri evrenin en iyi yeri olarak, her ânı da en güzel an olarak deneyimliyorlar. Keşke ben de öyle olabilsem.
Çalışmalarınızda yer yer spoken word ve çağrışımcı bir hikayecilik öne çıkıyor. Kelimeler ve sesler, yaratım sürecinizde nasıl etkileşiyor? Hangisi sürece daha çok yön veriyor?
Danielle de Picciotto: Kelimeler benim için çok önemli. Konuşma sanatı (spoken word) sanatçısı olarak sahne alıyorum ve çoğu şarkı sözünü ben yazıyorum, ayrıca kitaplarım da var. Kelimelere çok güçlü tepkiler verebiliyorum. Bazı kelimelerden nefret ediyorum, beni hasta ediyorlar; bazıları ise mutlu ediyor. Kelimelerin çok güçlü bir enerjisi olduğunu ve söylediklerimizin önemli olduğunu düşünüyorum. Kelimeler gerçeğimizi oluşturur, tekrar ettiğimiz şeylerin farkında olmak gerekir. Özellikle bugünlerde, yalan beyanların her yerde olduğu bir zamanda, kelimeler yıkıcı da iyileştirici de olabilir. Genelde önce müziği besteleriz, ardından kelimeleri ekleriz.
Alexander Hacke: Ben de aynen böyle hissediyorum.
Ship of Fools projesiyle burada verdiğiniz konser hâlâ hafızalarımızda taze. İstanbul’da tekrar sahneye çıkmak nasıl bir his?
Alexander Hacke: Evet, nihayet geri dönmek çok heyecan verici. İlk kez 22 yıl önce ziyaret etmiştim, son konserimizin üzerinden ise 14 yıl geçmiş.
Danielle de Picciotto: İstanbul’da olmayı dört gözle bekliyorum!
Son stüdyo albümünüz Keepsakes’in ardından geçen yıl bir canlı albüm yayımladınız. Gelecek planlarınız hakkında bize ipucu verebilir misiniz?
Danielle de Picciotto: Ufukta çok heyecan verici projeler var. Yeni bir albüm, yeni iş birlikleri, kitaplar, sergiler ve tiyatro müzikleri…
Alexander Hacke: Üstesinden geleceğiz, ama önce oraya geleceğiz.