Afazi, beynin dil ve konuşma görevlerini yürüten bölgelerinin tamamında veya bir kısmında görülen, fiziksel bir hasar ya da felç sonucunda ortaya çıkan dil ve konuşma bozuklugu olarak tanımlanır.

Endofazi, kendi kendine, dış sese ya da görselliğe dönüştürülmeyen (iç dil), zihinsel iç konuşma süreci olarak tanımlanır.

---

Arter’in performans salonu Karbon, 12-13 Ekim’de ses ve görselliği eş zamanlı kullanarak insan beyninin dönüşümünü öyküleştiren transmedya performansı ENDOPHASIA’nın ilk gösterimlerine ev sahipliği yapacak. 

ENDOPHASIA, 2010 yılında geçirdiği beyin kanamasının ardından yaşamına kısmi felç ve afazi ile devam eden bir birey olan Sinan Uygun’un, yapay zekâ teknolojilerini ve disiplinler arası sanat faaliyetlerini içeren, özelleştirilmiş dil ve konuşma egzersizleriyle iyileşme sürecine dayanıyor. “DIAGNOSIS”, “DIANOIA” ve “ENDOPHASIA” başlıklı üç bölümden oluşan performansın yönetmenliğini Gökçen Uygun üslteniyor. Sahnede Sinan Uygun’a performans sanatçısı Selim Cizdan eşlik ediyor.

İnsan beyninin ve konuşma merkezinin nasıl işlediğine ilişkin bir anlatı ve deneyim sunan ENDOPHASIA; “Başka türlü bir iletişim biçimi mümkün mü?”, “Söze dönüşmüş herhangi bir şey alıcısına ulaşana kadar ben hangi evrelerden geçiyorum?”, “Kendimi gerçekten olduğu ve istediğim gibi ifade edebiliyor muyum ve bunun tek sebebi bir tür konuşma engeli mi?” gibi sorular soruyor; dil ve ifade kavramlarını hareket ve zaman odağında tartışmaya açıyor.

Görsel ve işitsel unsurlar kullanılarak sahnede Uygun’un dijital bir kopyasının oluşturulduğu performansın interaktif medya ve 3D tasarımı Can Memişoğulları; müzik, ses ve sahne kompozisyonu ise Güneş Bozkır imzalı.

ENDOPHASIA projesinin sanatsal süreci ve Sinan – Gökçe Uygun’un kendi aralarında yarattıkları dilin, afazinin sınırlarını nasıl esnettiğine odaklanan bir belgesel de çekiliyor. Sinan Uygun’un aynalama, tekrara dayalı mimik, motor hareketler, sözcük üretme gibi fiziksel ve sözel egzersizler ile dil tabanlı yapay zekâ uygulamaları aracılığıyla gösterdiği gelişimi adım adım belgeleyen projeye dair detaylara buradan; Arter’de gerçekleşecek performansların detaylarına da buradan ulaşabilirsiniz.

---

Sinan Uygun hakkında

1964 İstanbul doğumlu Sinan Uygun, öğrenimini İstanbul Saint-Joseph Fransız Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Çapa Diş Hekimliği Fakültesi’nde tamamladı. 2010 yılında geçirdiği yüksek tansiyona bağlı beyin kanamasının sonucu olarak ortaya çıkan kısmi felç ve afazi rahatsızlığının 10. yılında, kızı Gökçe Uygun’un rehberliğinde, yapay zekâ ve sosyal medya teknolojilerini içeren özelleştirilmiş dil ve konuşma egzersizlerine başladı. Bu metodolojiyle beraber Sinan Uygun, afazi rahatsızlığında ilk yıldan sonra beklenmeyen gelişmeler gösterdi. Sürecin Sinan Uygun’un bireysel gelişiminin ötesinde fayda sağlaması amacıyla nörolojik, teknolojik ve dilbilimsel boyutlara da odaklanan kapsamlı bir performans kurgulandı.

Gökçe Uygun hakkında

Çalışmalarını İstanbul’da sürdüren besteci, performansçı, yönetmen ve ses tasarımcısı Gökçe Uygun, multidisipliner ses tabanlı sanat kolektifi NodDuo’nun kurucu ortaklarından, ODD deneysel doğaçlama müzik grubunun bir üyesi ve ENDOPHASIA Transmedya Canlı Performans projesinin kurucusu ve yönetmenidir. Klasik, caz, modern ve elektronik müzikte kompozisyon ve icracılık eğitim geçmişine sahip olup, canlı performans dinamikleri, sahneleme, doğaçlama, metin yazarlığı ve çizim gibi çeşitli alanlarda araştırmalarını sürdürmektedir.

Bireysel olarak dil, mekân ve ses üzerine düşünen ve üreten Gökçe Uygun, performans ve çoklu ortam sahnelemesi gibi beden-hareket ağırlıklı alanları da keşfetmeye yönelik özel tiyatro topluluklarında, laboratuvarlarda ve sergilerde canlı performans sanatçısı, ses tasarımcısı ve eğitimci olarak yer almaktadır.ENDOPHASIA projesiyle beraber aktif olarak transmedya ile hikâye anlatımı ve araçları üzerinden bilişsel süreç, linguistik, nöroestetik, ses ve hareket dramaturjisi alanları üzerine yoğunlaşmıştır.