Goethe Madalyası bu yıl Osman Kavala, Li Yuan ve David Van Reybrouck’u onurlandırıyor
Federal Almanya Cumhuriyeti’nin resmî nişanı ve dış kültür politikasının en önemli ödülü olan Goethe Madalyası, bu yıl 70. kez veriliyor. Uluslararası kültür anlayışının yenilenmesini ve sürekli güncellenmesini onurlandırma motivasyonu taşıyan madalyanın bu yılki sahipleri Türkiye’den kültür insanı Osman Kavala, Çin’den dilbilimci Li Yuan ve Belçika’dan David Van Reybrouck oldu.
Ödül sahipleri, Thomas Oberender başkanlığındaki bir jüri tarafından seçilirken, yurt dışındaki Goethe-Institut‘lar adayları, uluslararası anlamda kültür ve eğitim politikalarına yaptıkları önemli katkılar ile olağanüstü sanatsal ve eğitsel çalışmaları nedeniyle aday gösterdi. Goethe Madalyası, 28 Ağustos 2025 tarihinde Weimar’da düzenlenecek ve ilk kez halka açık olarak gerçekleştirilecek bir törenle, Goethe-Institut Başkanı Gesche Joost tarafından takdim edilecek.
Joost, Goethe Madalyası’nın bu yılki sahiplerinin açıklanması vesilesiyle şunları vurguladı: “Demokratik değerlerin sıklıkla baskı altında olduğu karmaşık yeni bir dünyada yaşıyoruz. Şu anda kültürel anlayışa ve fark yaratan insanlara ihtiyacımız var. Dünya çapındaki Goethe-Institut ağımızda, Almanya ile kültürel ve dilsel alışverişi cesaret, yaratıcılık ve keskin bir gözle gerçekleştiren tam da böyle insanlarla karşılaşıyoruz: Osman Kavala, hâlen büyük bir özveriyle kültürel alanlar yaratan ve çalışmalarıyla bölgedeki sivil toplum ağlarını sürdürülebilir bir şekilde güçlendiren, yorulmak bilmeyen öncü bir düşünce insanı. Li Yuan, Berlin’deki eğitimini tamamladığından bu yana, yabancı dil olarak Almancanın profesyonelleşmesini desteklemeye kendini adamış bir profesör olarak Çin’de çok sayıda öğretmen ve akademisyen adayına ilham veriyor. David Van Reybrouck, STK “G1000” gibi girişimlerle demokrasiyi salt bir temsil olarak değil, yaşayan, katılımcı bir pratik olarak temelden yeniden düşünüyor. Bağımsız araştırmaları, toplumsal dinamiklerin ve siyasi katılımın derinlemesine anlaşılması için bir temel oluşturuyor. Cesur yaklaşımları ve projeleriyle ödül sahipleri Türkiye, Çin ve Belçika’nın çok ötesinde bir etkiye sahip. Birbirinden çok farklı bu üç kişinin üstün çabalarını bu yıl Goethe Madalyası ile onurlandırmaktan büyük mutluluk duyuyorum.”
Goethe Madalyası Ödül Komisyonu Başkanı Thomas Oberender, ödül kazananların seçimiyle ilgili olarak şunları söyledi: “Bu yılın ödül sahipleri, çalışmalarıyla kültür ve dilin yeni perspektiflerini ve yenilikçi biçimlerini yaratıyorlar. Kültürel uygulamaların mevcut standartlarını dikkate değer bir şekilde irdeleyip değiştiriyorlar ve kendi tarzlarında sessiz birer devrimciler.”
Jürinin ödül verme gerekçeleri:
Osman Kavala tarafından 2002 yılında kurulan Anadolu Kültür, Diyarbakır Sanat Merkezi ve İstanbul’daki Depo sanat mekânı gibi insan hakları, sanat ve kültürü güçlendiren projelere imza attı. Anadolu Kültür, özellikle Türkiye’nin yakın komşu bölgeleriyle kültürel çeşitliliği ve diyaloğu teşvik etme misyonu taşıyor. Kavala, 2017’de tutuklanmasından sonra bile bölgedeki barış ve uzlaşma çalışmalarına önemli katkılarda bulunmaya devam ediyor. Kuruluşu, Anadolu’nun çeşitlilik mirasının korunmasını destekleyerek barış içinde bir arada yaşama kültürü geliştirmek amacıyla sanatçılar ve sivil toplum kuruluşları arasında yerel ve uluslararası iş birliğini teşvik etmeyi amaçlıyor.
Araştırma projeleri, çok sayıda monografi ve ders kitabı ile Almanca öğrencileri için üç ulusal yarışmanın kurucusu olan Çinli Almanca uzmanı Li Yuan, Çin okulları ve üniversitelerindeki müfredat ve öğretim uygulamaları üzerindeki derin etkisiyle eğitimi ileri taşıyor. Öğrenciler için yabancı dil olarak Almanca külliyatının derlenmesinden sorumlu olan Yuan’ın çalışmaları kültürlerarası anlayışa, genç akademisyenlerin teşvik edilmesine ve Çin’de yabancı dil olarak Almancanın güçlendirilmesine ve korunmasına önemli katkılar sağlıyor.
David Van Reybrouck, alternatif seçim yöntemleri ve yurttaş konseylerinin kurulmasına yönelik tartışmalı savunmalarıyla demokratik süreçlerin yenilenmesini savunuyor. Güney Afrika, Kongo ve Endonezya üzerine yazdığı zengin araştırma kitapları, Batı egemen tarih yazımının genellikle göz ardı ettiği perspektifleri ortaya koyuyor. Kitaplarının disiplinlerarası yaklaşımı ve marjinalleştirilmiş seslere ve tarihin “görünmez aktörlerine” odaklanması, açık bir edebi üslubu duygusal bir yaklaşımla birleştiriyor. Van Reybrouck’ın çalışmaları bu nedenle çağdaş siyasi söyleme yapılan en önemli katkılar arasında yer alıyor.
Goethe Madalyası 2025 Ödül Komisyonu: René Aguigah (Moderatör ve Deutschlandfunk Kultur’de Edebiyat, Felsefe, Din Bölümü Başkanı, Berlin), Julia Grosse (Contemporary And (C&) Sanat Yönetmeni, Berlin), Anna Henckel-Donnersmarck (Küratör ve Berlinale Shorts Direktörü, Berlin), Matthias Lilienthal (Dramaturg ve Yönetmen, Berlin), Thomas Oberender (Yazar ve Küratör, Berlin), Antje Rávik Strubel (Yazar, Potsdam), Andrea Zschunke (WDR3 Müzik Başkanı, Köln); Federal Dışişleri Bakanlığı adına: Anna Bartels (Kültürel Dış Politika Sorumlusu); Goethe-Institut’u temsilen: Carola Lentz (Goethe-Institut Eski Başkanı), Gesche Joost (Goethe-Institut Başkanı, konuk olarak) ve Johannes Ebert (Goethe-Institut Genel Sekreteri).
