Kolektif bir hatırlama ve hatırlatma mücadelesi: “Unutma Bahçesi”
Bir mekânı kaydetmek, hafızalardaki yerini diri tutmak, şehrin hafızasında bir bahçeye yer açmak mümkün mü?
Mimar Dilşad Aladağ ve sanatçı Eda Aslan; kentin değişimine, bu değişimin yıkıcılığına ve hafızada bıraktığı izlere odaklanmadan önce, üstteki sorulara yanıt aramak için harekete geçmişler. Merkezine İstanbul Üniversitesi Botanik Enstitüsü, Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi ve bitkilerin burada kurduğu yaşantıyı alan Unutma Bahçesi (The Garden of (not) Forgetting), 14 Nisan – 30 Mayıs’ta, hafta içi saat 11.00 – 18.00’de Depo’da.
1935’ten günümüze, Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi
2. Dünya Savaşı sırasında vatanlarını terk etmeye zorlanıp Türkiye’ye sığınan Yahudi Alman bilim insanları Alfred Heilbronn ile Leo Brauner, 1935’te, kişisel çabalarıyla kurmuştu bu bahçeyi.
2017’de İstanbul Üniversitesi’nden İstanbul Müftülüğü’ne devredilmesinin ardından kamuya kapatılan Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi; dünyanın farklı köşelerindeki bahçelerden gelen tohumlar ve Anadolu’dan toplanan bitki örnekleri ile çevriliydi. Bugün hâlâ yüzlerce bitkiye rastlanabilen alan, 2018 yılında ziyarete kapatıldı. Üzerine Botanik Enstitüsü’nün yıkılması kararı; yapının şehirle, toplumsal hafızayla, kentsel ve kültürel miras ile ilişkisi hakkında sorgulamalara yol açtı.
2017 yılında başlayan, çeşitli kurumlar ve arşiv sahipleri ile iş birliği içerisinde ilerleyen “Unutma Bahçesi” projesi, İstanbul’a ayak basmış sürgünlerin yolunun kesiştiği peyzaj hakkında, kolektif bir hatırlama ve hatırlatma mücadelesi. Yerleştirmeler, filmler, basılı ve dijital yayınlar gibi birbirinden farklı çıktılar ile, kolektif üretim süreci izleyici ile paylaşılmakta.
