Les Talens Lyriques ve Zoltan Darago, İş Sanat sahnesinde

Yazı: Burcu Teker

Barok müziğin çağdaş biçimde yeniden hayat bulmasında bir öncü olarak kabul gören klavsen sanatçısı ve orkestra şefi Christophe Rousset önderliğindeki Paris merkezli topluluk Les Talens Lyriques, bir yandan gelenekseli koruyup yüceltirken diğer yandan Avrupa’nın 16, 17 ve 18. yüzyıllarına tarihli dahiyane, gölgede kalmış nadir eserlerine ışık tutmayı misyon edinmesi ile klasik müzik sahnesinde hatırı sayılır bir yer edinmiş durumda. Adını Jean-Philippe Rameau operası Les fêtes d’Hébé’den alan oluşum, opera camiasının yükselen isimlerinden Macar kontrtenor Zoltan Darago ile güçlerini birleştirdiği Bach Cantatas and Arias for Alto projesiyle ilk kez İstanbul’a ayak basmaya hazırlanıyor. 5 Aralık Perşembe akşamı İş Kuleleri Salonu’nda gerçekleşecek konserin biletleri hemen burada.

Çocukluğunu piyanoların arasında dersten derse koşturarak geçiren Rousset’in esas tutkusu arkeoloji. Sonraları “Benim için yüzyıllardır işitilmemiş eserleri yeniden hayata döndürmekten daha güzel bir duygu yok. İcra edenler tarafından bir anda can bulan nadide eserlerin büyüsü, bir Yunan vazosunu ortaya çıkaran veya bir mitin karşılığını bulan bir arkeoloğunkiyle karşılaştırılabilir.” sözleriyle selam gönderdiği arzusunu ikinci plana attırabilecek yegâne olgu ise müzik. Rousset, Barok estetiğine merakı ile birlikte 13 yaşına geldiğinde geçmişin keşfine duyduğu yoğun ilgiyi müzik aracılığıyla tatmin etmeye karar vererek klavsene yöneliyor. Bu kararı onu Huguette Dreyfus ile çalıştığı Paris’teki Schola Cantorum’a, ardından Bob van Asperen ile çalışmak üzere Lahey’deki Kraliyet Konservatuarı’na götürüyor. Henüz 22 yaşındayken uzandığı Bruges Klavsen Yarışması’nın prestijli Birincilik Ödülü, onu yakınen tanıyalar için hiç de sürpriz olmuyor. 

1986’dan 1991’e, “bir müzisyen olarak gelişmek için nefis bir ortam” olarak değerlendirdiği Les Arts Florissants’da şef William Christie’nin asistanlığını yapmasının ardından kendi müzikal fikirlerini ifade etme, etrafındaki solist ve oyuncuları bizzat seçme ihtiyacı ile kendi projesi Les Talens Lyriques’i hayata geçiriyor. Grubun sesini dünya çapında geniş kitlelere duyuran; Farinelli başta olmak üzere, L’incoronazione di Poppea, George Frideric Handel: Xerxes (Serse) – Dramma per musica gibi filmler için hazırladıkları müzikler. 2019’a gelindiğinde Rousset, Lully: Alceste kaydı ile Grammy adaylığı elde ediyor.

Geçmişin müziğiyle geleceği yorumlamak

Kendisi aynı zamanda bir müzikolog olan Rousset’in En İyi Topluluk kategorisinde Victoire de la Musique ödülünü kazandığı ekibi ile birlikte önceliklendirdiği kavramlar arasında eğitim ilk sırada. Kuruluşundan bu yana okul çağındaki çocuklara yönelik eğitim faaliyetlerinde aktif rol alan topluluk 2016’da, müzik eğitimine erişemeyen çocuk ve yetişkinlere yönelik müzikal keşif ve pratik amaçlı t@lenschool uygulamasını geliştiriyor. Katılımcıların profesyonel bir orkestranın çalışmalarını incelemelerine, kavramalarına ve çeşitli müzik parametrelerini kontrol ederek yeniden üretim yapmalarına olanak sağlayan uygulamanın amacını “Günümüzde popüler olan, öğrenmeye mümkün olduğunca az zaman harcamak. İnsanlar bir orkestranın nasıl oluştuğunu ve birlikte hareket ettiğini anlamıyor; bir basso continuo, bir viyola ya da bir lavtanın neler yapabileceğinin farkında değil. ‘Müzik pratiği olmayanlara müziği nasıl erişilebilir hale getirebiliriz?’ sorusunun üzerine gittik.” sözleriyle özetliyor ünlü şef.

Tam da bu yıllarda Avrupa’nın bir başka noktasında güçlü, nadir bir ses yetişiyor. Eğitimine Béla Bartók Konservatuarı’nda başlayan, Macar primadonna Éva Marton ile çalışan ve Liszt Ferenc Müzik Akademisi’nin genç yeteneklere özel programına katılma hakkı kazanan ilk opera şarkıcısı ünvanına erişen Zoltan Darago 2015 yılında, henüz 22 yaşında, Macar Devlet Operası’nın en genç solisti olarak sahneye adımını atıyor. Helsinki’de Philip Glass’ın Akhnaten operasında sergilediği performans, genç kontrtenorun sesinin dünya çapında duyulmasına sebebiyet veriyor.

Müzisyenin, Johann Sebastian Bach’ın alto ses için yazdığı eserlerinden oluşan Bach: Arias for Alto isimli çıkış albümü, Christophe Rousset ve Les Talens Lyriques ortaklığı ile geçtiğimiz eylül ayında yayımlandı. Bach eserlerinin her klasik müzisyenin temelini şekillendirdiğini düşünen Rousset albümde, nispeten daha az bilinen kantatların bir araya toplandığı iddialı bir seçki hazırlamış Darago ile birlikte. İş Sanat sahnesi, Barok müziğin zamanlar arası köprü inşa etmesine canlı tanıklık etmek ve Zoltan Darago’yu Les Talens Lyriques eşliğinde dinleyip başka âlemlere yol almak isteyenler için harika bir gece yaşatacak.