Son Ryuichi Sakamoto konserinden bir Tong Poo performansı

Yazı: Güven Yalın

28 Mart 2023 günü 71 yaşında hayatını kaybeden Ryuichi Sakamoto ve mirası, türlü yayınlarla anılmaya devam ediyor. Müzisyenin kariyerinin son dönem işlerini yayımlayan plak şirketi Milan Records’ın hazırladığı Opus, Tokyo’daki NHK 509 Studio’da gerçekleşen son Ryuichi Sakamoto konserinden kayıtları albüm formatına taşıyacak.

Sakamoto’nun oğlu Neo Sora’nın performans sırasında çektiği görüntülerden oluşan aynı isimli belgesel, geçtiğimiz haftalarda İstanbul Film Festivali programında da izleyiciyle buluşmuştu. Konser filmi, 30 Haziran Pazar günü Criterion Channel’da çevrimiçi prömiyerini yapacak.

Opus adlı koleksiyondan dinlemeye açılan ilk parça, “Tong Poo”. Hem Ryuichi Sakamoto hem Yellow Magic Orchestra hem J-Pop / city pop gibi Japonya merkezli müzik akımları hem de elektronik müziğin seyrini derinden etkilemiş bir şarkı. Sakamoto’nun bu parçayı piyanosu ile çaldığı bir başka kayıt da 2021’in sonlarında paylaşılmıştı. Ünlü modacı Junya Watanabe’nin Bahar/Yaz 2022 kreasyonunu tanıttığı defile için kaydedilen “Tong Poo”yu buradan, Opus albümünde yer alacak dokunaklı versiyonu da hemen aşağıdan dinleyebilirsiniz.

9 Ağustos’ta yayımlanacak albümün şarkı listesi ve kapak görseli de aşağıda. Akışta Bernardo Bertolucci’den The Sheltering Sky (1980) ve Emily Bronte’den Wuthering Heights (1996) gibi filmler için yaptığı bestelerin yanı sıra Alva Noto ile kaydettiği harika albüm Vrioon’dan “Trioon” parçasına da yer verilmiş.

Ryuichi Sakamoto
Opus

01- Lack of Love
02- BB
03- Andata
04- Solitude
05- for Jóhann
06- Aubade 2020
07- Ichimei – small happiness
08- Mizu no Naka no Bagatelle
09- Bibo no Aozora
10- Aqua
11- Tong Poo
12- The Wuthering Heights
13- 20220302 – sarabande
14- The Sheltering Sky
15- 20180219 (w/prepared piano)
16- The Last Emperor
17- Trioon
18- Happy End
19- Merry Christmas Mr. Lawrence
20- Opus – ending


Pek bilmedikleriniz: Tong Poo

“Tong Poo”, 20. yüzyıl küresel müzik sahnesinin dönüm noktası olan bestelerinden biri. Yazılmasından sonraki yaklaşık 50 yılda şekil değiştirerek, farklı bağlamlarla karşımıza çıkan şarkıya dair pek bilinmeyenleri derledik.

Ryuichi Sakamoto’nun ilk YMO bestesi

Şarkı, Yellow Magic Orchestra’nın kendi ismini taşıyan ilk albümünde solo Ryuichi Sakamoto bestesi olan tek şarkı. Mevzu bahis albümden bir ay önce de ilk solo albümü Thousand Knives’ı yayımlamıştı. Bu parça da aslen o koleksiyon için yazılmış fakat sonra YMO için daha uygun olduğuna karar verilerek ayrılmış.

Çin’den gelen ilham

O dönem yalnızca 10 adet üretilmiş olan Roland MC8 Micro-Composer’ın kullanıldığı, yayımlanmış ilk kayıtlardan biri “Tong Poo”. Sonik anlamda zamanı için yenilikçi olsa da şarkı ilhamını 1966-1976 aralığında Çin’de yaşanan kültürel devrimden alıyor. Ryuichi Sakamoto, besteyi dönemin klasik Çin müziğinden etkilenerek yaptığını söylüyor. Hatta hayali, Pekin Senfoni Orkestrası’nın çalacağı türden bir parça yapmakmış.

İngilizce vokaller

Albümün 1979’da A&M Records tarafından piyasaya sürülen ABD edisyonunda, “Tong Poo”nun farklı bir versiyonu duyuluyor. J-Pop’un imza figürlerinden, Haruomi Hosono’nun da yakın arkadaşı olan Minako Yoshida’nın sesinden birtakım İngilizce cümleler serpiştirilmiş bu versiyona. Fakat bu hamlenin grubun rızasıyla olup olmadığı konusu hâlâ muamma. Nitekim sonraki yıllarda yayımlanan herhangi bir versiyonda bu vokal partisyonları kullanılmadı. Ayrıca albümün ABD baskısında, İngilizce konuşan dinleyicilerin aklında daha kolay yer etmesi için şarkının ismi kapakta “Yellow Magic (Tong Poo)” olarak geçirilmiş.

Akiko Yano ve Ryuichi Sakamoto

Akiko Yano versiyonu

Ryuichi Sakamoto’nun eşi ve Yellow Magic Orchestra’nın canlı performans orkestrasının bir parçası olan Akiko Yano, “Tong Poo”yu kendine has dokunuşlarıyla coverlayan müzisyenlerden biri. Yano’nun dördüncü stüdyo albümü Gohan ga Dekitayo’da (1980) yer alan “Tong Poo”, orijinal versiyona göre daha sakin ve kırılgan bir atmosfere sahip. Hatta Akiko Yano şarkıya kendi sözlerini de yazıp harika vokal oyunları da yapmış. YMO da 1980’deki dünya turnesinde şarkıyı (enstrümantal olsa da) Akiko Yano’nun düzenlemesiyle çalmış. Akiko Yano’nun 2015 tarihli Welcome to Jupiter derlemesinin açılışını da yenilenmiş prodüksiyonuyla yine “Tong Poo” yapıyor.

The Orb remiksleri

Alex Paterson ve Jimmy Cauty’den oluşan, İngiltere’nin ambient house akımına yön vermiş The Orb; 90’ların başında YMO ile güçlerini birleştirdi. YMO vs The Orb ismiyle, yalnızca Japonya’da ve sınırlı sayıda basılan The Tong Poo Remixes plağı için parçayı farklı yaklaşımlarla işleyerek 3 harika remiks yapmış Paterson – Cauty ikilisi.