Yerli tiyatro sahnesi için heyecanlandıran genç yazarlar, etkileyici tek kişilik performanslar, özgün uyarlamalar, nitelikli bir büyük ölçekli prodüksiyona ulaşabilme coşkusu ve dahasıyla hatırlanacak bir yıl oldu 2022. Seçkimize, prömiyerini geçtiğimiz sene yapan 14 oyunun yanı sıra ilk temsilini Aralık 2021’de gerçekleştiren Misket de dâhil.

Aramızdaki Sarmaşık, Kadıköy Emek Tiyatrosu & Proje Difüzyon

Zinnure Türe yönetmenliğindeki Aramızdaki Sarmaşık, metnini tamamı kadınlardan oluşmuş bir ekibin otobiyografik ögeler ve doğaçlamalarla şekillendirdiği, mekâna özgü tasarlanmış bir oyun. Troya prensesi Kassandra’nın, kendisine Tanrılar tarafından verilen kehanet yetisinin taşıyıcısı olması, öte yandan gerçeklerle kimsenin oralı olmamasından mütevellit, sahip olmayı arzuladığımız bazı güçlerin anlamını irdeliyor. “Göz gözü görmediğinde bir el, bir dokunuş her zaman yolumuzu göstermeye yeter mi?” diye soruyor.

Bir Tatlı Kaşığı Çamur, Nushu Tiyatro & Echoes Sahne

Tüm kadınların ortak hikâyesi diyebileceğimiz Bir Tatlı Kaşığı Çamur, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin altını çizen bir metni klişeye kaçmadan kahkahalar eşliğinde sahneye taşıyor. Pınar Akkuzu’nun fiziksel tiyatronun arayışlarıyla metni bozuma uğratan rejisi ve Bengisu İspir ile Cansu Canaslan’ın sahnedeki uyumu, bu sezonun kaçırılmayacak performanslarından. 

Cimri, Tiyatro BeReZe

Moliere’in Cimri’si bu kez Tiyatro BeReZe yorumuyla sahnede. Altınlarından başka hiçbir şeyi sevemeyen bir adam ve onun cimriliği yüzünden sevdiklerine kavuşamayan iki bahtsız kardeş, türlü dolaplar çevirmek zorunda kalan âşıklar, bir çöpçatan ve sırtından sopa eksik olmayan uşaklar etrafında dönen oyunda işler sarpa sardıkça, seyirciye sunulan keyif de katlanıyor. Neşesini  bulmak isteyenler bu leziz ekibin Cimri yorumunu kaçırmasın. 

Çok Uzak Çok Yakın, Tiyatropol

Bir akşam İstanbul’da bir duraktan bindiğimiz halk otobüsünde geçen Çok Uzak Çok Yakın’da, yaklaşık bir saat boyunca Adnan, Cemre, Serhat ve Sibel ile karşılaşıp hikâyelerine tanık oluyor; dahası, hikâyelerinin bir parçası oluyoruz. Bir hırsızlık şüphesini merkezine alan oyun; oyuncularla seyircilerin iç içe geçtiği hareket hâlindeki mekânı, performansları sırasında seyircinin oyunculara olan fiziksel yakınlığı, nereyi ne kadar izleyeceğimizi seçme imkânıyla mesafeleri ve önyargıları gözden geçirmek için kıymetli bir alan açıyor.

Fairfly, GalataPerform

Dört beyaz yakalı çalışanı eleştirdikleri sistemin bir parçasına dönüştüren Fairfly, iş dünyasını ironik ve komik bir dille ele alıyor. Mark Levitas’ın hikâyeyi daha da yukarı taşıyan rejisi ve Tuğçe Altuğ, Barış Gönenen, Begüm Akkaya ve Atakan Akarsu’dan oluşan oyuncu kadrosuyla parlayan bir oyun. İzlenecekler listenizin başına adını mutlaka yazmanız önerilir.

Irma Vep’in Esrarı, Altsahne

1800’lerin sonunda Lord Edgar’ın evine yaptığımız yolculuk, oyunun muazzam mizahı ve temposu ile o kadar keyifli bir hâl alıyor ki Irma Vep’in Esrarı, Türkiye’de izlediğimiz en iyi uyarlamalardan biri olarak akıllarımıza kazanıyor. Yönetmen Oğuz Utku Güneş’in dört dörtlük rejisine, oyuncuların birden fazla karaktere hayat verdikleri yine dört dörtlük performanslar eşlik ediyor. 

Kalanlar, GalataPerform

Türkiye’nin güneyinde, Adana’da sıcak bir günde geçen, eksilmek ve kalmak üzerine söz söyleyen bu trajikomik oyun, Şükran Hanım’dan kalanları toparlamak için onun evinde buluşan beş kadının eşyalarla ve birbirleriyle olan ilişkilerini merkezine alıyor. “Biri gidince arkasında ne bırakır?” sorusunu soran Kalanlar’da Nilay Erdönmez, Elif Ongan Tekçe, Enginay Gültekin, Kübra Balcan ve ekran oyuncusu olarak Suna Keskin rol alıyor. Itır Karabulut’un yazdığı, Yeşim Özsoy‘un yönettiği ve 2019’da GalataPerform’un düzenlediği Yeni Metin Festivali 8’de “Senenin Oyunu” olarak ödüle layık görülen Kalanlar, sesine kulak verdikleri ve kıymetli rejisiyle sezonda görülmesi gerekenlerden.

Kızlar ve Oğlanlar, Oyun Atölyesi

Beklenmedik bir karşılaşmanın büyük bir aşka, tutkulu bir evliliğe ve ebeveynliğe uzandığı Kızlar ve Oğlanlar’da, güç dengelerinin değişmesiyle her şey tepetaklak oluyor. Oyun, Özlem Zeynep Dinsel’in gözlerimizi ayıramadığımız performansıyla kaybetmeye, yas tutmaya, geride kalmaya dair; sezonun kıymetlilerinden.

Kral Übü, Sarı Sandalye

Sarı Sandalye’nin absürt edebiyatın önemli isimlerinden Fransız yazar Alfred Jarry’nin Kral Übü uyarlaması bu yılın yakasına iliştirilen bir kırmızı kurdele âdeta. Polonya Kralı Venceslas’a suikast düzenleyerek onun yerine geçen Übü Ailesi’nin hikayesini anlatan oyun; ekibin ışıldayan performansı ve kostümler, canlı müzikler ve sahnede yaratılan özgün oyun diliyle ahenk içinde bir seyir zevki sunarken, tarihteki tüm zorba ve diktatörlere selamını da eksik etmiyor.

Lora, Orchestra Theatre

Orchestra Theatre’ın ilk oyunu olan, Mithat Ozan Küren’in yazıp yönettiği Lora, genç bir kadının zihninin ve evinin içine sızarak, onun kendiyle olan çarpışmalarına konuk ediyor.  Heyecan verici metninin yanında Çağdaş Ekin Şişman ve Mehmet Okuroğlu’nun başarılı performansları da oyunun başarısında büyük pay oynuyor. Sıcacık, samimi ve atarlı Lora ile mutlak tanışmalısınız. 

Misket, Kadıköy Boa Sahne

Kayhan Berkin’in yönettiği, Turgay Korkmaz’ın yazıp Orkuncan İzan ile beraber oynadığı Misket; misket oynarken birbirine âşık olan iki erkeğin karşısına, kimilerince kaderle eşleştirilen coğrafyayı koyan; hem metin hem reji hem de oyunculukları bakımından takdire şayan, hikâyesiyle seyirciyi yakalayan ve kalplere dokunan bir oyun. Kadıköy Boa Sahne’de yakaladığınızda kaçırmayın.

Nasıl Bilirdiniz?, Yersiz Kumpanya

“Herkes anlatılacak kadar eşittir.” diyen Nasıl Bilirdiniz?’de neredeyse görülmeyecek kadar fark edilmeyen bir kadının sesine tanık oluyoruz. Yeraltında sessizce uyuyan ölülerin yerüstünde yeniden konuşulması için hikâyelerini anlatan oyun,  Elif Ongan Tekçe imzalı metni ve performansı, Güray Dinçol’a emanet yönetmenliği ve sesine kulak kesildikleriyle sezonun görülmesi gerekenlerinden.

N’olcak Bu Yusuf Umut’un Hali, Tiyatro Hemhâl

Hakan Emre Ünal’ın tek kişilik performansıyla izleyenleri büyülediği, Tiyatro Hemhâl’in yeni oyunu N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hali; seyirciyi Yusuf Umut’un özgürlük arayışına dâhil ediyor. Ayşe Draz ve Dirmit’ten tanıdığımız Nezaket Erden’in yönettiği oyun son derece akıcı kurgulanmış. Mutlaka yakalamalısınız.

Sidikli Kasabası Müzikali, Zorlu PSM

Sidikli Kasabası, Türkiye’de izleyebileceğiniz en gerçek müzikal. Hem şarkılar hem de onları seslendiren oyuncuların yurt dışındaki bir müzikal prodüksiyonunu aratmayacak nitelikte olduğu oyun; 12 sene önce Devlet Tiyatroları’nda sahnelendiğinde gördüğü ilgiyi yeni versiyonuna da taşımayı başardı. Mod yükseltmek ve Türkiye’de de çok iyi bir müzikal izlemek için kesinlikle doğru tercih.

‌Tilkiler ve Kötü Kalpli İtler, YanEtki

Özden Selim Karadana’nın yazıp yönettiği ve sahnede Algı Eke’yi izlediğimiz Tilkiler ve Kötü Kalpli İtler, göçmenler krizini insandan yana bir bakışla ele alması, komedi ve dramı ajitasyona kaçmadan dengede tutmayı başarması ve en çok da “Harika bir genç yazar geliyor.” dedirtmesiyle bu yılın ön plana çıkan tek kişilik oyunlarından biri oldu.

Yazılar: Esin Çalışkan, Gülin Dede Tekin, Hande Sönmez, Yağmur Ruken Kahraman