2024: En iyi 15 toplama albüm
80’ler Tokyo’sundan reggae pop elektriklenmeleri, Red Hot Org’dan transların sanatını kutlama çağrısı, dünyanın dört bir yanından Filistin ve Lübnan’la dayanışma girişimleri… 2024’ten favori toplama albümlerimiz burada. Sıralama alfabetik.
Congo Funk! – Sound Madness From The Shores Of The Mighty Congo River (Kinshasa/Brazzaville 1969-1982)
(Analog Africa)
Analog Africa ekibinin Kinshasa ve Brazzavile’e yaptıkları çeşitli ziyaretlerde biriktirdikleri 2 bin şarkılık havuz, hummalı çalışmaları sonucunda, 14’lük bir derlemeye indirilmiş. Kongo Nehri’nin iki yakasında 1969-1982 aralığında üretilen seslere mercek tutuyor Congo Funk!. Sıcak, kıvrak, salınımlı, neşeli, çok sesli ve bol senkoplu parçalardan oluşan toplamanın isminde kullanılan “Sound Madness” (Ses Çılgınlığı) tabiri çok isabetli bir seçim olmuş. Cover N°1, Mondenge, Editions Moninga, Super Contact gibi plak şirketlerinin arşivlerine açılacak bir yolun ilk adımı olabilir. Güven Yalın
European Primitive Guitar (1974-1987)
(NTS)
Sözsüz akustik gitar kompozisyonlarına dayalı müzikler zamanın yıpratıcı etkisine maruz kalmaz hiç. Akustik gitarın o çınlayan soundunun yarattığı atmosfer her dönem insanları cezbetmiştir. Elimizdeki toplama da bu tarzın pek kalite örneklerine yer veren önemli bir albüm. Aslen John Fahey’in 60’larda geliştirdiği akustik gitar odaklı beste yapma ve çalım stillerinden ilhamını alan şarkılar, Avrupa coğrafyasının yaklaşımıyla birleşince çok farklı lezzetler çıkmış ortaya bu dönemde. İlginç deneyler de, rahatlıkla film müziği olabilecek parçalar da mevcut. Yeni isimler keşfedip onların külliyatlarına dalmak için de çok elverişli. Gitar çalan dinleyiciler için de oldukça kafa açıcı olacağına şüphe yok. Toplamanın Aaron Angell, Bruno Halper ve Samuel Strang tarafından bir araya getirildiğini de belirtelim. Utkan Çınar
Even the Forest Hums: Ukrainian Sonic Archives 1971-1996
(Light in the Attic)
SSCB’nin son 15 yılı ve dağılmasını izleyen sürede kaydedilmiş Ukrayna müziklerinden, arkasına aldığı geleneğin rüzgârıyla elektronik, rock, caz arasında salınan bir derleme. Kiev’in yeraltı sahnesinde filizlenmiş DIY usulü muhalif tınıları bir arada dinleyebileceğimiz belki de tek kaynak aynı zamanda. Kapakta gördüğümüz, Ukraynalı sanatçı Maria Prymachenko’nun A Dove Has Spread Her Wings and Asks for Peace başlıklı, adı üzerinde resmi. Plak şirketi, elde edilen gelirin bir kısmını savaştan etkilenen bölgeleri yeniden inşa etmek için çalışan Livyj Berej topluluğuna bağışlıyor. Plak baskılarındaki yönlendirici metinleri hazırlayan sinemacı, DJ ve yazar Vitalii “Bard” Bardetskyi “Müzik, Ukraynalıları her zaman uçurumdan kurtarmıştır.” diyor. Ormanlar bile uğuldasa da halklar zulme direniyor. İlayda Güler
Fossil Cocoon: The Music of K. Yoshimatsu
(Phantom Limb)
1980’ler, Japon müziği için fazlaca yaratıcı, heyecanlı ve keşifçiydi. Dönemin ilginç figürlerinden K. Yoshimatsu, 1980-1985 aralığında, kendi adı ve çeşitli mahlaslarıyla onlarca albüm yaptığı aşırı üretken bir dönem geçirdi. Ne mutlu ki kaydettiği her şeyin bir kopyasını kişisel arşivinde muhafaza ettiği için 40 yıl sonra, deneylerindeki geniş yelpazeyi fark ettiren altı şarkının toplandığı bu koleksiyonu dinleyebiliyoruz. Siz play’e basıp free jazz, jangle pop, new wave, musique concrète diyarlarının birinden ötekine koşmaya başlamışken, biz de müjdeyi verelim: Koshira Yoshimatsu’nun Tadashi Kamada ile kartonetlerini DIY düsturuyla sınırlı sayıda hazırlayıp, DD. Records çatısı altından yayımladığı 222 kayıt yavaş yavaş gün yüzüne çıkarılacak gibi. İlayda Güler
Land 01 (أرض ٠١)
(Tunefork Studios)
Lübnanlı müzisyenlerin elektronik, deneysel ve ambient janrlarındaki üretimlerini bir araya getiren derleme, ülkede yerinden edilen savaş mağdurlarına destek olmayı hedefliyor. 41 parçadan oluşan albümde, “I Will Bring My Heart” parçasıyla kökleri Lübnan’a dayanan, Los Angeles merkezli müzisyen Julia Holter da var. Holter, projenin onun için taşıdığı anlamı şu sözlerle ifade ediyor: “Ateşkese rağmen insanlar hâlâ elektriksiz, susuz ve ısıtmasız evlerde yaşam mücadelesi veriyor. Bu proje aracılığıyla destek olabilmek benim için büyük bir gurur.” Elde edilen tüm gelir, Lübnan’daki ihtiyaç sahiplerinin temel gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan yerel yardım çalışmalarına aktarılacak. Görsel eşlikçisi ise Lübnanlı heykeltıraş limb.00’nun elinden. Öykü Naz Gümüş
Letters to a Future Palestine
(UMAY)
Bu elektronik müzik derlemesi, geleceğini kendi kendine belirlemiş, hayalimizdeki Filistin’e bugünden adanmış mektuplardan oluşuyor. Nene H’in temsiliyeti önceliklendiren plak şirketi UMAY aracılığıyla yayımlanan albüm; Lübnan, Mısır, Suriye, İran, Ermenistan, Türkiye, Avrupa, Ukrayna, Gana ve Tanzanya’dan şarkıları aynı posta kutusuna koyup kulaklarınıza uçuruyor. Amacı, Filistin’de işler sarpa sarmadan önce gelişmeye başlayan kültürel rönesansla bağ kurmak ve kurdurmak; bir yandan da müzisyenler ve vermek istedikleri mesajları görünür kılmak. “Özgürlük için çabalayan bir halkın dayanıklı ruhu ve yılmaz umuduna tanıklık” ederken; parlak, köşeli bir akış yaratan 19 şarkıyla silkeleneceksiniz. İlayda Güler
Miles Away: One
(Miles Away)
Londra bazlı bağımsız plak şirketi Miles Away kendini afrobeat, souk, funk, caz, disko gibi türlerin dünya çapındaki ve özellikle az bilinen örneklerini dinleyiciye ulaştırmaya adamış bir etiket. Bu konudaki önemli adımlarından biri de yayımladıkları toplama Miles Away: One oldu. Şirketin kurucularından Dom Ore tarafından seçilen şarkılar Idris Muhammad, Oscar Lopez Ruiz, Eugene Smiley, Ruth Waters gibi isimlerin az bilinen kayıtlarına ağırlık veriyor. Toplama gerçekten de yukarıda bahsi geçen türlerin oldukça kaliteli örneklerine sahip. Günümüzde memleketteki mekânlarda da sıklıkla duyduğumuz bu soundlara ilginiz varsa kaçırmayın. Utkan Çınar
Optimo 25
(Above Board Projects)
1987’de bir pazar gecesi Glasgow’daki The Sub Club’da başlayan Optimo partileri, DJ’lerin “süperstar” unvanlarını yitirmekte ve kulüplerin erkek egemen bir atmosfere bürünmekte olduğu dönemde gerçek bir kırılmaya sebep olmuş. Zaman içinde bir partiden komüniteye, eğlence anlayışına dönen Optimo’nun DNA’sında barındırdığı çeşitliliği belgelemek ve alanında açtığı kapıları yeniden anımsamak niyetiyle oluşturulan bu toplamada Chris & Cosey, The Wad, Liquid Liquid, Smokin’ Cheeba gibi isimlerden zaman ötesi parçalar bir arada. Optimo ile özdeşleşen sloganla bitirelim: “We Love Your Ears”. Güven Yalın
Palestine Solidarity Compilation Vol. 1 / Vol. 2
(Bağımsız)
İstanbullu egg-punk grubu Goblin Daycare, 2024’e Filistin’de yardım çalışmalarını sürdüren farklı kuruluşlara destek olma amacı taşıyan 27 parçalık iki toplama albüm sığdırdı. Hepsi ilk kez yayımlanan kayıtlar; daha önce duyulmamış şarkılar ya da yayımlanmış şarkıların farklı versiyonlarından oluşuyor. Meksika’dan Belçika’ya, dünyanın dört bir yanından grup ve müzisyenin katılımının yanı sıra yine farklı ülkelerden bağımsız plak şirketlerinin kaset baskıları da dayanışmayı büyüttü. İki albüm için Mama Goblin’in davetine karşılık veren gruplar arasında Six Finger Satellite, Uranium Club, Gee Tee, Spread Joy, Powerplant gibileri mevcut. Cem Kayıran
The Shape Of Punk To Come Obliterated
(Epitaph Records)
İsveçli grup Refused’un 1998 tarihli albümü The Shape of Punk To Come, punk janrının belki de en çığır açıcı anlarının arasında sayılabilir. Albümün 25. yılı kutlamaları kapsamında daha önce yayımlanmamış şarkılar, demolar ve sınırlı sayıda basılan plaklar çoktan dolaşıma girmişti. Şimdi de Fucked Up, Ho99o9, Cold Cave, Touché, Amoré, Snapcase ve Quicksand gibi grupların remiks ve coverlarıyla dolu bir derlememiz oldu. Elif ÖZ
Super Disco Pirata – De Tepito Para El Mundo 1965-1980
(Analog Africa)
Bu derleme korsan müziği kutluyor. 1980’lerde Mexico City’de plak perakendecilerinin bir araya gelerek Kolombiya, Peru, Ekvador gibi ülkelerdeki popüler dans hitlerini kaçak derlemelerle bir araya getirerek oluşturdukları plakların adı olan “Pirata”lar, hit şarkıları ve dans pistinin parıltısını kentin her köşesine taşımış. 23 parçalık bu koleksiyon ise o yıllarda üretilmiş en meşhur parçaları içeren bir akışla Pirata kültürünün, sokakların, birlikte eğlenmenin ve müziğin ışıltılı bir özeti niteliğinde. Şevval Öztemur
Tokyo Riddim Vol. 2 1979-1986
(Time Capsule)
Japonya’da synth-pop ve city pop gibi janrların popüler olduğu dönemde, Yellow Magic Orchestra ekürisinin açtığı bir yoldan içeri dolan Jamaika rüzgârlarının haritasını çıkaran Tokyo Riddim toplamalarının ikinci edisyonu. Kingston – Tokyo hattındaki elektriklenmelerin çıktısı olan reggae pop tınılarına adanmış albümde söz konusu janrın sembol figürleri Kay Ishiguro, Yosui Inoue ve 2022’de hayatını kaybeden Yuki Nakayamate gibi isimlerden nefis parçalar bulunmakta. Serinin ilk albümü de meraklısı için burada. Cem Kayıran
Tožibabe – Discography 1984-1986
(Dean Well Global Music)
Slovenya’nın Ljubljana şehrinde 1983-1987 aralığında aktif olan ve tamamı kadınlardan oluşan hardcore grubu Tožibabe, enstrümanlarını sürekli olarak değiştirerek yeni ifade ve stilleri müziğine entegre etme arzusu taşıyan gruplardan biri. Ülkelerinde bir yeraltı efsanesi olarak anılıyorlar. Her biri Jessica Thompson tarafından remaster edilmiş 26 kayıttan oluşan bu toplamada grubun konserlerinden, provalarından ve artık erişmesi pek de kolay olmayan yayınları bir arada. Anarko punk akımından da o zamanlar California’dan yayılmakta olan gotik titreşimlerden aldıkları ilhamı da gözler önüne seren, çiğ ve kirli bir koleksiyon. Güven Yalın
TRAИƧA
(Red Hot Org)
Kâr amacı gütmeyen yardım kuruluşu Red Hot’ın yeni toplama albümü, transların sanatını ve varoluşlarını kutlamayı amaçlayan bir koleksiyon. En büyük sürprizi, şüphe yok ki akışında yeni bir Sade Adu şarkısı barındırıyor olması. Grammy ödüllü müzisyenin altı yıl sonra yayımladığı ilk kayıt olan “Young Lion”, müzisyenin trans oğlu Izaak Theo Adu’ya ithaf ediliyor. Gökkuşağı bayrağından ilhamla sekiz bölüme ayrılan albümde toplam 46 şarkı yer almakta. Sade Adu dışında Jlin & Moor Mother, Adrianne Lenker, Beverly Glenn Copeland, Yaya Bey, Jeff Tweedy, L’Rain, Anjimile ve Moses Sumney gibilerinden parçaların da yer aldığı derleme için hazırlıklar 2021’den bu yana sürüyormuş. Melis Tire
Why Don’t You Smile Now Lou Reed at Pickwick Records 1964-65
(Light in the Attic)
11 yıl önce aramızdan ayrılan “karanlıklar prensi” Lou Reed’in kariyeri doğal olarak The Velvet Underground ve sonrası olarak bilinir. VU’dan önce de maaşlı bir şarkı yazarı olarak çalıştığı bilgisi daha sıkı hayranların ilgi alanıydı. Kaybolmuş cevherler konusunda usta plak şirketi Light in the Attic sayesinde, elimizde Reed’in Pick Wick Records’ta, 22-23 yaşlarında yazdığı şarkıların bir toplaması var. The Primitives ve The Roughnecks gibi birkaç örnek dışındakiler farklı müzisyenler tarafından seslendirilmiş şarkılar. Reed’in dönüştüğü şeyi düşünmeden, şarkılara önyargısız bakmak zor ama yazarlığının köklerini burada bulabiliyorsunuz. Efsane müzisyenin rock’n’roll kanı her adımda ortada. Utkan Çınar
