Arter Koleksiyonu’ndan çizme eylemini öne çıkaran 9 sanatçı videosu

Arter, koleksiyonunda yer alan sanatçı videolarından evde izlenmeye yönelik seçkiler paylaşmaya devam ediyor. Arter’in #evdeçal olarak adlandırdığı seçkilerin ilki geçtiğimiz ay paylaşılmıştı. İkinci #evdeçal seçkisi de 21 Mayıs itibariyle Arter’in web sitesi üzerinden çevrimiçi erişime açıldı.

Giriş görseli: Angel Vergara, Manzaradaki Adalet | Justice dans le Paysage | Justice of the Landscape, 2007  – Video (ahşap çerçeve | wooden frame), 7’07’’ – Video karesi | video still – Arter Koleksiyonu | Arter Collection

Bu seçkide Türkiye’den ve Türkiye dışından dokuz farklı sanatçının videoları bir araya getirilmiş. 2006-2014 yıllarında üretilmiş işlerin ortaklaştığı nokta ise resmetme ve çizme eylemlerini ön plana çıkarmaları. Gözlerimiz su yüzeyinin tuvale dönüşmesini, iz bırakmayan bir fırçayı ya da bir parça ipin aldığı basit formları takip ederken ruhumuz da farklı mecralar arasında doyurucu bir yolculuğa çıkıyor. Aşağıda #evdeçal’ın ikinci seçkisinde yer alan dokuz videoyu inceledik. Videoların hepsini 21 Haziran’a kadar buradan izleyebilirsiniz.

Manzaradaki Adalet, 2007, Video – 7’7”
Sanatçı: Angel Vergara

Farklı medyumlarda sanat ve gerçekliğin kısıt ve imkânlarını araştırıp sorgulamaya yönelik işler üreten Angel Vergara’nın resmedilmiş filmler serisinde yer verdiği bu videoda gördüğümüz bina, Paris’in Centre Pompidou gibi meşhur yapılarda imzası bulunan hit mimar Richard Rogers tarafından tasarlanmış Antwerp Adliye Binası. Sanatçının bu binayı seçmesinin sebebi, projenin zamanında öngörülen bütçesini bir hayli aşarak Belçika’da kamu kaynaklarının kullanımıyla ilgili tartışmalara konu olması. Vergara, videosunda binayı uzaktan çekerek aldığı hareketli görüntünün üzerinden fırçasıyla geçiyor. Fakat herhangi bir iz bırakmıyor.

Çiçekli Natürmort, 2009, Video (renkli, sessiz) – 5’04’’
Sanatçı: Diána Keller & Péter Rizmayer

Karşımızda geleneksel natürmort resimlerde gördüklerimize benzeyen bir vazo duruyor. Vazodaki güllerin canlı renklerinin yavaş yavaş masaya akmasını ve gül yapraklarının grileşmesini izliyoruz. Böylece stüdyo ortamında hayata geçirilen Çiçekli Natürmort, sanat yapıtlarının üretim sürecini bir nevi tersine çeviriyor.  

İsimsiz, 2006, Video (renkli, sessiz) – 2’26’’ (döngü)
Sanatçı: Marie Cool Fabio Balducci

Marie Cool ve Fabio Balducci 1995’ten bu yana birlikte iş üretiyor ve performanslarında dikkat çekici bir şekilde resim, çizim, heykel disiplinlerine yakın duruyorlar. Sıradan malzemeler kullanarak meraklı jestler gerçekleştiren Marie Cool’u bu videoda masanın üzerindeki bir parça iple basit ve geçici çizimler yaparken izliyoruz.

Durgun Su, 2010, Video (renkli, sessiz) – 12’16’’
Sanatçı: Sophia Pompéry

Koyu renkli bir masa üzerine boya fırçasıyla sürülen suyun yüzeyindeki yansımalar aracılığıyla odada yavaş yavaş kadraja girmeyen detayları görmeye başlıyoruz. Sophia Pompéry, bize bu durgun su üzerinden odadan dışarıya açılan pencerenin detaylarını gösteriyor ve ardından masanın altına yerleştirdiği ısıtıcının çalışmasıyla suyun ve dolasıyla görüntünün buharlaşıp yok olmasına izin veriyor.

Bir Ada Teşkil Etmek, 2014, Video (renkli, sessiz) – 1’46” (döngü)
Sanatçı: İz Öztat

İz Öztat’ın Tuna Nehri’nin ortasında bir grup kanoyu sular altında kalmış bir adanın sınırlarını çizerken gösterdiği videosu, Zişan’ın ütopik kısa hikâyesi “Cezire-i Cennet/Cinnet”den (1915-1917) ilham alıyor. Bir Ada Teşkil Etmek, Öztat’ın bu metin aracılığıyla karşılaştığı ve 1968’de sular altında kalan Adakale’nin izini sürmesinin ardından ürettiği bir dizi yapıttan biri.

Yangpu Köprüsü’nü Geçerken, 2012, Video (siyah-beyaz, sessiz) – 33’’ (döngü)
Sanatçı: Josef Bares

Şanghay’da yer alan Yangpu Köprüsü, dünyanın en uzun köprülerinden biri. Bu köprüyü geçmeyi Josef Bares’in işlediği görüntüler üzerinden deneyimlediğimiz videoda hareketin yönü ise hayal gücümüze bırakılmış. Video, sanatçının hareketin temsilini irdeleyen ve kentsel mekânın nasıl algılandığını ele alan Hareket serisine ait.

Kısa Program, 2013, Video (renkli, sessiz) – 22’’
Sanatçı: Kata Tranker

Kata Tranker’ın suluboya resimleriyle ürettiği flip book’unun içine girdiğimiz videoda bir buz patencinin havada dönüşünü, düşüşünü ve tekrar ayağa kalkışını izliyoruz. Videoya ismini veren “Kısa Program”, sporcuların önceden belirlenmiş figürleri yapmakla yükümlü oldukları ve dolayısıyla kuvvetli yönlerini ifade etme imkânı bulamadıkları bölümü tanımlayan bir artistik buz pateni terimi. Kata Tranker bu terim üzerinden sanatçının üretim koşulları ve kendi sanatsal pratiğiyle de ilişki kuruyor. 

Hat (Rezistans serisinden), 2013, Video (renkli, sesli) – 6’
Sanatçı: Ali Kazma

Ali Kazma bu işinde kamerasıyla geleneksel bir sanatın üretim sürecine odaklanmayı seçiyor ve objektifi hat sanatçısı Ömer Faruk Dere’nin performansına çeviriyor. Sanatçının 55. Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’ndaki Rezistans serisinde yer almış video, insanın kendi bedenini kusursuzlaştırma çabasını, elin kusursuz bir araç işlevi gördüğü bu eylem üzerinden araştırıyor.

Çizgi, 2014, Video (renkli, sesli) – 14’50”
Sanatçı: Geta Brătescu

Geta Brătescu’yu kalın siyah bir marker’la büyük boy bir resim defteri üzerinde çizimler yaparken izliyoruz. Sanatçı, ortaya çıkardığı formlar üzerine bazen konuşarak bazen vücut diliyle kısa yorumlarda bulunuyor. Hatta beğenmediklerini yırtıp atıyor. Formların doğaçlama bir şekilde kâğıtlara döküldüğü hissini geçiren video, çizimin bir zihin ürünü değil, el aracılığıyla gerçekleştirilen jestlerin birer izi olduğunu vurguluyor.