Serkan Çalışkan’ın otobiyografik bir kurgu ile oluşturduğu ve 7 Nisan’da Bant Mag Havuz’da açılacak olan yeni sergisi Kendimi Paketledim, “kimlik, aidiyet, resmiyet, temsiliyet” gibi kavramlardan kaçarken, bu kaçışı kendi bedenine saklanarak gerçekleştirmek üzerine düşünüyor ve günümüz dünyasında olup bitenlere karşı varoluşsal bir felç geçiren herkesin sıkıştığı kutular içinde dönüştüğü halleri arıyor.


biriken kolektifinden tanıdığımız Melis Tezkan ve Okan Urun, eski dostları Serkan Çalışkan ile yeni sergisi üzerine sohbete oturdular. Serginin odak noktası olarak otosansür, atölye ve ritüelleri, akademi ve sanat gibi konulardan dem vurulan bu öz ve samimi diyalog için aşağı doğru buyrun.

Image

Melis: Serkan, biz seni bildik bileli resim yapıyorsun. Uzun zaman oldu. Peki ne zaman başladın? Seni resim yapmaya iten neydi? Ve birincil mecranın resim olduğunu söyleyebilir misin?

Serkan: Uzun zamandır resim yapıyorum ve birincil mecram resim diyebilirim. Resim yapmaya gelince de, sanırım bir tür günlük tutma ihtiyacı ile başladı. Yazmak yerine, çizerek bir şeyleri kaydediyordum. Hep olan bir şeydi diyebilirim.

M: Yaş kaçtı mesela, hatırlıyor musun?

S: Ortaokuldaydım.

Okan: Bana da bir keresinde defter hediye etmiştin. Belli aralıklarla çizimlerin vardı. Her şeyi mi kaydediyordun ve de sana eşlik eden bir figür var mıydı?

S: Her şeyi birebir çizmek gibi değildi aslında bu çizimler. Daha çok kendime notlar gibiydi. Yaşadığım bir olay, duyduğum bir söz. Bazen yanına kelimeler de ekliyordum. Dışarıdan bir göz o defterlere baktığında tam olarak ne düşünür bilmiyorum. Belki bir çöp yığını görebilir ama defterler benim için hâlâ önemli.

M: Sana eşlik eden figürler hep var mıydı peki? Yoksa figürler dışında şeyleri de resmettin mi bazen?

S: Bana eşlik eden figürler var evet. Çoğu zaman o figür benim. Biçimler, renkler veya yazılanlar değişse de, aslında hep kendimi resimliyordum.

O: Hep merak ettiğim bir şey vardır. Atölye nasıl bir yerdir? Ne yapar orada ressam? Alışkanlıkları var mıdır? Sevdiği bir yer midir?

M: Bu soruya bir de çalışma ritüelini ekleyelim. Çalışmaya başlamadan önce “bunu yapmadan bir işe başlayamıyorum” dediğin etaplar var mı?

S: Ben ev-atölye ortak bir alanda yaşıyorum, senin hayal ettiğin gibi egzotik bir ortam değil. Çalışmaya ayırdığım alanda teknik ekipmanlar haricinde hiçbir obje veya başka bir şey olsun istemiyorum. Bununla beraber, atölye olarak kullandığım alan aslında sadece uygulama bölgesi, teknik bir yer. Tüm gün zihnimde dolaşan şeyler, orada uygulanıyor; bazen çöpe gidiyor, bazen dönüşüyor. Bazen çalışmaktan kaçmak istediğimde ev temizliği, “şu son kahveyi de içeyim öyle başlarım” gibi oyalanmalar haricinde bir ritüel yok. Zaten aynı zamanda çalışıyorum ve okul çok yoğun. Kalan zamanı da resme ayırıyorum.

M: Ritüel olarak kendini kesip biçiyor musun, aslında onu merak etmiştim. Resimlerinde kendine karşı biraz acımasızsın, hayatta da bazen öyle sanki. Bu biraz da dışarıdakilere karşı bir tavır mı yoksa?

S: Çok zor bir soru bu Melis. Ama resimlerdeki ben veya diğerleri, gerçek hayattan çok farklı değiller aslında.

M: Sanırım bu kadarı yeterli.

O: Bir de okul var, dediğin yerden devam edeyim ben. Üniversitede öğretim görevlisisin ve en son doktoranı da verdin diye biliyorum. Bu akademik hayat nasıl gidiyor? Etkileşiyor mu işlerinle?

S: Evet, en son Marmara Üniversitesi’nde sanatta yeterlik bitti. Tez aşamasında yaklaşık iki yıl resim yapmadım. İkisi birbirinden çok farklı çünkü. Tez yazarken dünyadaki her şey tezle ilgiliymiş gibi geliyor, sürekli okuyorsun, bağlantılar kuruyorsun. Tez sonrasında, yavaş yavaş normale döndüğümde, resimlere ve düşüncelerime çok şey kattığını fark ettim. Ve benim tezimden ve hocalarımdan bağımsız, genel anlamda Türkiye’de akademik hayat ve sanat çok zıt noktalarda duruyor diye düşünüyorum.

Image
Image

M: Bant Mag. Havuz’daki yeni sergine gelelim: Kendimi Paketledim. Sadece yeni işler mi yer alacak? Uzun zamandır İstanbul’da sergi açmamıştın. Bu yeni sergiyi tetikleyen, ona ilham veren süreçle ilgili bize ne söyleyebilirsin?

S: Sergideki çalışmaların büyük çoğunluğu başka bir yerde gösterilmedi. Kendimi Paketledim cümlesi sergi için büyük bir ipucu verse de, ortadan kaybolma üzerine değil, aksine donup kalma üzerine. Çıkış noktası da, dünyanın geçtiği süreçten çok bağımsız değil. Hepimiz donup kalıyoruz, diyecek bir söz bulamıyoruz ya da bir söz bulsak da kendimizi sansürlüyoruz. Kendimi kenara sıkışmış hissediyorum, çünkü zihnimden geçenlerle davranışlarım pek örtüşmüyor bu otosansür yüzünden. Bölündüğümü, saklandığımı düşünüyorum ve hemen herkesin buna benzer şeyler söylediğine şahit olmaya başladım. Klişe laflar etmek istemiyorum ama otosansür bence yaşadığımız yılların özeti.

M: Kendimi Paketledim sergisi için otosansür anahtar bir kelime diyebilir miyiz o zaman?

S: Evet, kesinlikle.

M: Daha önceki resimlerinde görsel olarak insana biraz daha mesafeli, daha arada varlıklar vardı ve onları belli dekorların içinde görüyorduk. Bu sefer gerçekten bir paketleme söz konusu sanırım. Arka planlardan vazgeçmenin özel bir sebebi var mı? Ve biraz da resimlerin boyutlarından bahsedebilir misin bize?

S: Daha önceki resimlerde, kamusal tuvaletlerin duvarlarını fotoğraflıyor ve onlardan esinlenerek, kendi eklemelerimle duvar resimleri yapıyordum. Ve bu duvarlar, figürlerle paslaşan bir mekan algısına hizmet ediyordu. “Kendimi Paketledim” serisinde ise, plastik olarak resim yüzeyinde mekandan ve zamandan kopukluk kurulsun istedim. Portrelerde, sıkışmışlık duygusuna yapmak istediği vurguyu arttırmak için düz alanlar kullandım. Kutuların olduğu resimlerde ise, mekandan tamamen bağımsız ve birçoğunda zeminden de kopmuş, havada asılı kalmış nesneler resimledim. Çoğu zaman kutuların duruşunu bile değiştirmek istemedim, ki bu da biraz sadeleşmeyi beraberinde getirdi. Kutuların olduğu resimler tuval üzerine ve büyük ebatlarda (140cm vb.), portreler ise çok küçük ebatlarda.

O: Bu yeni sergideki işlere baktığımızda kadraja sığamayanlar ile kutulardan taşanlar resmigeçidi gibi geliyor. Ne düşünürsün?

S: Bence sen çok güzel açıkladın. Kadraj da kutu da aslında sınırı belirliyor resimlerde. Kadrajın sıkıştırması, kutuların üstümüze çökmesini özellikle tercih ettim. Ve buradakiler, gerçekten bundan kurtulmak isteyen figürler. Kaçış arayan, sığamayan, taşan, parçalanan figürler.

  1. İnsanın dünyadaki izlerinin peşinde: Kacper Kowalski

    Kacper Kowalski fotoğraf çekmek için uçmuyor, uçabilmek için fotoğraf çekiyor. Onu diğer hava fotoğrafçılarından ayıran ve ödüllere boğan da galiba tam olarak bu. Yere bastığında aile fotoğrafı dışında ne çekeceğini bilmediğini söylerken, irtifa kazandığında bize dünyayı bambaşka gösteriyor.

  2. “İnsanlar gülümsüyorsa, bu güçlü bir şey”: TOLGA KARAÇELİK ve BARTU KÜÇÜKÇAĞLAYAN

    Yönetmen Tolga Karaçelik ve Sundance'den En İyi Film ödülünü kaptıktan sonra 30 Mart'ta gösterime girecek olan son filmi Kelebekler’in başrol oyuncusu Bartu Küçükçağlayan, kebapçıdan metroya, polis kordonundan stadyuma uzanan mekânlarda, bir yandan gasp edilip, diğer yandan itiş kakış içerisinde girdikleri stadyumda, kâh maçı (Galatasaray-Antalyaspor) değerlendirip kâh cinsiyetçi küfürlerden utanarak, ödüllü filmlerini ve nasıl hayatta kaldıklarını konuşuyor.

  3. Alın, bu albümle istediğinizi yapın: Polygondwanaland

    Fanlarını canını istediğini yapabildikleri bir dünyanın içine çekmeyi başaran King Gizzard & The Lizard Wizard’ın son albümü Türkiye’de Tantana Records tarafından yayınlandı. Sınırlı sayıdaki plakların içinde Bant Mag.’dan da bir hediye var: Her şarkıya bir illüstrasyon!

  4. A’dan Z’ye: Maynard James Keenan

    Solist Maynard James Keenan büyük haberlerle döndü. On dört yıllık aranın ardından gelen A Perfect Circle albümü Eat The Elephant için gün sayarken artık resmen bir şaka konusu haline gelen yeni Tool albümü de ufukta göründü. Onlarca yıllık bekleyiş nihayet sonlanmak üzere anlayacağınız!

  5. Grammy zaferi, “Sleep Well Beast” ve geçmiş deneyimler: The National

    Birlikte büyüyerek 18 yıl devirmiş ve artık orta yaşlarına gelmiş The National üyeleri bir yandan kariyerinin ilklerini yaşamayı sürdürüyor: yapım süreci bu denli keyifli geçen bir albüm ve bir Grammy ödülü! Üstelik grubun basçısı Scott Devendorf’la sohbetimiz hâlâ söyleyecek pek çok sözleri olduğunu gösteriyor.

  6. Hiçbir yerde olmayan konfor: Harmondia

    İlk Harmondia konseri öncesinde, Berke Can Özcan ve Burak Irmak'ı "evinde" ziyaret ettik.

  7. Şarkı Şarkı: Ahmet Ali Arslan – “Günaşığı” albümü

    Sevme normalleri, çocukluk izleri ve karışık isyan hali Ahmet Ali Arslan’ın ilk albümüne nasıl renkler verdi?

  8. Beyaz perdenin devrimi: Kadın sinemacıların gücü

    Ödül sezonunda adını sıkça duyduğumuz iki yönetmen Greta Gerwig Lady Bird, Dee Rees ise Mudbound ile Türkiye sinemalarında arzı endam etmişken, 21. yüzyılın adından söz ettiren kadınları ve nefis filmlerini anımsamanın tam zamanı!

  9. A yüzü B yüzü: Three Billboards Outside Ebbing, Missouri

    Ödül sezonunun tartışmalı filmlerinden Three Billboards Outside Ebbing, Missouri, Binnaz Saktanber ve Melikşah Altuntaş’ı da iki ayrı kutba ayırdı. Acaba erkekliğe fazlaca hayran McDonagh ancak erkeklik arketipine bulanan karakterleri güçlü ve akıllı görüyor olabilir mi? Yoksa film gücünü tam da böylesine bıçak sırtı bir hikâyeyi anlatırken izleyicisi ile arasına didaktik bir sınır çizmeyi reddetmesinden mi alıyor?  

  10. 1990’lar İstanbulunda punk ve “Arada”: Mu Tunç

    Mu Tunç’un ilk uzun metrajı, zaman ve mekân değişir de büyük kentle hesaplaşmamız biter mi, diye soruyor.

  11. Dünyadan kaçarken bedene sıkışmak: Kendimi Paketledim

    Serkan Çalışkan’ın otobiyografik bir kurgu ile oluşturduğu ve 7 Nisan’da Bant Mag Havuz’da açılacak olan yeni sergisi Kendimi Paketledim, “kimlik, aidiyet, resmiyet, temsiliyet” gibi kavramlardan kaçarken, bu kaçışı kendi bedenine saklanarak gerçekleştirmek üzerine düşünüyor ve günümüz dünyasında olup bitenlere karşı varoluşsal bir felç geçiren herkesin sıkıştığı kutular içinde dönüştüğü halleri arıyor.

  12. Künye

    yayın imtiyaz sahiplerive etkinlik direktörleri Aylin Güngö[email protected] J. Hakan Dedeoğ[email protected] genel yayın yönetmeni Ekin Sanaç[email protected] kreatif direktör Aylin Güngö[email protected] editörler