Gezegende haftalık haber turu 13 Kasım - 19 Kasım
Gezegende haber turu Polonya-Belarus sınırından başlıyor. Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko (yeni bir kriz yaratma motivasyonuyla) mültecilere Belarus’a kolay giriş yapabileceklerini ve oradan Avrupa Birliği üyesi olan Polonya’ya geçebileceklerini vadetmişti. Polonya’nın karşılığında sınırını kapatması üzerine, Afganistan, Suriye ve Irak’tan binlerce mülteci kendilerini Polonya-Belarus sınırındaki ormanlık alanda, ufacık çadırlar ve dondurucu soğuğun içinde hapsedilmiş bir hâlde buldu. Geçtiğimiz hafta en az sekiz kişinin hipotermiadan hayatını kaybettiği ve durumun giderek kötüleştiği anlaşıldı.
Sınır Tanımayan Doktorlar’dan bir yetkilinin The Guardian ile paylaştığı üzere, alana yığılan Polonya ve Litvanya sınır muhafızları mültecilere şiddet uyguluyor ve sahip oldukları kişisel eşyaları ellerinden alarak imha ediyor. Uluslararası Af Örgütü’nün açıklamasına göre, “Polonya sınır muhafızları göçmenleri şiddet kullanarak geri itiyor. Belarus sınır görevlileri de sınır bölgesinden ayrılıp Belarus’a dönmek isteyen kişilere izin vermiyor.” Aralarında pek çok çocuk da var ve boş vaatlerle devlet şiddeti arasında, korkunç şartlarda sıkışıp kalmış durumdalar. Worldwide Tribe hesabının yazdığına göre Polonya’daki bazı evler sığınmacılara “Burası yardım almak için güvenli bir yer” mesajı vermek için yeşil ışık yakıyor.
Kanada’nın British Columbia eyaletinde geçtiğimiz hafta sonu yaşanan sel felaketinde normalde bölgeye bir ayda düşen yağmur miktarı 24 saat içinde indi ve hâliyle bu tablo iklim değişikliğiyle yakından ilgili. Karayolu ve demiryolu bağlantıları kopmuş durumda. Yaşanan toprak kayması neticesinde bir kişi hayatını kaybetti, en az iki kişininse kayıp olduğu duyuruldu. Birçok insanın evini terk etmek durumunda kaldığı bölgede fırtınanın mağdur ettiği inekler de jetskilerle kurtarıldı.
Haber turu Avusturya’dan devam ediyor. Covid-19 vakalarının oldukça yüksek seyrettiği ülkede, tam aşılı olmayanlar evlerine kapatıldı. Saat 22.00’den sonra genel sokağa çıkma yasağı uygulanan ülkede tam aşılı olmayan yaklaşık 2 milyon kişi var ve bundan böyle markete, eczaneye, işe gitmedikleri; spor yapmadıkları sürece evlerinden çıkamayacaklar. 15 Kasım’da başlayan uygulama şu an için 10 gün süresince yürürlükte. Bu kararın duyurulması üzerine geçtiğimiz pazar günü Viyana’da ve başka noktalarda bazı insanlar kararı protesto için sokaklardaydı. Avusturya polisi uygulama süresince sokakta insanları durdurup aşı durumlarını kontrol edebilecek.
Gana parlamentosunun gündemindeki yeni tasarı eşcinsel evlilikleri ve LGBTİ+ varoluşları bütünüyle kriminalize ediyor. Gana’daki LGBTİ+’lar aylardır büyük bir toplumsal baskı altında. Martta LGBT+ Hakları Gana örgütünün temsilcilerinin mekânı polis tarafından basılmış ve hedef hâline getirilmişti. Ganalı LGBTİ+’lar sosyal medya ve kitlesel fonlama gibi araçlarla destek bulma çabalarını sürdürüyor. Parlamentoya getirilen tasarı LGBTİ+’lara hapis cezası, interseks çocuklara zorla tıbbi prosedürler uygulanması, LGBTİ+ akrabalarını bildirmeyen aile üyelerine ya da LGBTİ+ öğrencilerini bildirmeyen öğretmenlere hapis cezası, LGBTİ+ hakları savunuculuğuna hapis cezası şeklinde giden çok karanlık bir seyirde. Yani hak savunucuları da aynı şekilde kriminalize ediliyor, hedef gösteriliyor. LGBTİ+’ların temel haklarını ellerinden alan yasalar başka Afrika ülkelerinde de var olsa da birkaç hafta içinde oylanacağı söylenen bu tasarının şimdiye kadarkilerin en serti olduğu anlaşılıyor.
Geçtiğimiz salı günü New York’taki Sotheby’s müzayede evinde yapılan açık artırmada Frida Kahlo’nun “Diego ve Ben” isimli otoportresi 34,9 milyon dolara satılarak bir rekor kırdı. Tablo böylece Latin Amerikalı bir sanatçı tarafından yapılan en pahalı eser oldu ve bugüne kadar Diego Rivera’nın ismiyle eşleşen bu unvanı Frida Kahlo’ya geçirdi. Alıcı, Latin Amerika Sanat Müzesi’nin kurucusu Eduardo F. Costantini. Resimde üçüncü gözüyle yer alan Diego Rivera’yı Frida Kahlo’nun alnına, kaşlarının arasına yerleşmiş olarak görüyoruz. Frida’nın gözleri ise yaşlı.
Gezegende bu haftanın haber turu için son durak Vietnam. Vietnam’daki Nusret krizi, Kamu Güvenliği Bakanı Tô Lâm’ın onun elinden altın kaplama biftek yediği görüntülerin TikTok üzerinden yayılmasıyla başlamıştı. Vietnam komünizmle yönetilmekte. COP26 konferansına katılmak için Birleşik Krallık’a giden Tô Lâm’ın, Londra’da Karl Marx’ın mezarını ziyaret etmesinin ardından soluğu Nusret’in restoranında 1.450 sterlinlik bir biftek yiyerek alması hâliyle ülkede infial yarattı. Bu olayın üzerine geçtiğimiz günlerde Danang şehrindeki Bui Tuan Lam isimli noodle satıcısı sosyal medyada etki yaratması maksadıyla Nusret’i taklit ettiği bir video çekip paylaştı. Videonun viral olmasının ardındansa kendisini karakolda ifade verirken buldu. Videoda Bui Tuan Lam, noodle’a Nusret’i taklit ederek taze soğan serpiyor.
