Açlık grevine başlayan Jafar Panahi tahliye edildi

Yazı: Merdan Çaba Geçer

İran’ın güneybatısında yer alan Huzistan eyaletine bağlı Abadan kentinde, onlarca kişinin hayatını kaybetmesine yol açan iş merkezinin çökmesi, geçtiğimiz mayıs ayında hükümet karşıtı protestolara sebep olmuş ve polisler bu protestolara ateşli silah ve orantısız güç kullanarak karşılık vermişti. Polislerin insan haklarına aykırı bir tutumu acilen bırakması gerektiğine dair çağrıların sosyal medyaya taşınması sonrası, sinemada dünyasından paylaşımlarıyla sesini yükselten iki isim tutuklanmıştı: Yönetmen Mohammad Rasoulof ve çalışma arkadaşı Mostafa Al-Ahmad.

İran Yeni Dalgası’nın öncü isimlerinden Jafar Panahi, iki sinemacının tutuklanma sürecini takip etmek amacıyla Tahran’daki Evin Cezaevi’ni ve soruşturmayı yürüten savcının ofisini ziyaret etmiş; bu eylemleri nedeniyle o da aynı dönem tutuklanmıştı. Yeşil Hareket protestolarında vurularak öldürülen bir öğrencinin cenazesine katılması ve konu hakkında bir film yapma girişimi nedeniyle hâlihazırda 20 yıl seyahat ve film çekme yasağı bulunan İranlı yönetmenin, gerçekleşen bu tutuklama sonrası, 2010’da ertelenen altı yıllık hapis cezasının da işleme konulduğu duyurulmuştu.

Panahi’nin eşi Tahereh Saeidi ve Jaddeh Khaki / Hit the Road filmiyle anımsanabilecek sinemacı oğlu Panah Panahi, Instagram üzerinden yaptıkları paylaşımda, 10 yıllık zaman aşımı nedeniyle artık geçerliliğini yitirmesi gereken cezaya itiraz ettiklerini ancak yasalara aykırı şekilde tutukluluğun devam ettiğini, bu sebeple Jafar Panahi’nin hapishanede açlık grevine başladığını duyurdu. Paylaştıkları mektupta yönetmenin şu sözlerine de yer veriliyor: “Yargı sisteminin ve güvenlik kurumlarının övündükleri yasayı uygulama iradesine sahip olmadığını biliyordum, ancak avukatlarıma ve arkadaşlarıma olan saygımdan dolayı, haklarım uğruna mücadele için tüm yasal yolları denedim. Bugün İran’da kapana kısılmış birçok insan gibi benim de en değerli varlığım, yani canımla bu insanlık dışı davranışları protesto etmekten başka çarem yok.”

Kariyerinde Se rokh / 3 Faces (2018), Taxi (2015), Afsaid / Offside (2006), Dayereh / The Circle (2000) gibi çeşitli duraklar bulunan Jafar Panahi; son filmi Khers nist / No Bears ile 79. Venedik Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü kazanmıştı.

Güncelleme: Yaklaşık yedi aydır tutuklu bulunan Jafar Panahi’nin, açlık grevine başlamasından iki gün sonra şartlı olarak tahliye edildiği avukatları tarafından duyuruldu. Evin Cezaevi önünde açıklama yapan yönetmen, “Farhad Meysami gibi yüzlerce insan cezaevinde olduğu hâlde ben nasıl mutlu olabilirim. Hepsine özgürlük diliyorum.” dedi.