Nişanyan Sözlük “lokal” kelimesinin kökeniyle ilgili “Fransızca local ‘yerel’ veya Fransızca locale ‘bir dernek veya topluluğun toplantı yeri’ sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen localis sözcüğünün dişilidir. Bu sözcük Latince locus ‘yer’ sözcüğünden +al° ekiyle türetilmiştir” der ki bizler de hâlâ o anlamla kullanıyoruz. Lokal olan, yerel olan, bazen sıkıcı bazen de olduğumuz kişiyi, sahip olduğumuz kültürü üreten tohumların kökeni olarak görülür. 21. yüzyılın perspektifinden bakınca olasılıkların sonsuz olduğu dünyada, lokalden elde edilecekler sınırlı hatta bazen bizi kısıtlayıcıdır. Ancak 2018 yılından bu yana Eskişehir’de çağdaş sanat alanının alternatif aktörlerinden biri olan -Eldem Sanat Alanı’nın parçası- Fırın Sanat Alanı’nda LOKAL01 adındaki sergi ise Eskişehir’den beş sanatçının çalışmalarını merkeze alarak akıllardaki “lokal” tanımını sanatçıyı destekleyecek bir bağlamda yeniden üretti. 

9 Haziran’da ziyaretçilerine kapısını açan serginin sanatçıları, küratör ve akademisyen Melike Bayık, Eldem Sanat Alanı kurucu direktörü Esra Eldem, sanatçı ve Ka kurucu direktörü Oğuz Karakütük ile sanatçı, tasarımcı ve akademisyen Melike Taşcıoğlu Vaughan’dan oluşan jüri tarafından seçildi. Bir açık çağrı sonucu seçilen sanatçıların farklı medyumlardaki çalışmaları ise sıradanın ve alışılagelmiş olanın uzağında. 

Sergi mekânının eserlerle olan iletişimi görülmeye değer, zira Eskişehir’de Tarihi Odunpazarı Kent Merkezi’nde eski bir Odunpazarı evinin alt katında, fırınlanmış tuğlalardan duvarları bulunan alan sergi mekânı olarak yeniden planlanmış durumda. Sanatçılar Akın Ayaz, Ahmet Dündar, Deniz Ergün, Gökçe Hiçyılmaz ve Jinoos Misaghi’nin çalışmaları, küratöryel yerleştirmenin desteği ve etkisiyle kendilerini bir bütün olarak ortaya koymuş. Sanatçıların farklı üretim teknikleri ve sanat anlayışlarını, mekanın beyaz küpü anımsatan ancak izleyiciyi içinden soyutlamayan etkisiyle bir bütün olarak deneyimlemek ve görmek mümkün.

Farklı geçmiş ve deneyimlerden, farklı beklenti ve gelecek umutlarından süzülüp üretilmiş çalışmalar hem alıştığımız hem de şaşıracağımız medyumlar ve bakış açılarıyla ortaya çıkmış olsalar da mekândaki birliktelikleri izleyiciyi asla şaşırtmıyor; yerleşimin ritmi ve geçişlerin sakinliği izleyiciye nehir yatağında akan suyun bir engelle karşılaşmaması gibi doğal bir akış sunuyor. LOKAL01 sanatçıları kendilerinden ve eserlerinden bahsederken hem yapay zekâ ve robotik kodlamadan hem de nesnelerin ve mekânların karanlık ya da rahatsız edici taraflarından ilham aldıklarından bahsediyorlar. Bu kadar farklı uçlardaki yaklaşımların ve ilhamların “lokal” sanatçılar tarafından benimsendiği görmek ise Eskişehir’in oluşturmakta olduğu sanat ortamının çeşitliliğini fark etmek açısından kesinlikle umut verici.

Saha Sürdürülebilirlik Fonu desteğiyle yürütülen LOKAL01, 14 Temmuz’a dek çarşambadan pazara 12.00-18:30 saatleri arasında ziyaret edilebilir.