Monopoly’nin 85 yıla yaklaşan serüveni

7 Şubat 1935’te raflardaki yerini alan, dünyanın en popüler kutu oyunlarından Monopoly’nin 85 yıla yaklaşan yolculuğundan ilginç detaylar, sıra dışı edisyonlar…

*Amerikalı pazarlamacı ve oyun tasarımcısı Charles Darrow’un 1933 yılında kendi evindeki materyalleri kullanarak tasarladığı Monopoly, ahşap parçalar ve el yazısıyla doldurulmuş kartlardan oluşuyordu. Köklü oyun şirketi Parker Brothers’ın o dönem Monopoly’nin patentini almaya şüpheli yaklaşmasının altında yatan sebepler ise oyunun tamamlanma süresi ve kurallarının karışıklığıyla ilgiliydi. Darrow’un kendi hazırladığı versiyonların 1934’ün Noel döneminde Philedelphia’daki dükkanlarda gördüğü ilginin ardından fikrini değiştiren Parker Brothers, oyunun haklarını satın almaya karar verdi.

*Oyunun orijinal olarak 1900’lerin başlarında “The Landlord’s Game” (Ev Sahibinin Oyunu) ismiyle bir diğer oyun tasarımcısı Lizzie Magie tarafından, dönemin önemli ekonomistlerinden Henry George’un öğretilerini yaymak amacıyla yaratıldığını ve Darrow’un da bu oyunu yıllar içerinde güncelleyerek son haline geldiğinin öğrenilmesinin ardından patent hakları Darrow’dan Magie’ye geçirildi.

*1935 yılında satışa sunulan ilk orijinal Monopoly seti kısa sürede bir fenomene dönüştü. Bir yılın sonunda Parker Brothers, haftada 35.000 adet Monopoly üretiyordu. Oyun seneler içerisinde serüvenine Hasbro, Waddingtons ve Winning Moves gibi farklı çatılar altında devam etti. 84 yıl boyunca 50’ye yakın farklı dilde üretilen oyun 114 farklı ülkede satışa çıktı.

*Diğer oyuncuları iflasa sürüklemeyi ve kazanmak için mümkün olan en fazla emlak satın alımını gerçekleştirmeyi amaçlayan Monopoly, tarihin en çok satan ticari kutu oyunu. Birçok farklı versiyonu bulunan oyun tahtasının Star Wars, Pokemon, Stranger Things gibi popüler seriler için hazırlanmış edisyonlarının yanı sıra, daha nadir ve özel versiyonları da koleksiyonerlerin ağızlarını sulandırmaya devam ediyor.

18 Karat Altın Monopoly seti

1988 yılında San Francisco’lu kuyumcu Sidney Mobell’in tasarladığı ve tamamı yakut, altın ve elmaslardan oluşan set, tarihin en pahalı Monopoly seti olarak biliniyor. An itibariyle Smithsonian National Museum of Natural History arşivinde bulunan setin değerinin 2 milyon dolar olduğu söyleniyor.

Tabii ki “kedili” bir Monopoly’miz de var

“Kuru mama”, “ıslak mama” ya da “iplik” gibi ödülleri olan bir Monopoly seti hayal edin. Şehirlerin, kasabaların yerlerini farklı kedi türlerinin aldığı, her detayıyla kedi severler için üretilmiş bir kutu oyunu.

Bar ya da hamam inşa edebileceğiniz Gay Monopoly

1983 yılında ABD’de limitli sayıda satışa çıkan Gay Monopoly, ismini Parkers Sisters (!) olarak seçmiş bağımsız bir oluşum tarafından hazırlanmıştı. “Eşcinsel hayatını kutlamak” amacıyla tasarlanan Gay Monopoly’de ev ya da otel yerine barlar ve hamamlar inşa edebiliyor, oyun taşları olarak da ayıcık, deri şapka veya topuklu ayakkabı seçebiliyorsunuz. Şaşırtıcı gelmeyecektir ki bu model kısa süre sonra piyasadan toplatıldı.

Uzay’da da ev dikeceğiz

1998 yılında satışa sunulan Monopoly: U.S. Space Program, evrenin farklı uçlarını keşfedip, buralara ev dikebilme olanağı sunuyor! Tamam, belki ev değil, hangar ve uzay merkezleri olarak kullanılabilecek yapılar… NASA’nın kuruluşunun 40. yılı için özel olarak tasarlanan oyunda taşlarımız da kapsüller, uydular, astronotlar gibi tematik seçimler olmuş.

Giresun’un en pahalı il olduğu Türkiye Monopoly’si

Monopoly’nin Çek Cumhuriyeti’nden Tayland’a, farklı ülkeler için hazırlanmış versiyonları da oyun koleksiyonerlerinin gözdelerinden. Oyunun Türkiye için de hazırlanmış farklı versiyonları mevcut. Son Türkiye baskısında en pahalı şehrin Giresun, en ucuz şehrin de Antalya olması kafaları hâlâ karıştırıyor.