Zanzibar’ın “altın sesi” Siti Muharam

Her sene kasım ayında Hollanda’nın Utrecht şehrinde düzenlenen Le Guess Who? festivali, dünyanın dört bir yanından keşifler sunan kürasyonuyla, günümüzün en özel müzik buluşmalarından biri. Bant Mag.’ın da uzun yıllardır medya partnerliğini sürdürdüğü ve çeşitli iş birliklerine gittiği Le Guess Who?’nun 11-14 Kasım tarihlerinde düzenlenecek 2021 edisyonu için bir dizi çizgi hikâye hazırladık. 

Rajab Eryiğit’in illüstrasyonları eşliğinde, bu sene Songlines’ın da ödüllendirdiği Zanzibarlı müzisyen Siti Muharam’ın yolculuğuyla başlıyoruz.

Bir eliyle Zanzibar’ın geniş kültürel geleneklerine, diğeriyle de geleceğine dokunan Siti Muharam’ın sesinde Afrika’ya has taraab müziğinin sanatsal mirası yankılanıyor. Sam Jones’un prodüktörlüğünü üstlendiği ilk albümü Siti of Unguja (Romance Revolution On Zanzibar), geçtiğimiz yıl On the Corner Records etiketiyle yayımlandı ve Muharam’a Afrika & Orta Doğu kategorisinde prestijli Songlines Müzik Ödülü’nü kazandırdı. 

Siti Muharam’ın bir efsane olan büyük büyükannesi Siti Binti Saad, 90 yıl önce kaydedilen ilk Doğu Afrikalı şarkıcı olarak tarihe geçmişti. Taraab müziğinin annesi olarak bilinen Sinti Binti Saad’ın yaşamı ve müziği, Siti of Unguja albümünün ardındaki temel ilham kaynağı. Albümdeki şarkılardan bazıları, büyük büyükannesinin besteleri. Şarkılar üzerine çalışmak ve uyarlama süreci, Siti Muharam için de köklerine yönelik kişisel bir keşfe dönüşmüş.

Albümün karşı konulması güç akıcılığının ardında kidumbaki estetiği yatıyor. Svahili’ye has geleneksel bir müzik türü olan kidumbaki, Arap ve Hint müziklerinden etkileşimler barındırıyor. Genel olarak kalabalık olmayan orkestralar tarafından icra edilen bu janrın temelinde iki “kidumbak” davuluyla oluşturulmuş ritmik dokular var. Siti Binti Saad’ın erken dönem işleri gibi, Siti Muharam şarkılarının da atardamarı, bu sürükleyici ritimler.

Zanzibar’s Dhow Countries Music Academy’nin kurucusu ve sanat direktörü, udi Mohamed Issa Matona, bu miras kutlamasına önayak olan isimlerden. Sinti Binti Saad’ın müziğini yeniden hayata döndürmek üzere çıktığı yolculuğu, ülkenin gizli yeteneklerinden birinin ortaya çıkmasına da vesile oldu.

“Zanzibar’ın altın sesi” yakıştırması yapılan Siti Muharam’ın şarkıları, Tanzanya kültür sanat dünyasına izler bırakmış kadın seleflerine saygılarını göstermenin de bir yolu aynı zamanda. Le Guess Who? festivalindeki performansıyla Muharam, sevgi ve eşitliğe dair güçlü ve içsel şarkılarına ilk kez Avrupa’da ses verecek.

Yazı: Cem Kayıran – İllüstrasyon: Rajab Eryiğit