Haftalık gezegen ahvâli: 27 Ocak – 2 Şubat 2014
Ukrayna’da hükümet binalarındaki işgallerin bitmesi karşılığında protestolarda tutuklananların serbest bırakılacağını garanti eden ve gösteri yasağını kaldıran yasa parlamentodan geçti, başbakan istifa etti, Başkan Yanukoviç 4 günlük sağlık raporu aldı. Tayland’da kasım ayından beri süren protestolar sonucu yapılan erken genel seçimde 130 bin polis görev yaptı, çıkan olaylar yüzünden sandıkların yüzde 10’unda hiç oy kullanılamadı, muhalefet seçimlerin iptalini istedi. İspanya’da kürtajı tecavüz ya da sağlık riski şartına bağlayan yasa tasarısı, Fransa’da eşcinsellere evlilik hakkı veren kanun protesto edildi. Kuzey Kıbrıs’ta eşcinselliğin suç olmaktan çıkartılması kanunu meclisten geçti. Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin Süleymaniye kentinde eşeklere saygı gösterilmesini sağlamak amacıyla 9 yıl önce kurulan Kürdistan Eşekler Partisi kendini feshetti. Bu hafta içinde bütün kimyasal silahlarından arınması gereken Suriye, sevkiyatın sadece yüzde 5’ini bitirebildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemcileri hükümetle muhalefetin barış görüşmesi yaptığı Cenevre zirvesinin ilk 9 gününde ülkede 1,800 kişinin öldüğünü açıkladı. Suriye’deki işkence fotoğraflarına ilişkin kınama bildirisinin tartışıldığı Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nda milletvekilleri yine birbirine girdi. Almanya’da bir kasabada aynı ahırda kalan 90 süt ineğinin yarattığı metan gazı birikmesi patlamaya yol açtı, bir inek yaralandı.
Mardin’de Hıristiyanlığa geçen 24 yaşındaki bir adam akrabaları tarafından komalık edildi, Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde mahkûmların boncuklarla yaptıkları Pir Sultan Abdal resmine “örgüt lideri” denilerek el kondu, Kahramanmaraş’ta bir bakkaldan 27 lira çalan 16 yaşındaki bir çocuğa 27 ay hapis cezası verildi. Ankara Büyükşehir Belediyesi yerel seçimlere kadar 52 saat kulesi dikmeye ve şehrin 5 çıkışına tanesi 5 milyon liradan kapı inşa etmeye girişti. Merkez Bankası’nın gece yarısı müdahalesiyle yaptığı faiz artırımı, dolar ve avroyu düşüremedi. 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun üç savcısı görevden alındı, Türkiye çapında görev yeri değiştirilen polis sayısı 7 bine yaklaştı, Anayasa Mahkemesi polis memurlarının sendikalaşmasının yasalara uygun olmadığına karar verdi, acil durum ihbarları veya şikâyetler için polise mesaj atma servisi 155 SMS hizmete girdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, Sabah-ATV satışı için Başbakan Erdoğan tarafından havuz kurulduğu iddialarına ilişkin CHP’nin Meclis’e sunduğu yazılı soru önergesini yayınlayan web sitelerine uyarı gönderdi. RTÜK henüz yayınlanmayan bir filmin tanıtım videosu yüzünden bir kanala 20 bin lira ceza verdi. ABD Ulusal Güvenlik Teşkilatı NSA ile İngiliz dijital istihbarat kurumu GCHQ’nun, akıllı telefonlara yüklenebilen Angry Birds ve GoogleMaps gibi uygulamalarla kişisel bilgilerle ilgili veritabanı oluşturduğu iddia edildi. Norveç’te bir milletvekili, NSA’nın dünyada yaptığı dinlemeleri açıklayan eski CIA çalışanı Edward Snowden’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdi.
ABD’deki bir araştırmada yılda 988 milyon kadar kuşun bina camlarına çarparak öldüğü tahmin edildi, Almanya’da Konstanz Üniversitesi’ndeki bir çalışmada meyve sineklerinin kanserli hücreleri fark edebilme yeteneğine sahip olduğu öğrenildi. İngiltere’de yapılan iki ayrı piyasa araştırmasının birinden 18-35 yaş arası insanların her 10 dakikada bir telefonlarını kontrol ettikleri, diğerinden kadınların ömürlerinin yarısını makyajlı geçirdikleri sonucu çıktı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü 2003-2013 yılları arasında dünyada silah satışlarının yüzde 30 arttığını hesapladı. BM Güney Sudan’da 3.7 milyon insanın acil gıda yardımına ihtiyacı olduğunu, UNESCO Afrika kıtasındaki tüm çocukların ilkokula gidebilmesi için en az 70 yıl gerektiğini açıkladı. Rusya’da bir öğretmen, şiire karşı çıkan ve düzyazının daha güzel olduğunu iddia eden arkadaşını bıçaklayarak öldürdü. Oscar ödüllü aktörler Phillip Seymour Hoffman 46 ve Maximilian Schell 83, İspanya’yı 2008’de Avrupa futbol şampiyonu yapan teknik direktör Luis Aragones 75, Cannes ve Venedik festivallerinden yaşam boyu başarı ödülü sahibi yönetmen Miklos Jancso 92, hayatını savaş, ırkçılık, yoksulluk ve çevre kirliliğiyle mücadeleye adamış folk ozanı Pete Seeger 94 yaşında öldü. İtalya’ya giden Cumhurbaşkanı Gül, Roma’da ne bir gökdelen ne de bir AVM gördü.
Doruk Yurdesin
Foto: Katmandu, Nepal. Nepalli Hindular kutsal saydıkları Bagmati Nehri’nde festival banyosu alıyorlar. Niranjan Shrestha-AP.
