Haftalık gezegen ahvâli: 10-16 Mart 2014
16 Haziran 2013’te başından gaz fişeğiyle vurularak 269 gün komada kalan 15 yaşındaki Berkin Elvan’ın ölümünün ardından hastane önünde bekleyenler gazlandı, cenaze günü 53 ilde 2 milyon kişi yürüdü, 13 ilde göstericilere müdahale eden polis 417 kişiyi gözaltına aldı, cenaze sonrası çıkan olaylarda İstanbul’da 21 yaşındaki Burak Can Karamanoğlu vurularak, Tunceli’de 30 yaşındaki polis memuru Ahmet Küçüktağ kalp krizi geçirerek öldü. Eski AB Bakanı cenazeye gidenlerin nekrofil olduğunu ima etti, Başbakan Gaziantep’teki mitinginde Elvan ailesini yuhalattı. AKP’nin İzmir mitingine Türkiye’nin birçok ilinden insan taşındığı iddia edildi, AKP İzmir adayı mitinge gelenleri “İzmir’e hoş geldiniz” diyerek karşıladı, miting kürsüsünden “bugün bu kalabalık İzmir’i korkutacak” anonsu yapıldı, miting öncesi Başbakan’a hareket çektiği iddia edilen bir kadın gözaltına alındı. RTÜK’ün açıkladığı bir rapora göre devlet televizyonu TRT, 22 Şubat – 4 Mart arasında AKP’ye 13 saat, MHP’ye 48, CHP’ye 45 dakika, BDP’ye 2 dakika yer ayırdı, Düzce’de toplanan bir grup HDP il başkanlığı binasına yürüyerek parti bayraklarını söküp yaktı. 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonunda adı geçen dört eski bakanla ilgili fezlekelerin 19 Mart’ta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmesi kararlaştırıldı, MİT’in ihale komisyonu kurmadan ve teminatsız mal ve hizmet satın alma yetkisi 5 kat arttırıldı, dershanelerin kapatılmasını öngören yasa Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı.
TÜİK’in “Yaşam Memnuniyet Araştırması”nda halkın mutluluk oranı 2013’te yüzde 59’a geriledi; Başbakan’ın internet, kızlı-erkekli evler, alkol satışı üstüne sözlerinin “endişe verici” olduğu belirtilen Türkiye İlerleme Raporu, AP Genel Kurulu’nda kabul edildi. Ukrayna’ya bağlı Özerk Kırım Cumhuriyeti’nde yüzde 80 katılımla gerçekleşen referandumda oy verenlerin yüzde 96.2’si Rusya’ya katılmaya “evet” dedi. ABD, Romanya ve Bulgaristan’la beraber Karadeniz’de NATO tatbikatı yaptı, ABD’li Lokheed Martin şirketinin, ürettiği B-1 bombardıman uçağı parçalarının bazılarını Çin’den aldığı ortaya çıktı. Venezüella’daki hükümet protestolarında ölenlerin sayısı 28’e yükseldi. Asilerin limanlarda petrol ticareti yapmasına engel olamadığı için parlamento tarafından azledilen Libya Başbakanı ülkeden kaçtı. Nijerya’nın orta bölgelerindeki toprak ve din çatışmalarında silahlı çobanlar üç köy basıp 100’den fazla kişiyi katletti, hükümetin açtığı 5 bin kişilik iş ilanına başvurular sırasında çıkan izdihamda 16 kişi öldü. Yemen’e botla ulaşmaya çalışan Afrikalı göçmenlerden 42’si boğuldu, Suriye iç savaşı 3. yılını doldurdu. Suudi Arabistan’da Twitter hesabından devlet kurumları ve yöneticiler aleyhinde mesajlar paylaşan bir kişi 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı, Pakistan’da tecavüz kurbanı 17 yaşındaki bir kadın protesto için petrol döküp kendini yaktı, dünyadaki tüm parlamentolardaki kadın temsilci oranı yüzde 21.8’e çıkarak tüm zamanların rekorunu kırdı.
8 Mart’ta Vietnam açıklarında kaybolduğu tahmin edilen Malezya Havayolları’na ait Boeing 777 uçağı ve içindeki 239 kişiyi arayan ülkelerin sayısı 25’e yükseldi. Yeni Zelanda’da ulusal bayrağın “sömürgeci geçmişe dair izler taşıdığı” gerekçesiyle değiştirilmesi için referanduma gidilmesine karar verildi. Sri Lanka’daki son resmî celladın idam ipini ilk kez görüp de istifa ettiğini öğrenen iki Avustralyalı mektupla iş başvurusu gönderdi. İngiltere’de Japon balığına saldırdığı için cezalandırdığı kedisini mikrodalga fırında öldüren bir kadına 14 hafta hapis cezası verildi. ABD’de Oregon’da 10 kiloluk kedilerinin saldırısına uğrayan üç kişi kendilerini yatak odasına kilitleyip polisten yardım istemek zorunda kaldı, New York’ta bir anaokuluna bıraktığı 2 yaşındaki çocuğunun ceplerine 48 zarf eroin saklayan 27 yaşındaki baba tutuklandı, Colorado eyaletinde 2013 başında serbest bırakılan esrar satışından ocak ayında toplanan vergi 2 milyon dolar olarak açıklandı. İstanbul’da bir adamın kanser hastalarına üç şişesini 2 bin liradan sattığı “rahmet melekli su”yun demlenmiş esrar olduğu anlaşıldı, Maltepe’de bir kuyumcunun arka bahçesinden tünel kazan birileri 1.8 milyonluk altın çaldı. Türkiye’nin ilk kadın polis-adliye muhabiri Vasfiye Özkoçak 91 yaşında dünyadan ayrıldı.
Doruk Yurdesin
Foto: İstanbul, Türkiye. Berkin Elvan sonrası. Bülent Kılıç – AFP/Getty Images
