2019’da kamera arkasında rekor sayıda kadın
USC Annenberg Inclusion Initiative’in geçtiğimiz günlerde yayınladığı yeni araştırmasına göre, kadınlar tarafından yönetilen ve yüksek gişe başarısı elde eden filmler 2019’da rekor sayıya ulaştı. Tarihteki ilk kadın yönetmen olduğu tahmin edilen Alice Guy-Blaché’nin yönettiği ilk filmin üzerinden bir asır geçmesine rağmen eğlence sektöründe kadın, siyah ve LGBTİ+’lara yönelik fırsat eşitsizliği son on yılda ancak tartışmalarda yerini bulabilmişti. Araştırma sonuçları gösteriyor ki biz sessiz kalmadıkça dünya düzeninde yavaş yavaş da olsa taşlar yerinden oynuyor.
Geride bıraktığımız sene yüksek gişe başarısı elde eden 100 filmden % 10,6’sını Greta Gerwig (Little Women), Lorene Scafaria (Hustlers), Olivia Wilde (Booksmart), Lulu Wang (The Farewell) ve Melina Matsoukas (Queen and Slim)’in de aralarında bulunduğu kadınlar yönetti. 2018 yılında yalnızca % 4,5 olan bu oranın artmasının ardında çeşitli sebepler var elbette. Araştırma ekibinden Stacy L. Smith, MeToo hareketi ve Time’s Up’ın kuruluşuyla stüdyoların işe alım sürecinde daha fazla toplum baskısıyla karşı karşıya kaldığını dile getiriyor. Bu noktada, Fox News CEO’su Roger Ailes hakkında ortaya dökülenleri konu edinen ve geçtiğimiz aralık ayında vizyona giren Bombshell’in öncülüğünde daha birçok yapımın gündemi meşgul edeceğini müjdeleyebiliriz.
2019’da çekilen Netflix filmlerinin % 20’si ve geçtiğimiz 5 yılda Sundance Film Festivali’nde gösterilen filmlerin % 34,5’i kadın yönetmenlere ait. Rahatlıkla söyleyebiliriz ki kadınlar, bağımsız festivallerde filmlerini gösterme ve izleyicisinden kamera arkası ekibine birçok insana yeni alternatifler sunan dijital platformlarda çalışma fırsatı buldukça medyada daha fazla yer ediniyor. Bu da James Baldwin’in “Bir şeyin yapılamayacağını söyleyenlerin sözü, genellikle bunu yapanlar tarafından kesilir” cümlesini hatırlatır bir biçimde, büyük stüdyoların yıllardır arkasına sığındığı ‘sektörde gerekli yetkinlikte kadın yönetmen yok’ yalanını işlevsiz kılıyor.
Her ne kadar Hollywood, Gerwig ve Wang gibi yönetmenleri hiçe sayarak erkek eğemenliğindeki 77. Altın Küre aday listesini yayılnadıysa da kâğıt üstünde 2020 parlak gözüküyor. Disney aksiyonu Mulan ve süper kahraman filmi Black Widow gibi büyük yapımların kadın yönetmenlere sahip olması, bu zamana kadar ancak küçük bütçeli ve bağımsız yapımlara layık görülmüş kadınlara bütçe ve janr sınırı tanımadan üretebilme umudunu veriyor.
Yazı: İlayda Tenim
