2021: Gündemimizden 50 kitap

50 kitap seçkimiz 2021’de Türkçede basılmış kitaplardan oluşuyor. Kurmacalar ve kurmaca olmayanlar bir arada.

Aşkla Hiç İlgisi Olmayan Mektuplar, Viktor Şklovski (Telemak)

Viktor Şklovski, 20. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan Rus Fütürizm akımının kurucu figürlerinden. Yazarın Türkçeye çevrilen sayılı metinlerinden biri olan Aşkla Hiç İlgisi Olmayan Mektuplar, bizlere kişisel yazışma dili klasik edebiyat metni biçimleri arasındaki benzerlikleri kendine has latif bir üslupçuluk eşliğinde hatırlatıyor. Umarız başka metinleri de Türkçeleştirilir. Mehmet Ekinci

Ateş Sönene Kadar, Aylin Balboa (İletişim Yayınları)

Aylin Balboa, kendine özgü muzip anlatımını korurken, okuyucuyu da geçmişle hesaplaşıp geleceğe kafa tutacak sarsıcı öykülerle baş başa bırakıyor. “Sadece acısını hafifletebilmek için çırpınanlar. Yollara koyulup yüreklerindeki ateşi söndürmek isteyenler. Kütle hâlindeki ölümler…” Ateş Sönene Kadar’da tanık olacağınız anlardan yalnızca birkaçı. Yiğitcan Genç

Bedenine Yazılı Masallar, Carmen Maria Machado (Nebula Kitap)

Carmen Maria Machado’nun ilk öykü seçkisi yaşamların ve bedenlerin maruz kaldığı şiddetin bir haritasını çıkarıyor. Psikolojik gerçekçilikle bilim kurgu, komediyle korku, fantastikle fabl arasındaki kanıksanmış çizgileri neşeyle paramparça eden kitap, farklı karakterlerinin yaşamlarına ortak ediyor. Yiğitcan Genç

Birinci Tekil Şahıs, Haruki Murakami (Doğan Kitap)

Murakami vazgeçilmez edebi motifleri aşk, yalnızlık, ölüm gibi konuları işlediği sekiz öyküden oluşan kitabının arasına bu sefer kendi kaleminden şiirler de serpiştirmiş. Başyapıtlarından biri olmayacak olsa da sevenlerinin oldukça aşina olduğu bir tarzda sürprizlerle ve yaratıcı öğelerle bezenmiş kitap, altı çizilesi birçok cümle barındırmakla birlikte pek çok sanat eserine de referans veriyor. Esra Hiçyılmaz

Bizim Zamanımız, Sinem Sal (Karakarga Yayınları)

90’lı yılların sıradan bir mahallesinde geçen sıra dışı bir maceradayız. Bizim Zamanımız, doğduğu sokaktan çıkamayanların, şarkılardan ve büyülerden medet umanların ve tanıdık bir mahallenin kadınlarının hikâyesini anlatıyor. Sinem Sal’ın ilk romanı, 2000’lere o dönemin bakış açısıyla bir giriş yaparken aynı zamanda kırık bir kalbin umutlu öyküsünü işliyor. Yiğitcan Genç

Çay Kitabı, Okakuro Kakuzo (Çınar Yayınları) 

Okakuro Kakuzo’nun klasikleşmiş metni Çay Kitabı, 2021’de Arzu Altınanıt’ın çevirisiyle tekrar Türkçe okuyucularıyla buluştu. İki tutam yaprak kurusu deyip geçmemek gerek. Medeniyetler arası dünya (ve öte-dünya) görüşleri arası farkları bir çay fincanının derinliklerinde okumak mümkün. Mehmet Ekinci

Daha İyi Misin?, Hande Ortaç (İletişim Yayınları)

Hande Ortaç üçüncü öykü kitabıyla, bir savaştan kaçanların, yalnız kalmış ve tüm zamanını sıkıntıyla geçirenlerin, gidenlerin ardından çaresizce bakanların, mücadeleye omuz verenlerin, plazalarının tekdüzeliği içinde kendini var etmeye çalışanların derdine ortak oluyor. Öyküler arasında akmanın ardından, kitabın ismini tamamlarcasına, daha iyi olarak ayrılıyorsunuz yanından. Kaos GL’nin düzenlediği Kadın Kadına Öykü Yarışması’nın 2020 birincisi olan Pembe ve Eflatun da bu derlemenin içinde. Yiğitcan Genç

Deniz Ne Kadar Güzel, Yiğit Karaahmet (6:45 Yayınları)

Şener ve Fehmi, günümüz Türkiye edebiyatında sıklıkla karşımıza çıkan sıkıntılı, melankolik çiftler arasından kolayca sıyrılıyor ve bize yemekten, içmekten, gezmekten, dans etmekten keyif alan hayal etmesi son derece eğlenceli bir çift sunuyorlar. Tabii elbette onların da kendi buhranları var ve hikâyeleri aslında Büyükada’nın büyülü atmosferinde işlenen bir cinayet ekseninde ilerliyor. Özellikle ortalarından itibaren nefes nefese okunan bu macera sona erdiğinde ise ağızda Patricia Highsmith, Luca Guadagnino ile birlikte yazarın çok sevdiği ve esinlendiği H. Z. Uşaklıgil karışımı bir tat kalıyor. Sesim Gökmen

Doktor Socrates: Futbolcu, Filizof, Efsane / Andrew Downie (İthaki Yayınları)

Brezilya’da yaşayan Reuters futbol muhabiri Andrew Downie, ülke futbolunun efsane figürlerinden biri olan Socrates’in hem saha içi hem saha dışında bıraktığı kalıcı izlere ışık tutuyor. Politik ve toplumsal meselelerde aktif şekilde rol almanın ötesine geçip diktayla yönetilen Brezilya’da devrimci adımlar atan Socrates’in daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış günlüğü de kitabın önemli kaynak materyalleri arasında. Bora İşyar çevirisi ve Türkçe baskıya özel Zico ve Alex de Souza’nın sunumarıyla. Cem Kayıran

Doğum Lekesi Gibi Bir Gülümseme, Barış Bıçakçı (İletişim Yayınları)

Barış Bıçakçı’nın alışık olunan yalın dilini hiç bozmadan bir öykü demetine damıttığı bu kitabı; kadınsı formların buluştuğu, birbirine karıştığı yeni üretimi. Gün yüzüne çıkardığı hisleri tarifi zor anları kucaklamayı ihmal etmiyor, hüzün deposu biçimi tadı damaklarda bırakıyor. Esin Çalışkan

Dönme Dolap Düşleri, M. Özgür Mutlu (İthaki Yayınları)

M. Özgür Mutlu’nun dördüncü öykü kitabı. İtilenlerin, kakılanların, sömürülenlerin hikâyeleri bir arada. Tanıtım metninde geçtiği gibi herkesin gördüğü ancak kimsenin şaşırmadığı, hızla kanıksanan, hatta zaman zaman alkış tutulan; tuhaf, yanlış bir değişime tanık olduğumuz kitap, okuyanı yalın bir telaş hâline sokuyor. Yiğitcan Genç 

Dünya Unutana Kalır, Deniz Poyraz (İletişim Yayınları)

Deniz Poyraz, dört uzun öykünün yer aldığı kitabında Trakya’nın otantik atmosferinden Y kuşağına dair deneyimleri konuşturuyor. 1990’ların sonu, 2000’lerin başındaki toplumsal olayları, sevinçleri, hüzünleri ve kaygıları kendi dilinden aktararak hafıza tazeliyor. Yiğitcan Genç

Eddy’nin Sonu, Edouard Louis (Can Yayınları)

İşsizliğin, ırkçılığın ve alkolizmin kol gezdiği Hallencourt kasabasında yaşam mücadelesi veren Eddy’nin maruz kaldığı homofobiye dair sarsıcı bir anlatı. Louis, içinden çıktığı toplumu tanımlamak için sosyolojinin analiz araçlarını kullanıyor ve eşcinselliği üzerinden egemenlerin farklı olana zorbalığı hakkında dikkate değer tespitlerde bulunuyor. Merdan Çaba Geçer

Emanet Çocuk, Claire Keegan (Jaguar Kitap)

Çağdaş İrlanda edebiyatının güçlü kadın kalemlerinden Claire Keegan’ın yeni romanı isimsiz bir kız çocuğunun gözünden yazılmış. İrlanda kırsalında bir çiftliğe bırakılmış bu Emanet Çocuk, günden güne bir evin ve ailenin parçası olmanın ne demek olduğunu anlar. Kelimelerle arası oldukça iyi olan Keegan, hem yeni hayatına alışmaya çalışan bir çocuğun iç dünyasını hem de kendini içinde bulduğu taşra hayatını aynı ustalıkla anlatıyor. Elif Öz

Empedoklesin Dostları, Amin Maalouf (Yapı Kredi Yayınları)

Empedokles’in Dostları, gelecekten bir tasvir sunuyor ve şu cümleyle başlıyor: “Romanlar, tarihin eksikliklerinden doğar.” Bu Maalouf’un sık sık tekrar ettiği ve kendi roman anlayışını da üstüne kurduğu bir cümle. Önceki eserlerinden farklı olarak distopik bir dünya işlese de baş karakterlerin yaşadığı adaya Antioche (Antakya) ismini vererek vazgeçemediği doğu kültürüne de göz kırpmış. Romanda anlatıcıya dair de farklı bir yaklaşım var. Hikâyedeki bütün karakterler birinci ağzından konuşup anlatıyorlar, bu da her bakış açısını daha iyi görmemizi ve anlamamızı sağlıyor. Elif Acun

Gölet, Claire-Louise Bennet (Sahi Kitap)

Gölet, dağınık bir zihnin yansımasını kağıda başarıyla döken Claire-Louise Bennett’in dilimize ilk çevrimi olduğundan heyecan yüklü bir karşılaşma. Adını sanını bilmediğimiz kadın karakterinin tek başınalığı, inekleri ile kurduğu ilişkisi, her günün bir hikâyenin parçası olarak işleyişi ve yeniden üretimiyle dolu satırlar; derinliklere gömdüğümüz sahici tutkuları açığa çıkarıyor. Esin Çalışkan

Hav, Jan Morris (Kolektif Kitap) 

Kurmaca diyarlarda geçen anlatılar her daim cezbedicidir, bizleri mevcut vasat gerçekliklerimizden koparır ve uzaklara götürür. Hav da böyle bir diyarda (Hav’da!) geçiyor ama sanki gerçek bir ülkeymiş de yazarının gezi izlenimlerini bize aktarıyormuş gibi. Ursula Le Guin’in de yazdığı önsözle iştirak ettiği bu hayali seyahati okuyanlar, kitap çıktığı vakit İngiltere’nin turizm acentelerine akın edip Hav’a giden uçak biletlerini sormuşlar. Öyle bir kurmaca gerçekçilik ürünü bu kitap. Mehmet Ekinci

Hava Durumu, Jenny Offill (Harfa)

Sorgulayıcı ve mizahi üslubuyla öne çıkan Jenny Offill sayesinde kocaman sorularla baş başayız: Dünyanın sonuna hazır mıyız? Hayatta kalmaya değer mi? Başkarakter Lizzie ile, sıklıkla sorguluyor, çare arayarak, bocalayarak konuşuyoruz ve sorular soruyoruz.Yiğitcan Genç

Hurra Aşağılara, Yokuş Aşağılara!, Süreyyya Evren (Can Yayınları)

Son dönemde Türkiye edebiyatının üretken isimlerinden Süreyyya Evren’in son kitabı bir iş başvurusuna gitmek için evinden çıkan hemşire K.’nın yaşadıklarını konu alıyor. K.’nın karşısına çıkan zorluklarla baş etme yöntemleri okuru mücadele için motive ederken yeri geldiğinde direnmeyi bırakmanın da gerekliliğini hatırlatır nitelikte. Evren, yeni kitabında değindiği konseptler, ilginç karakterler ve varlıklarla, süregelen felsefi ve post-modern tarzını koruyor. Elif Öz

İstanbullu Amazonlar 1809, Şebnem İşigüzel (İletişim Yayınları)

Tiyatroya uyarlanan Ağaçtaki Kız’la da tanıdığımız ödüllü öykü yazarı Şebnem İşigüzel, son kitabında alıştığımız erkek egemen tarih algısını yıkmaya girişiyor. Osmanlı’daki taht oyunlarında kadının yerini bir kadının gözünden yeniden yorumlarken kadın dayanışmasının önemine sarılıyor. Hem kendine has hikâye anlatıcılığı hem kurgu ve gerçeğin birbirine karıştığı olay örgüsüyle okuma listenizde yeni bir soluk olacağı kesin. Elif Öz

Kırmızı Giysili Adam, Julian Barnes (Ayrıntı Yayınları)

Julian Barnes, Kırmızı Giysili Adam’da 19. yüzyıl dünyasından öncü bir doktor. Ama aynı zamanda bir sanat meraklısı, bir koleksiyoncu olan Samuel Pozzi kimliğinden hareketle bu kavramın içini zengin ve yoğun öğelerle doldurmaya girişiyor. Bize bir yandan Pozzi’nin ilginç hayat hikâyesi aktarılırken, bir yandan da önümüze 19. yüzyıl edebiyat ve sanat dünyasının ünlü şahsiyetlerine ilişkin baş döndürücü bir panorama konuluyor. Yiğitcan Genç 

Klara ile Güneş, Kazuo Ishiguro (Yapı Kredi Yayınları)

Ishiguro farklı dönemlerden farklı tarzlarda hikâyeler anlatmayı seven ama her zaman da kullandığı incelikli dil ile kendini fark ettiren bir yazar. Tüm kitapları arasında muhtemelen en çok hayrana sahip olan Never Let Me Go ile benzer hisler uyandıran bu son kitabının kahramanı ise bir yapay arkadaş: Klara. Ishiguro, dostluk, anne babalık, sevgi ve umut gibi insana mahsus kabul edilmiş duyguları Klara’nın yapay zekâsının filtresinden geçirerek aktarıyor ve bu modern robot masalı boyunca inşa ettiği toplumun sırlarını yavaş yavaş ifşa ederek okuyucuda devamlı bir merak uyandırıyor. Sesim Gökmen

Köz, Susan Stewart (160. Kilometre)

Geçtiğimiz 50 yılın en iyi Amerikalı şairlerinden Susan Stewart’ın eserleri ilk defa Ahmet Güntan’ın çevirisiyle Türkçede. Bu derlemedeki şiirleri 160. Kilometre için özel olarak seçmiş Stewart. Hakkında yazmayı tercih ettiği konular bakımından özgünlüğüyle anılan şair, Köz’de dilin, dış dünya ve insan ruhunu birleştirmede ne kadar güçlü bir rol oynayabileceğini gösteriyor. Elif Öz

Kum Saatinde Kumkapı, Jaklin Çelik (İletişim Yayınları)

Çelik’in birinci baskısı 2000 yılında yapılan ilk kitabı, 21 sene sonra İletişim Yayınları tarafından tekrar basıldı. 11 öyküden oluşan kitap, ailesiyle Diyarbakır’dan İstanbul’a göç edip Kumkapı’ya yerleşen Çelik’in kendi hayatına çok yakın anlatılarla dolu. Hareketli ama giderek fakirleşen bir mahalle, geçim kaygısı ve İstanbul’un multietnik yapısına dair samimi ve birinci elden bu öykülerle henüz buluşmayanlar için tam zamanı. Elif Öz 

Küçük Bir Ayrıntı, Adania Shibli (Can Yayınları)

Filistinlilerin Nakba felaketinin yasını tuttuğu dönemde yaşanan bir trajediden yıllar yıllar sonra, Ramallah’taki genç bir kadın, kimilerine göre tarihteki “küçük bir ayrıntı” olan olayın peşine düşüyor. Filistin’e karşı uygulanan mülksüzleştirme, işgal ve silme/yetkisizleştirme politikalarına yakından bakan metin; “savaş, şiddet ve bellek üzerine akıldan çıkmayan bir meditasyon” olarak tarif ediliyor. Merdan Çaba Geçer

Mahkumların Şafağı: Özyaşamöyküsü 1921 – 1946, Zaven Biberyan (Aras Yayıncılık)

Biberyan’ın 100. doğum yıl dönümünde yayımlanan otobiyografisi, sadece yazarın çocukluğu ve gençliğine değil aynı zamanda 1930’lar ve 1940’ların İstanbul’una da yakından şahit olmayı sağlıyor. Yazarın Ermeni solcu kimliği nedeniyle yaşadığı zorluk ve ıstırabın yazılarına olan tesirini kavramaya yardımcı olabilen bir kitap bu. Zaven Biberyan’ın harika kitapları ilk kez birkaç sene önce Türkçeye çevrilmişti. Hayatını kendi kaleminden okumak da sevenleri için kaçırılmaması gereken bir deneyim. Elif Öz

Miras, Vigdis Hjorth (Siren Yayınları)

2021’de Türkçeye çevrilen kitaplar arasında belki de en çok Hjorth’un bu kitabı konuşuldu. Aile içi bir miras tartışmasıyla başlayan hikâyede baş karakterin kafasının içine giriyor, hayatını ve yaşadığı travmanın izlerini takip ediyoruz. İnsan ilişkileri, iletişim kurmak ve en çok da aile olmak üzerine çok özgün bir dile sahip, okuyucuyu derinden vuran bir yarı-otobiyografi. Sesim Gökmen

Modernizm Kavramı ve Türkiye’de Modernist Sanatın Doğuşu, Ali Artun (İletişim Yayınları) 

Batı merkezli tarih yazımının yıkılışının artçılarına tanıklık ettiğimiz günümüzde, batı kültüründen olmayan toplumların kendi modernizm tanımını ve miraslarını yeniden gözden geçirmesi, tanıması, tanımlaması ve tarihini yeniden yazması, modernizmin yolunu açtığı önemli bir kırılma. Ali Artun, modernizmin toplumsal etkileri için, post-kolonyal dünyadaki tarih yazımındaki değişimlere de değinerek kolları sıvıyor. Türkiye’deki resim mirasına dair önemli bir tarih tezi girişiminde bulunuyor. Biçem Kaya

Mülk, Rutu Modan (BAOBAB Yayınları) 

Polonya göçmeni İsrailli Regina Segal’in, oğlunun ölümünün ardından torunu Mica’yla birlikte, 2. Dünya Savaşı’nda izi kaybedilmiş bir aile mülkünün akıbetini anlamak için Varşova’ya gitmesini konu alan bir çizgi roman Mülk. Rutu Modan’ın eleştirel ve mizahi yönleriyle kuvvetlenen bu işi biraz daha klasik anlamda akan tarihsel bakışı kırabilirdi; fakat yine de sürprizlerle dolu bir okuma deneyimiydi! Suzi Asa

Müzik Nasıl İşler, David Byrne (Mundi) 

David Byrne’ün müzisyenliğine ya da vizyonerliğine methiyeler dizdiğimiz pek çok yazımız olmuştur elbet. Fakat orijinal yayınından yaklaşık 10 yıl sonra Ergin Özler çevirisiyle Türkçeye kazandırılan bu kitabı, hayatının bir yerine herhangi bir şekilde müzik temas eden herkesin başucu kitabı olmaya aday. Dinleme alışkanlıkları, ekonomik boyutlar, teknolojik yönler gibi farklı açılarıyla, adının karşılığını vermekle kalmıyor; müzik ekseninde ortaya atılabilecek her soruya veya tartışmaya yanıtlar barındırıyor. Bunu okuyucuyu hiç yormadan yapabilmesi de en büyük sihri belki. Cem Kayıran

Nocilla Rüyası, Agustín Fernández Mallo (Harfa)

Çağdaş İspanyol edebiyatın bir dönüm noktası olarak adlandırılan Nocilla Projesi’nin ilk kitabı. Bağımsız sinemadan bilgisayar tarihine, kavramsal sanattan mimariye birçok alana göndermelerle dolu bir fikirler ve imgeler geçidi olarak tanımlanıyor. Kitap hikâyesini eksantrik karakterlerin yaşamlarından sunduğu kesitlerle örüyor. Yiğitcan Genç

Osmanlılarda Esrar ve Esrarkeşler – Hayaller Sancağının Kuru Sarhoşları, Onur Gezer (İletişim Yayınları)

Onur Gezer yeni kitabında günümüz Türkiye’sinde tabulaşmış esrarın Osmanlı’daki dervişler için ne kadar gündelik ve Tanrı’ya ulaşma yolunda elzem bir hâle geldiğini anlatıyor. Bir tarafta her kesiminin çeşitli nedenlerle esrar tükettiği toplum, diğer tarafta bunun olabilecek her yolla önüne geçmeye çalışan yönetim. İki tarafın da serüvenleri okura keyifli bir dille ulaşıyor. Elif Öz 

Önce ve Sonra – Felaketin Mimarisini Belgelemek, Eyal ve İnes Weizmann (Lemis Yayın)

Çarpıcı örnekler üzerinden mimari yapıların önce-ve-sonralarını analiz eden Weizmannlar, özellikle uydu teknolojilerinin temsil formuna kazandırdığı alternatif bakış biçimlerine işaret ediyorlar. Ayrıca günümüz teknolojileriyle iyice somutlaşan görsel temsil biçimlerinin geldiği noktanın izini de sürüyorlar. Suzi Asa

Öteki Caz, Şevket Akıncı (Pan Yayıncılık)

Şevket Akıncı’nın 20. ve 21. yüzyıla odaklanarak kaleme aldığı bu kitap, bizi caz tarihinde kısa bir yolculuğa çıkarıyor. Kitaba “Müzik nedir?”, “Gürültü nedir?” gibi tanımlarla başlayan Akıncı, “yeni müzik/özgür müzik” kavramına da değiniyor. Bir yandan da röportajlar ve arşiv metinleriyle ufuk açıcı anekdotlar derliyor. Yiğitcan Genç

Özgürlüğün Felsefesi, Lars Svendsen (Redingot)

“Özgürlük nedir?” ve “Bugün özgürlüğün karşılaştığı başlıca tehditler nelerdir?” sorularına cevap arayan kitap, çağdaş toplumda özgürlüğün doğasına ilişkin kapsamlı bir inceleme barındırıyor. Svendsen ayrıca, özgürlüğün imkânını ve yaşadığımız hayatın gerçek değerini anlamak için kişisel özgürlüğün tanımını da yapmakta. Yiğitcan Genç

Sadece Müzik, Haruki Murakami & Seiji Ozawa (Doğan Kitap)

Haruki Murakami, 60 yıldan uzun süre boyunca dünyanın büyük orkestralarını yöneten yaşayan efsane Seiji Ozawa ile müziğin bilinmeyenlerini konuşuyor. 86 yaşındaki Ozawa’nın başarılarla dolu hayatı, orkestra şefliğinin incelikleri ve nesilden nesle aktarılan tecrübelerle birlikte dolu dolu bir kitap. Doruk Karaca

Semada, Çağla Özbek (ONAGÖRE)

Hayatı boyunca pek çok farklı coğrafyada yaşamış, başından türlü olaylar geçmiş gizemli bir karakterin otobiyografik anlatısı Semada; her ne kadar “hayat ve söz uzadıkça seyrelir bazen” diye bize seslense ve lafı uzatmaktan imtina etse de. Çağla Özbek’in sözcüklerine eşlik eden Kibele Yarman’ın tasarımı, kitaba GMK 40. Grafik Tasarım Ödülleri’nde En İyi Kitap Tasarım ödülünü kazandırdı. Mehmet Ekinci

Seneler, Annie Ernaux (Can Yayınları)

2021’in değil şüphesiz son dönemin en büyük edebiyat olaylarından biri; “Kişisel olan politiktir” yansımasında bir eser. Ernaux bu benzersiz anlatı boyunca “ben” kelimesi yerine “biz”i kullanarak kendi kişisel hatıralarını toplumsal olan ile iç içe geçiriyor. Şarkılar, filmler, televizyon reklamları, politikacılar ve toplumsal olayları sıralayarak kolektif bir belleği ortaya sererken bir jenerasyonun ikilemlerine ışık tutuyor. Aynı zamanda da kadınlık deneyiminin ilk arkadaşlıktan ilk regle, evlilikten anneliğe uzanan evrenselliğini büyük bir ustalık ve incelikle gözler önüne koyuyor. Sesim Gökmen

Sırça Kanatlar, Derya Sönmez (Sel Yayıncılık)

Derya Sönmez’in ilk öykü kitabı, narin kanatlarıyla kendi yarattıkları cehennemlerden kaçmaya çalışan karakterlerin hikâyelerini anlatıyor. Kendimizi kardeşlerin, sevgililerin, arkadaşların arasındaki asla dillendirilmeyen kırgınlıkları, acıları içeren yalnızlık öyküleri içinde buluyoruz. Uçurumun kıyısında süren ilişkiler, cinayet ve intihar arzusuyla gölgelenmiş hayatlar, ölüme doğru koşulan bir ömrün anlamını sorguluyor. Yiğitcan Genç

Siyaset ve Dinin Gösterisi – Günümüz Türkiye Sinemasından Altı Film Üzerine, Ebru Thwaites Diken (Metis Yayınları) 

Ulak, Takva, İtirazım Var, İftarlık Gazoz, The İmam, Gölgesizler filmleri üzerinden, siyaset-din-sinema üçlüsünü birbiriyle “gösteri” kavramı üzerinden ilintileyen Ebru Thwaites Diken, görsel mekanizmaya sahip bu üçlünün gerçekliği ve birbirlerini nasıl dönüştürdüklerinin izini sürüyor. Biçem Kaya

Sus Barbatus Cilt 3, Faruk Duman (Yapı Kredi Yayınları)

Önceki Sus Barbatuslarda da olduğu gibi gerçeküstü üslubuyla siyasal, tarihsel ve toplumsal olanı doğanın diliyle yazan Faruk Duman, hala umut var dedirten bir seri sonu romanı yaratmış. Öncekilerle başlamınızı tavsiye edeceğim bu seri, en çetin kış şartlarını iliklerinizde hissettirirken bir yandan da ütopyalar ve devrim üstüne hem masalsı hem de çok gerçek bir manzaradan fırlamış gibi adeta. Suzi Asa

Şaka, Domenico Starnone (Sahi Kitap)

70’lerinde, başarılı çizerlik kariyerinin sonlarına yaklaşan çizer Daniele Mallarico, birkaç günlüğüne torununa bakmak için Napoli’de gençliğinin geçtiği eve döner. Bir yandan muzır torunu dört yaşındaki Mario ile vakit geçirirken bir yandan da geçmişi, gençliği, başarıyı, yaratıcılığı sorgular. Yalın bir dille yazılmış, neredeyse tümü bir apartman dairesinde geçen bu kısacık roman sonlara doğru bir kara komediye dönüşüyor ve ardında bir gülümsemeyle beraber birçok varoluşsal fikir bırakıyor. Sesim Gökmen

T. Singer, Dag Solsdat (Jaguar Kitap)

Sıra dışı romanlarıyla bilinen, çağdaş Norveç edebiyatının seçkin ismi Dog Solsdat, son kitabı T. Singer’la Haruki Murakami dahil herkesin büyük beğenisini topladı. Solsdat’ın yeni romanı 34 yaşında Oslo’yu terk edip Notodden kasabasına yerleşen, böylece hayatına yeni bir başlangıç yapmayı hedefleyen T. Singer’ın öyküsünü anlatıyor. Küçükken yaşadığı bir olayın utancını hâlâ geride bırakamayan Singer, kendi yalnız ve izole dünyasından dışarıdaki hayata bir fayda sağlamayacağını anlayınca vaktini onu gözlemlemekle geçiriyor. Elif Öz 

Türkiye’de Bağımsız Müzik “Başlangıç”, Tayfun Polat (Kara Plak Yayınları)

Türkiye’deki bağımsız müziğin tanımını, tarihini ve gelişimini özgün bir üslupla kaleme alan Tayfun Polat, önemli tarihsel ve kavramsal bilgiler verirken kendi anılarından bahsetmekten de çekinmiyor. Kara Plak’tan yayımlanan Türkiye’de Bağımsız Müzik – Başlangıç, 1980’lerin öncesinden 90’lara kadarki dönemde Türkiye bağımsız müzik sahnesinde neler olup bittiğini detaylıca anlatıyor. Polat, 2000’ler ve 2010’ları anlatacak ikinci cilt için de çalışmalarını sürdürmekte. Doruk Karaca

Topeka Okulu, Ben Lerner (Yapı Kredi Yayınları)

Yeni nesil Amerikalı yazarların en yeteneklileri arasında sayılan Ben Lerner, üçüncü romanında 1990’larda Kansas’ta yaşayan entelektüel bir çift ve onların rap dinleyip müzakere şampiyonalarına katılan liseli oğlunu anlatıyor. Kadın-erkek ve Siyah-beyaz ırklar arası ayrıcalıklar, gençlik, toksik maskülinite, dil kullanımı gibi konular etrafında ailenin tüm üyelerinin gözünden ayrı ayrı birçok sosyal gözlemde bulunan Lerner okuyucusunu zorlamaktan çekinmiyor ve onu uzun ve dahice yazılmış paragraflarının içine hapsediyor. Sesim Gökmen

Toprakyiyen, Dolores Reyes (Can Yayınları)

Dolores Reyes bu ilk romanında bizi Buenos Aires’in vahşi, acımasız ve erkek hükümdarlığındaki arka sokaklarına götürüyor; öldürülen ve kaybolan kişilerin yerlerini “toprak yiyerek” bulabilme süpergücüne sahip isimsiz bir genç kız ile tanıştırıyor. Latin Amerika’nın büyülü gerçekçilik akımının en taze örneklerinden, güçlü bir feminist duruşa sahip Toprakyiyen, elden bırakılamayan bir polisiye hikâye temposunda ilerliyor. Sesim Gökmen

Veba Geceleri, Orhan Pamuk (Yapı Kredi Yayınları)

Orhan Pamuk’un kurgusuyla 20. yüzyılın başında, Girit ve Rodos civarında olduğu söylenen Minger Adası’ndayız. Pamuk, çökmekte olan bir devlet, çökmekte olan bağlara rağmen umutlu insanlara da yer veriyor. Bunu yaparken de kendisinden alışık olduğumuz detaylandırmaları titizlikle kâğıda döküyor. Bir Orhan Pamuk kitabından beklenenler Veba Geceleri’nde mevcut. Ant Arın Şermet 

Yakut Orman, Rita Mae Brown (Umami Kitap)

Queer-feminist anlatıları sahiplenme motivasyonuyla iyi ki aramıza karıştı Umami Kitap. Rita Mea Brown’un efsaneleşmiş, otobiyografik öğeler dolu romanında; genç karakteri Molly ile, kendini bulma çabasında uzandığı dalları çoğaltarak ve sağlamlaştırarak yol alınırken, kırılganlıklara ve farklılıklara da alan açılıyor. Esin Çalışkan

Yeni Bir Güne Şarkı, Sarah Pinsker (İthaki Yayınları)

Sevda Ertaş çevirisiyle Türkçeye kazandırılan Sarah Pinsker’in 2019 tarihli kitabı Yeni Bir Güne Şarkı bir distopya, hatta George Orwell’ı hissettiren bir distopya sunsa da bunu bir doku olarak ele alarak yakın gelecekte karşımıza çıkabilecek problemlerin ne kadar günümüzle alakalı olduğunu fark ettiriyor. 2020’de en iyi roman dalında Nebula Ödülü’nü kazanmıştı. Ant Arın Şermet 

Zamir, Hakan Günday (Doğan Kitap)

Hakan Günday ile sekiz senelik hasret geçtiğimiz sonbaharda dindi. Şarapnelle dünyaya gelip ne gülebilen ne de ağlayabilen Zamir’in yolculuğu zaman atlamalarıyla anlatmayı; bu gezegenin acımasızlığının saf nefretle nasıl birleşebileceğini aktarmayı tercih ediyor Günday. Yazarın dünyaya barış gelmesini bekleyenlere cevabı çiğ (raw) bir senfoni ve fazlası! Ant Arın Şermet