2022: En iyi 30 podcast

İlk bölümü 2022’de yayımlanmış podcast serilerinden Türkçe ve İngilizce karışık bir seçki. Hollywood’a, NBA’e ya da MasterChef’e derinlemesine bakışlar, iz bırakmış albümlerin kayıt arkaları; kent, mimarlık, kültür, edebiyata dair incelemeler, gizem öyküleri, gündelik tespitler ve dahası… Bir tuşa basıp kulak vermek yeterli.

Basketball Illuminati
Tom Haberstroh & Amin Elhassan (Le Batard & Friends Network)

Gerçeğin sadece küçük bir kısmını sunan gündem odaklı basketbol konuşmalarından bıktınız mı? Keşke resmin tamamını görebileceğiniz bir yer mi olsaydı? Basketball Illuminati sizi kurtuluşa çağırıyor. Bıçkın NBA insiderları Amin Elhassan ve Tom Haberstroh, NBA’de neyin neden olduğuna dair perdeleri aralıyor.

BEING Trans
(Lemonada Media)

Kulaklarınıza bir reality şov getiren BEING’de dört trans karakter ve hayatlarıyla tanışacaksınız. Komedyen Jeffrey’nin partneri Emma ile ilişkisi, Guatemalalı Mariana ve birlikte çalıştığı Kadence’ın yerel bir LGBTQ merkezindeki mücadeleleri, Chloe’nin hem Los Angeles’ta yaşama hem de bir trans kadın olarak flört etme konularında yeni oluşuna dair hisleri, Sy’ın bir non-binary trans olduğunu açıkladıktan sonra eşi Robert’la çözmeye çalıştığı aile dinamikleri ve dahası burada.

Björk: Sonic Symbolism
(Mailchimp)

Björk’ün çalışma arkadaşlarıyla birlikte ses deneyimleri hakkında yaptığı sohbetlere katılın. Bu podcast serisinde, müzisyenin şimdiye dek yayımladığı albümler etrafında gezinerek; her birinde titreşen ruh hâlleri, tonlar ve tempolar hakkında bilgi edineceksiniz.

Bu Albümün Nesi Güzel?
Erkin Can Seyhan (Podfresh)

Müzik albümleri, duygu ve düşünceleri somut materyaller hâline getirip ölümsüzleştirmesi bakımından çok değerli. Bazıları genel olarak toplum için, bazıları ise temsil ettiği alt kültüre kendini ait hissedenler için büyük önem taşıyor. Erkin Can Seyhan bu podcast yayınında her hafta farklı bir albümü konuşup, onu kült niteliğine taşıyan detayların neler olduğundan bahsediyor.

Case 63
(Gimlet)

Başrollerini Julianne Moore ve Oscar Isaac’in paylaştığı bir kurgusal seri. New Yorklu psikiyatr Dr. Eliza Knight, 2062 yılında olduğunu iddia eden Case 63 adıyla kayıtlı bir hastayı tedavi etmeye başlar. Rutin terapötik seanslar hızla, mümkün olanın ve gerçeğin sınırlarını tehdit eden bir öyküye dönüşür.

Çift Tadım
Ali Karsan & Berke Işık (Castle Media)

Ali Karsan ve Berke Işık, haftalık gastronomi ve MasterChef sohbetlerini Çift Tadım’la podcast dünyasına taşıyor. Seride; MasterChef’in gündemine, çıkan ve çıkmayan tabaklara dair yorumlar, mutfak kültürü hakkındaki kişisel ve mesleki anekdotların yanında servis ediliyor. 

Çok İyidir, Çok Severim
Caner Eler & Onur Erdem (Socrates Podcasts)

Caner Eler ve Onur Erdem iki haftada bir; iki kayıt arasında günlük hayatlarında ilgi alanlarına giren, deneyimledikleri, beğendikleri ya da konuşulmaya değer buldukları her şeyi gündemlerine alıyor. Sinema, müzik, sanat, spor ve tüm popüler kültür ögelerinden dikkat çekenler Çok İyidir, Çok Severim‘de.

Death of an Artist
Helen Molesworth (Pushkin Industries & Somethin’ Else)

Heykeltıraş Carl Andre’nin, gelecek vadeden sanatçı eşi Ana Mendieta’nın ölümüyle bir ilgisi var mıydı? Andre ünlü, zengin, beyaz ve sanat dünyasının küçük zümresi içinde güçlü biriydi. Mendieta ise avangart işler üreten Kübalı bir göçmen. Düğünlerinden sadece aylar sonra Andre 911’i arayıp kavga ettiklerini ve Mendieta’nın 34. kattaki dairelerinin penceresinden “dışarı çıktığını” söyledi. Helen Molesworth, Mendieta’nın ölümünü takip eden davayı yeniden ele alıyor.

Di-topik Düşünceler
Dilara Çetin (Bubble Works Media)

Di-topya; bolca mimarlık, kültür – sanat ve yaşam tarzı muhabbetlerinin olduğu bir dünya. Di-topik Düşünceler ise bu dünyadan gönderilmiş sesli mektupları derliyor. Binaların müziğinden dolaplarımızdaki çizgili kıyafetlerin çokluğuna, A noktasından B noktasına gitmenin en duygusal hâli olan merdivenlerden bizi yetiştiren çocukluk anılarına uzanan bir yolculuk.

Durumlar
Yalın Alpay & Gürman Timurhan (Podbee Media)

Yalın Alpay ve Gürman Timurhan her gün karşılaştığımız olguları, kavramları ve deneyimleri büyük küçük gözetmeden, yeniden betimlemeye ve tanımlamaya girişiyor. Bakışlarımızın üzerinde gezmesine rağmen görmediğimiz ayrıntıları ve ilişkileri deşifre ve analiz etmeye çalışıyor. Konuşmalar sıkça kahkahalarla soluklanıyor. Durumlar, düşünmenin de neşeli olabileceğini kaydediyor.

Ehlen ve Sehven
Melis Cankara (Manifold)

Bu podcast dizisi mimarların mesleki hatalarıyla ilgileniyor. Her bölümde farklı bir konuğun mimarlık üretim sürecinde yaptığı ve bu dizi için seçtiği spesifik bir hata üzerine konuşuluyor. Hem hatanın sınırlarını ve farklı anlamlarını keşfedebilmek, hem de mimarlığı başka türlü konuşmaya çalışmak niyetiyle yapılan söyleşiler, mimar ve bağımsız araştırmacı Melis Cankara tarafından gerçekleştiriliyor.

Geri Dönüyoruz
Mahir Ünsal Eriş & Töre Sivrioğlu ( Socrates Dergi)

Mahir Ünsal Eriş ve Dr. Töre Sivrioğlu Geri Dönüyoruz’da tarihe, kültüre, antropolojiye, arkeolojiye ve sanata bakıyor, hem geçmişi hem de bugünü konuşuyor, insanın insan olma macerasına dair sorulara merakla yanıt arıyor. “Takvimi Anlamak”, “Dil Yarası”, “Bira mı Şarap mı?”; bölüm adlarından bazıları.

Into It
Sam Sanders (Vulture & New York Magazine)

Yüksek dozda pop kültürü. Sam Sanders her hafta Vulture’dan arkadaşları, bazen de tanınmış kişilerle birlikte filmler, TV şovları, müzik, meme’ler ve dahası üzerinden tüm bunların ne anlama geldiğini sorguluyor. Queen B’nin rönesansından çıkamayanlar, The White Lotus 2. sezonu konuşmaya doyamayanlar, Harry ve Meghan’dan hâlâ bıkmayanlar buraya!

İyi Günde Kötü Günde
(Hafıza Merkezi Berlin & bianet)

Bu on bölümlük podcast serisinde konuklarla, bir arada yaşamanın farklı biçimleri, zorlukları ve imkânları konuşuluyor. İyi Günde Kötü Günde’nin her bölümünde bir arada yaşamak konusu farklı başlıklar altında ele alınıyor: Aile, ceza, korku, nefret, yaratıcılık, ırkçılık, hafıza, yalan, antroposen, arkadaşlık gibi.

Let’s Make A Sci-Fi
(CBS Podcasts)

Komedyenler Ryan Beil, Maddy Kelly ve Mark Chavez, bir bilim kurgu gösterisi yazmaya soyunuyor. Başları belaya girdiğinde Star Trek, Star Wars, Firefly gibi işlerde çalışmış uzmanlar ve Neil deGrasse Tyson, Rainn Wilson, Emily VanDerWerff ve Neill Blomkamp gibi bilim kurgu yıldızlarına danışıyor. Son bölümde ise profesyonel oyuncular tarafından okunan senaryo, iyisiyle kötüsüyle hayata geçiyor.

Mustafa Sağır ile 300 Saniye
(Castle Media)

Mustafa Sağır ile 300 Saniye, komedyen Mustafa Sağır’ın 5 dakikalık boş atarlanmalarından oluşan podcast serisi. Tek adam olmak isteyen bebekler, Ankara’ya gitmenin yolları, Ahmet Davutoğlu’nun aslında küçük bir çocuk olması ve dahası hakkında eğer gözünüzü kırpmadan feda edebileceğiniz 300 saniyeniz varsa, her pazartesi ve perşembe yayında.

Not Lost
Brendan Francis Newman (iHeartPodcasts & Pushkin Industries)

Gazeteci Brendan Francis Newman hem işi hem de uzun süreli ilişkisi sona erdiğinde, hayalinin peşinden gitmek için zamanı ve özgürlüğü olduğunu fark eder: Bir seyahat podcast’i. Her destinasyonda bir arkadaşı da ona katılır ve Montréal’den Mexico City’ye kadar içki içer, dans eder ve yeni lezzetler denerler; genellikle ziyaret ettikleri yer kadar kendileri hakkında da çok şey öğrenirler.

Onarım Atölyesi
Ekin Al (Podbee Media)

Bu yolculukta, her yeni gün kendi hakikatinde daha haysiyetli bir dünya yaratmak isteyenlerle sohbetler ediliyor. “Ya hep beraber ya hiçbirimiz” derken, kapsayıcı ve elbette onarıcı konuşmaların bugün en çok ihtiyacımız olan şey olduğuna inancıyla tarım, moda, eğitim ve daha pek çok alan kurcalanıyor. Çünkü söyleyecek çok sözümüz ve çözecek çok meselemiz var!

PES
Pınar Fidan & Seda Yüz (Bağımsız)

Dünyanın en iyi komedyenleri olarak da bilinen Seda Yüz ve Pınar Fidan’ın hazırladığı dünyanın en iyi podcast’i olarak da bilinen PES tamamen mizah amaçlıdır. Küresel ısınmadan sekse, yalandan özgürlüğe uzanır. İkilinin ağzından çıkan hiçbir şey kendi fikirleri değildir. 

Quiet Part Loud
(Monkeypaw Productions)

Muhafazakâr bir radyo insanı olan Rick Egan, bir grup Müslüman gencin kaybolmasına yol açan zenofobik söylemleri gerekçesiyle 11 Eylül’ün ardından platformunu yitirir. Bundan sekiz sene sonra, Rick mahvolmuş bir hâldeyken gizemli bir kadın, kışkırtıcı bir ifşada bulunur; kayıp gençlerden biri dönmüştür. Nefret, endişe ve bölücülüğün kol gezdiği mevcut ABD atmosferini kurgusal bir düzlemde inceleyen serinin iddiası büyük: Tüm zamanların en korkunç podcast’i olmak. Yürütücü yapımcısı ise Jordan Peele.

Sen Ben O
Pınar Öğünç (Podbee Media)

Pınar Öğünç’ün anlatımıyla: “Bu diziyi hayatlardan bir koleksiyon, seslerden bir albüm gibi düşünebiliriz. Her bölümde gerçek insanlar yıllara yayılan hikâyelerini, bazen o hikâyeden bir kesiti anlatıyorlar. Başlarından dünyanın en acayip şeyi geçmedi; ibretlik öyküler de değil bunlar. Yaşayarak gördükleri, gördüklerinin düşündürdükleri kayda geçiyor. Böylece hayata, bu düzene ve yaşadığımız zamana dair bir hakikati paylaşıyoruz. Tüm tuhaflığıyla, ağırlığıyla, neşesiyle; incelikle…”

Septik Çarşambalar
(Bağımsız)

Yirmiler sancısı… Lokal fiskos masanızda gündemi, “bizler sorunlarından kaçarak kahvaltı yapan insanlar değiliz” diyenlerin erteleme alışkanlığı da Aftersun’dan ilhamla hep majör, hep dik, hep doğru durmak zorunda olanlar da kimseye çıkmayan bazı yollar da belirleyebilir.

Sizin Gününüz Nasıl Geçti?
Deniz Alnıtemiz (TuzBiber FM)

Komedyen, yazar Deniz Alnıtemiz’den birtakım gündelik hikâyeler. Hafızalara kötü oluşuyla kazınan “Çanakkale turnesi”nin kaderi nasıl değişti? İç sesini duymayan insan olur mu? Alageyik Apartmanı’nın tabelası bugün nerede? ve daha pek çok sorunun cevabını bulacağınız podcast serisindeki favori bölümümüz: Ölümünün ardından hiç tanımadığı birinin evini toplama görevini üstlenen Deniz’in geride kalmış bir hayatı adım adım keşfetme öyküsüne ortak eden “Sahibinden Kiralık”.

Spor Kulübü
Tuğçe Özdenoğlu (Castle Media)

Sporun popüler kültürle kesişen yolculuğunda Tuğçe Özdenoğlu, müzikten reklama, sinemadan çizgi romana değin birçok alana spor tutkunu konuklarıyla beraber mikrofon uzatıyor. Kamufle, Murat Meriç, Barış Demirel, Bediz Yıldırım… Spor Kulübü, yeni üyelerini bekliyor!

The Prince
Sue-Lin Wong (The Economist)

Xi Jinping, dünyadaki en güçlü insan. Ancak Çin liderinin gerçek hikâyesi bir sır. The Economist‘ten Sue-Lin Wong, Xi Jinping’in zirveye nasıl yükseldiğini, hayatının geri kalanında iktidarda kalmak için kurallar kitabını nasıl yırttığını, bunun Çin ve tabii dünyanın geri kalanı için ne anlama geldiğini araştırıyor.

The Town
Matthew Belloni (The Ringer)

Puck’ın kurucu ortağı Matthew Belloni, Marvel filmlerinin arka planından streaming savaşlarına kadar pek çok olayın iç yüzünü anlamak üzere dinleyicileri, Hollywood’un içine götürüyor. Bruce Willis’in hâlâ çalışıyor olması, Coachella’nın dominant karakteri, Netflix ve Disney’in dev çarpışması gibi başlıklara dair düşünceler üretmek için birebir.

The Trojan Horse Affair
Hamza Syed & Brian Reed (Serial Productions & The New York Times)

Günlerden bir gün, İngiltere’nin Birmingham kentindeki bir belediye meclis üyesinin masasında radikal İslamcıların, şehrin okullarına sızmak için tasarladığı Truva Atı Operasyonu adlı ayrıntılı planı ortaya koyan garip bir mektup belirdi. Haber, ulusal bir panik başlattı. Hükümet; çok sayıda soruşturma başlattı, terörle mücadele politikasını güçlendirdi, okulları yeniledi. Bazılarına göre her şey yanlıştı çünkü hiç kimse temel bir soruyu yanıtlama zahmetine girmedi: Mektubu kim yazdı? Ve neden?

Yaratıcı Alanda Eşitlik
Duygu Demirdağ (İKSV)

İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları’nın yayımladığı “Kültür – Sanat Dünyasında Toplumsal Cinsiyet: Tartışmalı Konular, Yapısal Sorunlar, Çözüm Önerileri” raporundan yola çıkan podcast serisinde Duygu Demirdağ, yaratıcı sektörün farklı alanlarından konuklarıyla toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine sohbet ediyor. 

Yazı ve Düşünce: Bilge Karasu
(Sanat Kritik & Metis Yayınları)

Bu podcast serisinde yazarlar Bilge Karasu ile tanıklıklarını anlatıyor. Aron Aji, yazarı çevirmekten bahsederken Orhan Koçak, Karasu’yu Turgut Uyar’ın düzyazıdaki karşılığı olarak tanımlıyor. Cevat Çapan’ın abisi, dostu ve hocası olan Bilge Karasu, Nilüfer Güngörmüş Erdem için akılcılık ve bilinçdışını inceleyeceği bir vaha.

Yer Yüzleri
Murat Güvenç & Aysim Türkmen & Deniz Gündoğan İbrişim (Açık Radyo 95.0)

Kentin çeperi ve çeperindekiler… Büyük ihtimalle her şeyden önce isminin güzelliğine vurulacağınız Yer Yüzleri’ni dinlerken; Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey’in gözünden İstanbul’a bakabilir, Taksim Meydanı’nın oluşum ve siyasileşme öyküsünde kaybolabilir, alışveriş merkezlerinin geleceği üzerine kafa yorabilirsiniz.

Hazırlayanlar: Eylül Ege, İlayda Güler

Değerlendirme: Biçem Kaya, Cem Kayıran, Cem Pekdoğru, Elif Sevimay, Esin Çalışkan, Ezgi Oğraş, Eylül Ege, İlayda Güler, Mehmet Ekinci, Olcay Özer, Seray Soylu, Yiğitcan Genç