Andy Warhol’un Prince portreleri hakkında mahkemeye taşınan telif hakkı meselesi sonuçlandı

Hikâye, 1981 yılında Amerikalı fotoğrafçı Lynn Goldsmith’in o günlerde Controversy albümünü yayınlamaya hazırlanan efsane müzisyen Prince’in fotoğraflarını çekmesiyle başlıyor. Conde Nast’in yetkisinde olan Vanity Fair dergisi de 1984’te Prince hakkında yayınlayacağı bir haberde bu fotoğrafları kullanmak için izin alıyor. “Purple Fame” başlıklı haber için dergi, Andy Warhol’dan da bir Prince portresi yapmasını istiyor. Warhol, kendisinden istenilen portreyi hazırlarken Goldsmith’in fotoğrafını baz alıyor. Dergi haberinde kullanılan Prince portrelerinin çoğu satılıyor, bir kısmı da Pennsylvania’daki The Andy Warhol Museum’da sergileniyor.

2016’da Prince’in ölümü üzerine Vanity Fair bu haberi tekrar paylaşıyor ve Conde Nast bünyesindeki diğer basımlarla iş birliği yaparak “The Genuis of Prince” adlı özel bir dergi çıkarıyor. Derginin kapağında Warhol’un Prince serisinden başka bir portre bulunuyor.

“The Genius of Prince”i gören Goldsmith, fotoğraflarının Warhol tarafından kullanılacağından tamamen habersiz olduğunu iddia ediyor. Kendi çalışmasının “hiçbir fotografik değerinin kalmadığını” iddia eden fotoğrafçı, bu yapılanın yasadışı olduğuna dair Andy Warhol Foundation’a ulaşıyor. Bunun üzerine Andy Warhol Foundation, Goldsmith’in iddialarını reddeden bir beyan hazırlıyor ve konu mahkemeye taşınıyor.

Warhol’un hukuki karmaşaya neden olan eseri, bu tip iddialarda kullanılan standart dört maddelik testin üç maddesinde “adil kullanım”, birinde ise “nötr” olarak sınıflandırıldı. Mahkeme Andy Warhol Foundation’ı haklı bulduysa da bu durum, herhangi bir yayın kuruluşu tarafından izin alınarak kullanılan bir fotoğrafın ne derece dönüştürülebileceğine dair bir ikilem doğurdu. Davanın sonuçlanmasının ardından Avukat Amelia K. Brankov’un da dediği gibi genel anlamda sanatçıların eserlerinin kullanımı konusundaki yasal açıklar daha birçok davanın konusu olabilir.

(Yazı: Cansu Çubukçu)