90’ların ortasında slowcore ve post-rock gibi dönemi için yeni akımlarla fokurdayan Glasgow sahnesinin en ilham verici hikâyelerinden biri Arab Strap. 10 yıla sığdırdıkları 6 albüm, sayısız EP ve canlı kayıtla yalnızca ürettiği zamana ruhunu vermekle kalmadı; zamanlar ötesi duygu tufanlarına vesile oldu ve kendinden sonraki müzikal açılımları derinden etkiledi. Yaklaşık 16 yıllık bir aranın ardından 2021’de yeni bir albümle geri dönen ikiliyle, 29 Ekim’de +1 Sunar: Arab Strap konseriyle Salon İKSV sahnesinde buluşacağımız için heyecan büyük takdir edersiniz ki. 

Biletler Passo’da, 30 yıla yaklaşan Arab Strap serüveninden satırbaşları aşağıda.

Arab Strap’ın 90’ları

Grubun iki üyesi, Aidan Moffat ve Malcolm Middleton’ın dostluklarının uzuuun bir mazisi var. Smog ve Palace Brothers gibilerine duydukları sevgi ile aralarında yaptıkları kaset takasları, bağlarının kuvvetlenmesine ve birlikte müzik yapma motivasyonuna vesile olmuş. Glasgow denince akla gelen çoğu grubun yolunun geçtiği Chemikal Underground bünyesine katıldıktan bir yıl sonra, The Week Never Starts Round Here (1996) albümü ile Arab Strap serüveni resmen start aldı. Folk köklerine temas eden nüanslar, hemen her parçada ulaşılan farklı tansiyon seviyeleri, Aidan Moffat’ın karakteristik konuşur/söylenir/sayıklar vokal üslubu ve çeşitlenen ses paletiyle; yoğun, bir o kadar da tesirli bir tanışma albümü.

İlk albümle tadına baktığımız melankoli, tam anlamıyla bir 90’lar klasiği olan ikinci albüm Philophobia (1998) ile günün her saatini zifiri karanlığa bulayan bir kıvama ulaştı. “New Birds”, “Soaps” gibi Arab Strap klasiklerini barındıran albüm, dramatik akor dizileri ve Moffat’ın seslendiği her ânıyla içinizde birikenleri dökmek, kurcalamak, hatta yeniden şekillendirmek için alanlar yaratıyor. Üzerinden yıllar geçse de, hâlâ… 

Ertesi yıl, ikilinin Chemikal Underground’dan sonraki durağı olan Go! Beat etiketiyle yayımlanan konser albümü Mad for Sadness da canlı Arab Strap deneyiminin ne denli sürprizli ve baş döndürücü olduğunun ispatı niteliğinde. Aynı yılın sonbaharında paylaşılan Elephant Shoe, yine bir melodram albümü olsa da Arab Strap usulü bir aşk kaydı olarak diskografide kendine özgü bir yerde konumlanıyor. “Cherubs”, “The Drinking Eye” ve “One Four Seven One” gibi parçalar, lirik dünyasıyla olduğu kadar drum machine ve Middleton’ın ağlamaklı gitarları arasındaki muhteşem uyumla da büyülüyor.

Eve dönüş

2000’lerin hemen başında, tek albümlük ayrılığın ardından yeniden Chemikal Underground’la anlaşan ikili, 2001’de ses paletleri ve şarkı formlarına yeni bir şeyler katmasa da en paranoyak ve karanlık koleksiyonlarından biri olan The Red Thread’i yayımladı. Sonraki süreçte hem Moffat hem Middleton ilk solo maceralarına da yelken açtı. 

Mogwai ve Bright Eyes üyelerinin kayıtlarına eşlik ettiği 5. Arab Strap albümü Monday at the Hug & Pint (2003), dans ettiren ter köşe açılış parçasının ardından tanıdık sulara dalsa da ikilinin solo üretimlerinin kolektif işleyişlerinde yeni kapılar açıldığına işaret eden bir akışa sahip. 2005 tarihli The Last Romance ise muhtemelen Aidan Moffat – Malcolm Middleton hattında alevlenen en yüksek tempolu, hâlinden memnun ve umutlu şarkılardan oluşuyor. “There Is No End” ve nefesli partisyonlarıyla parlak mı parlak bir final yapan albüm, manidar bir şekilde isim tercihlerinin de işaret ettiği ilk ayrılık öncesi dinlediğimiz son Arab Strap kaydı.

2006 sonlarında Japonya’da gizli bir turne yapan Arab Strap, Shibuya O-Nest’te turnenin son konserini verdi ve grup yolculuğuna son verme kararı aldı. İki yıl sonra verdiği bir röportajda Malcolm Middleton bu kararı şöyle yorumlamıştı: “İkimiz için de çalmaya yönelik kuşkusuz bir ihtiyaç ve tutku olmadığı sürece yeniden bir araya gelmemiz gerektiğini düşünmüyorum.”

“Mezarımızdan çıktık ve rave’e hazırız.” 

Takvimi hızla ileri sarıyor, 10 yıl sonraya, 2016’ya geliyoruz. Grubun web sitesinde beliren “Hello again” mesajı, Arab Strap için yeni bir başlangıcın yaklaştığına dair ilk ipucu olarak yorumlanmıştı. Heyecan dalgası bir anda devleşse de Arap Strap’ın ilk albümün 20. yılını kutlamak için kimi konserler vereceği ortaya çıktı. Olası yeni şarkılar, yeni albümlere dair herhangi bir beyan yoktu.

Malcolm Middleton 2018’de üçüncü solo albümünü yayımlarken, yeni bir Arab Strap eskizleri albümü üzerine çalıştıkları müjdesini verdi vermesine ama sonrasında iki yıllık bir sessizlik daha…

1 Eylül 2020 günü, grubun sosyal medya hesaplarını takip edenler yıllarca “acaba olur mu?” dedirten haberi aldı: “Mezarımızdan çıktık ve rave’e hazırız.” Dile kolay, 15 yılın ardından Arab Strap’ın yayımladığı ilk yeni şarkı artık aramızdaydı. Madagaskar’daki Malgaş halkının, ölmüş sevdiklerinin cesetleriyle dans ettikleri Famadihana ritüellerinden ilham alan “The Turning of Our Bones”, Aidan Moffat tarafından bir voodoo büyüsü olarak tanımlanıyordu. 

Geri dönüşünü Glasgow merkezli bir başka köklü etiket, Mogwai üyelerinin kurucusu olduğu Rock Action Records bünyesinde yapan Arab Strap, Mart 2021’de yedinci stüdyo albümü As Days Get Dark’ı yayımladı. Karanlık ve ümitsizliğin yine dibine kadar damıtıldığı bu koleksiyonda Yunan mitolojisinden sosyal medyaya, mülteci krizinden Disney animasyonlarına uzanıyor Aidan Moffat’ın konu başlıkları. Eski bir dostu ve onu ne kadar sevdiğini hatırlatmanın ötesinde, geçen yılların da bu dosta iyi geldiğinin ispatı gibi. Kimi uluslararası müzik yayınlarının “en iyi Arab Strap albümü” yakıştırmasını yaptığını ama bu yorumların biraz fazla heyecanla yapıldığını düşündüğümüzü de belirtelim.

Konsere doğru 

Kendi dürtülerinden sapmadan yıllara meydan okuyan bir grup Arab Strap. Günümüz müzik piyasasında replikaları ile sık sık karşılaştığımız bir ifade biçiminin yaratıcılarından olduklarına en ufak bir şüphe yok. Dolayısıyla hem yeni bir dönemin heyecanı hem de yıllar içinde biriken tarifsiz hislenimlerle özel bir buluşma yaşanacak Salon İKSV sahnesinde. 

Arab Strap 2022 turnesinden setlistlere de bir göz gezdirdik elbet. Açılışı geri dönüş şarkısı “The Turning of Our Bones” ile yapmaları ve As Day Gets Dark’tan parçaların ağırlıkta olması muhtemel ama old school Arab Strap fanlarının tüylerini diken diken edecek “Girls of Summer”, “New Birds”, “The First Big Weekend”, “Speed-Date” gibi klasikler de menüye dâhil. Şimdiden peşin peşin söyleyelim, bu konseri ka-çır-ma-yın.