İngiltere’de filizlenen Asya Yeraltı müziğine dair 3 kısa
Asya Yeraltı müziği; çoğunlukla Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Sri Lanka asıllı DJ ve müzisyenler tarafından, Güney Asya ve batı tınılarının bir sentezi olarak dans – kulüp sahnesi için yaratıldığı 1990’ların sonunda Birleşik Krallık’ta anaakım hâline gelmişti. Hatta 2000’lerin başında Timbaland, Jay-Z, Missy Elliot, Britney Spears, Snoop Dog gibi ABD’nin en popüler müzisyenlerinin işlerinde etkiler bırakmıştı.
Bollywood ilhamlı Britpop’tan, Punjabi halk müziğinin hip hop elementleriyle harmanına ve bhangra etkileşimli jungle tınılarına kadar uzanan geniş bir ses yelpazesi vadeden bu kültür sayesinde Asya Yeraltı müziğine duyulan büyük ilgi; sonunda Güney Asyalıları kabul edebilecek, hoşgörülü ve kapsayıcı bir Britanya’ya kavuşulacağını düşündürmüştü birçoklarına.
Meraklılarına, İngiltere’de filizlenen Asya Yeraltı dünyasının kapılarını aralayacak 3 kısa filmi listeledik. İzlemek için isimlerine tıklamanız yeterli.
The Birth of Punjabi Garage (2021)
19 Kasım’da izlemeye açılan belgesel, arşiv görüntüleri ve röportajlar üzerinden İngiltere’de Punjabi garage akımının 90’lardaki yükselişinden günümüze kadar olan gelişimini anlatıyor. Filmin ortak yapımcılığını, Asya Yeraltı sahnesinden Daytimers kolektifinin bir üyesi olan DJ Yung Singh ve Londralı multimedya eğlence platformu Ministry of Sound’dan Cameron Barnfield üstleniyor.
Bhangra, 80’lerde her çarşamba öğleden sonra Asya asıllı İngiliz topluluğu kulüplerde buluşturan Daytime etkinlikleri ve genel olarak Asya yeraltı kültürüyle hakkında çekilen belgeseller var. Ancak, Güney Asya diasporasının 2000’lerin başındaki garage sahnesine katılımı hiçbir zaman ele alınmadı. The Birth of Punjabi Garage, türü keşfeden ilk belgesel olarak işaretleniyor.
British Asian Sound Systems (2014)
Yine 90’ların sonu, 2000’lerin başındayız. Bir topluluk ve kimlik aidiyetine duyulan özlem içinde, kendi gece hayatı hareketlerini inşa eden ikinci ve üçüncü nesil Asya asıllı İngiliz gençler, klasikleşmiş bhangra’yı modern dans ritimleri ve drum&bass ile birleştirerek, hem Güney Asya mirasına saygı gösteren hem de etraflarında yaşayan British rave sahnesinden beslenen yeni bir yeraltı kültürü yarattılar.
Geleneksel Hint ve Pakistan müziğinin modern elektronik synthlerle kombinasyonlarını araştıran bu karışımı Talvin Singh, 1997 tarihli, çığır açan derlemesi Anokha — Soundz of the Asian Underground’da yakaladı. İki sene sonra ise ilk albümü OK ile Mercury Ödülü’ne uzandı. Dazed tüm bu öyküyü 23 dakikada özetledi.
Daytimer (2014)
Sundance Film Festivali’nin 2015 resmî seçkisinde yer alan Riz Ahmed kısası. 1999’da ilk Daytime etkinliğine katılmak için okulu asan Naseem’in hikâyesi. Gece kulüplerine gitmelerini, sarhoş olmalarını ve romantik veya cinsel ilişkiler kurmalarını onaylamayan muhafazakar ebeveynlerine karşı Asya asıllı İngiliz gençlerin, köklerinden gelenle içinde bulundukları kültürleri, kendi üsluplarıyla, bir arada deneyimleyebileceği gündüz kulüplerinde yaşadıkları kimlik arayışına şahit oluyoruz.
Yazı: İlayda Güler
