Formdayız: The Dig (2021, Netflix)

Tür: Dram
Yönetmen: Simon Stone
Yazar: Moira Buffini
Oyuncular: Carey Mulligan, Ralph Fiennes, Lily James, Johnny Flynn, Ben Chaplin, Ken Stott 
Formu dolduran: J.Hakan Dedeoğlu

Zaman dilimi ve mekân

İkinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesi… İngiltere, Suffolk kırsalında, bir malikâne ve civar arazideyiz.  

Ne hakkında?

Filmin merkezinde bir arkeoloji kazısı var. Varlıklı bir dul olan Elizabeth Pretty (Carey Mulligan), arazisinde bulunan höyükleri kazması için Basil Brown (Ralph Fiennes) isimli diplomasız ama hayatını bu işe adamış bir arkeoloğu işe alır. Kısa bir süre sonra höyüklerde yaptıkları keşifler İngiltere ve dünya arkeolojisi için dönüm niteliği taşıyacaktır.

İlk intiba?

Film sürükleyici ve heyecan uyandıran olaylar zinciri üzerine kurulu değil. Tam tersi, tarihin akışını değiştirecek korkunç bir savaşın kıyısındaki insanların tarihin derinliklerine doğru yaptıkları kazının etrafında örülen ilişkilerine, ruh hâllerine ve dünyanın değişimine odaklanan düşük tempolu bir film. Ama buradaki “düşük” olumsuz anlamda değil. Göz alıcı planlar, iyi yazılmış diyaloglar ve Stefan Gregory imzası taşıyan etkileyici müziklerle sizi ağır temponun içine huzurla hapsediyor film.

THE DIG. CAREY MULLIGAN as EDITH PRETTY, in THE DIG: Cr. LARRY HORRICKS/NETFLIX © 2021

Derinlerde ne var?

Zamanın akıcılığı ve taşıyıcılığı film boyunca sizi yokluyor. Yaşadığımız hayatlardan geriye bizi ölümsüz kılabilecek neler kalabileceğini sorgulatıyor.

Kimler sever?

Tarihten gerçek hikâyeler anlatan filmleri seviyorsanız tatmin edecektir. (Tabii, gerçeklik konusuna bir sonraki maddede ayrıca bir vurgu yapacağız.) Dediğim gibi film büyük bir aşk hikâyesi ya da sizi gözyaşlarına boğacak bir başarı hikâyesi de değil. Film karanlık bir dönemde ışık saçan bir keşfe nail olan bir grup insanın hayatından bir kesit sunuyor. Bu da, abartılı olanlarına kıyasla, dönem filmlerinden beklediğim bir lezzet.

İzlemeden önce bilmeniz gerekenler

Film John Preston’ın 2007 çıkışlı aynı ismi taşıyan kitabından uyarlama. Kitap da gerçek olaylardan ilham alıyor. Kitabın ve filmin çıkışına ilham veren olaylar tarihte Sutton Hoo kazıları olarak anılıyor. Nitekim bu uyarlama, karakterlerin ekrana taşınış biçimiyle eleştirilerin odağında. Lily James’in canlandırdığı arkeolog Peggy Piggott, filmde partneri Stuart Piggott’un asistanı, sağ kolu gibi gösterilmiş. The Dig’in yayımlanmasının ardından araştırmacı, tarihçi ve arkeologlar bunun gerçeği yansıtmadığını ve Peggy Piggott’un eşi kadar deneyimli ve donanımlı bir arkeolog olduğunu; filmdeki bu kararın cinsiyetçiliğine dikkat çekti.

Hakkında konuşturuyor mu?

Benim gibi arkeoloji seviyorsanız ya da ilginiz varsa ağzınızı suyu akar, yine benzer zevk sahibi arkadaşlarınızla üzerine konuşursunuz.