Türkiye sinemasının üç farklı jenerasyonundan üç yönetmen ve üç film profesyonelinin birbiriyle eşleşerek, mekâna özgü ve deneyim tabanlı sinematik eserler ürettiği Prizma Expanded: Algının Poetikası sergisi 11 Mayıs – 29 Temmuz’da Akbank Sanat’ta ziyaret edilebilecek. Sergiye paralel olarak düzenlenecek etkinliklerin programı burada. Çiftler ise şöyle: Reha Erdem – Florent Herry, Zeynep Dadak – Çiçek Kahraman ve Deniz Tortum – Alican Çamcı. 

Algının kurgusal yapısını merkeze alan sergi, film izleme deneyiminin zamansal ve mekânsal boyutundaki dönüşümleri gözeterek soruyor: “Sinematik deneyim genişledikçe, algı da genişler mi?” Küratör Lara Kamhi’nin yazdığı sergi metninde, işler şu sözlerle anlatılıyor:

“Reha Erdem ile görüntü yönetmeni Florent Herry, Erdem’in Koca Dünya filminden yola çıkarak çekmiş oldukları yeni bir sekans ile deneyimlenebilir ve döngüsel bir gösteri kutusu sunuyorlar.

Zeynep Dadak ve kurgucu Çiçek Kahraman, Dadak’ın Ah Gözel İstanbul, Alfred Hitchcock’un Vertigo, Derek Jarman’ın Mavi ve Agnes Varda’nın Agnes’in Plajları filmlerinden hareketle sinemanın yutan, içine çeken hâlini, yarattıkları akışkan ve girdapvari yeni kurgular üzerinden yorumluyorlar.

Deniz Tortum ve ses tasarımcısı Alican Çamcı, Tortum’un Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde çekmiş olduğu uzun metrajlı belgesel filmi Maddenin Halleri’nden yola çıkarak, filmin kendi kurgusal akışını mekân ile bütünleyen, içine çekerek yabancılaştıran, kendi zamansal boyutuna hapsolmuş bir alan deneyimi paylaşıyorlar.”

Genişletilmiş sinemaya dair

Prizma Expanded: Algının Poetikası, Lara Kamhi’nin “Genişletilmiş sinema” (Expanded cinema) kavramını bütünüyle irdelemek üzere kurduğu bağımsız sanat inisiyatifi Prizma’nın, “Prizma Expanded” adıyla ortaya koyduğu ilk proje aynı zamanda. Peki nedir bu genişletilmiş sinema? Sinematik deneyimi televizyon veya sinema salonunun sunduğu tek yönlü anlatımın ötesine taşıyarak, gözlemcinin etken rol aldığı ihtimallerle yeniden yapılandırmak olarak özetlenebilir. Lara Kamhi’nin konu hakkındaki yorumu şöyle:

“Film izleme deneyimi tarih boyunca kitlelerin, onlar için tasarlanmış ve kurgulanmış deneyimlere vermiş oldukları tepkiler doğrultusunda şekil almış, dönüştükçe de gerçek hayat sanrısına yaklaşmaya çalışmıştır. Gözlemciye, kendi varlığını unutturacak kusursuz bir hayalin peşine düşen sinema kendi kodlarını yarattıkça, dönüşümlü olarak da kitlesel algının oluşumunda büyük bir rol oynamıştır. Böylelikle seyircinin en temel talebi, zihni ve bedeninden uzaklaşabileceği mutlak bir teslimiyet alanı olmuştur. Bu arayışın hipnoz, meditasyon ve hatta rüya kadar eski olduğunu göz önünde bulundurursak, belki de bu simülasyonlar dünyasının bir geri dönüşü olmadığını kavramamız kolaylaşabilir.”

Giriş görseli: VORTEX I, karışık medya, yerleştirme, 2023, Zeynep Dadak & Çiçek Kahraman