Ayvalık Uluslararası Film Festivali seçkisinden notlar

Hazırlayan: Eylül Ege

Seyir Derneği tarafından Azize Tan direktörlüğünde, Fatih Özgüven danışmanlığında hazırlanan Ayvalık Uluslararası Film Festivali, 14-19 Eylül’de gerçekleşecek. Biletler, 8 Eylül’den itibaren Biletix üzerinden ve Ayvalık’taki Küçük Han’da açılacak gişeden edinilebilir. Festival programında film gösterimlerinin yanı sıra söyleşi ve paneller de var.

Açılış filmi, dünya prömiyerini 2023 Cannes Film Festivali Ana Yarışma’da yapan Todd Haynes imzalı May December. “Oyunculuk üzerine oyunbaz bir drama” sözleriyle anılan yapım, 20 yıl önce basını meşgul eden bir skandalın, çekilecek bir film nedeniyle tekrar gündeme gelmesini konu alıyor. Skandalın gerçek kahramanı Gracie’ye Juliane Moore, çekilecek filmde Gracie’yi canlandıracak Elizabeth’i ise Natalie Portman canlandırıyor.

Festival filmlerine hızlı bir bakış

Ayvalık Uluslararası Film Festivali’nin uluslararası programında bu yıl Cannes, Berlin, Karlovy Vary, Selanik gibi dünya festivallerinde prömiyerini yapmış ve önümüzdeki günlerde gerçekleşecek Toronto Film Festivali’nin ardından ülkemizde ilk kez Ayvalık’ta gösterilecek filmler yer alıyor. 

Bunlardan biri, 2011 yapımı Umut Limanı’ndan sonra Altın Palmiye adayı olarak geri döndüğü 2023 Cannes Film Festivali’nde Jüri Ödülü’nü kazanan usta yönetmen Aki Kaurismäki’nin 20. filmi Sararmış Yapraklar / Fallen Leaves. Finli yönetmenin kendine özgü evreninde geçen öykü, işten atılan süpermarket çalışanı Ansa ile inşaat işçisi ve iflah olmaz alkolik Holappa’yı bir karaoke barında buluşturuyor. Trajikomik bir aşk hikâyesini tüm aksiliklere rağmen umutla anlatırken, seyirciye kendisini iyi hissettirecek bir finale doğru ilerliyor. Film, Uluslararası Eleştirmenler Birliği’nin (FIPRESCI) bu yılki Büyük Ödül’üne de layık görülmüştü.

Dünya prömiyerini yaptığı 2023 Cannes Film Festivali’nde En İyi Senaryo ve Kuir Palmiye ödüllerini alan, festival yolculuğuna Karlovy Vary Film Festivali’nde devam eden Hirokazu Kore-eda imzalı Canavar / Monster, önümüzdeki ay Toronto Film Festivali’nin ardından Ayvalık’a uğrayacak. Arakçılar, Kimse Farketmiyor, Bebek Servisi ve Benim Babam, Benim Oğlum gibi filmlere imza atan Kore-eda yeni işinde seyirciye, eşini kaybetmiş bir anne ve oğlu üzerinden zaman geçtikçe katmanları artan, gerçekliği değişen ve karmaşıklaşan bir hikâye sunuyor.

Yeşil Papayanın Kokusu ve Bisikletçi’nin Vietnam asıllı Fransız yönetmeni Trần Anh Hùng’ın 2023 Cannes Film Festivali’nden En İyi Yönetmen Ödülü ile döndüğü filmi Şeflerin Aşkı / The Pot au feu programda yer alan bir başka heyecan verici yapım. Neredeyse tamamı ya mutfak tezgâhında yemek yapma ya da yemek sofrasında bir ritüeli andıran sunum sahnelerinden oluşan film, kadınların toplumdaki yerine ve sınıf çatışmasına değinen etkileyici bir aşk hikâyesi de barındırıyor. Yetenekli bir aşçı (Juliete Binoche) ve yıllardır himayesinde yemek pişirdiği gurme (Benoît Magimel), mutfağa dair tutkuları yanında büyük bir sevgiyi de paylaşıyor. 

İlker Çatak’ın, ilk gösterimi 2023 Berlin Film Festivali’nin Panorama bölümünde yapılan bol ödüllü yeni uzun metrajı Öğretmenler Odası / Das Lehrerzimmer, Almanya’nın bu yılki Oscar adayı; yaklaşan ödül sezonunda öne çıkması ve ses getirmesi beklenen filmlerden. Çatak’ın senaryosunu Johannes Duncker ile birlikte yazdığı film, okulu toplumun küçük bir modeli olarak ele alıyor. Hikâyeye göre genç öğretmen Carla, okulunda gerçekleşen hırsızlık vakalarında öğrencilerin asılsız iddialarla suçlanmasını engellemek için gizlice kayıt yaparak, hırsıza tuzak kurmak istiyor. Ancak bu durum olayları çözmek bir yana, özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği gerekçesiyle öğrenci, öğretmen ve velilerin dâhil olduğu, tansiyonu giderek artan bir tartışmaya dönüşüyor. 

Arjantinli yönetmen Rodrigo Moreno imzalı Kabahatliler / The Delinquents, 2023 Cannes Film Festivali’ndeki ilk gösteriminin ardından “Geleceğin kült filmlerinden olacak” sözleriyle değerlendirildi. Yapım, yeni bir hayat kurabilmek için çalıştıkları bankayı soymaya karar veren Moran ve Roman’ın sıra dışı yolculuğuna mercek tutuyor.

Ülke ve Özgürlük, Ayaktakımı, Benim Adım Joe, Ben Daniel Blake gibi işlerde parmağı olan, politik başyapıtların yaratıcısı Ken Loach imzalı Umudunu Kaybetme / The Old Oak’un yönetmenin son filmi olacağı söyleniyor. Kuzey İngiltere’de maden işçilerinin yoğunlukla yaşadığı bir kasabada, filme ismini veren barda geçen hikâye, bölgeye gelen Suriyeli mülteciler ile halk arasındaki gerilimi kurcalıyor. 

Bu yıl dünya prömiyerini yaptığı 2023 Cannes Film Festivali’ne seçilen ilk Ürdün filmi olarak tarihe geçen Amjad Al Rasheed imzalı İnşallah Erkek Olur / Inshallah a Boy, programdaki dikkat çeken yapımlardan bir diğeri. Kocasının ani ölümünün ardından, sadece bir kızı olduğu için sahip olduğu her şeyde ailesinin hakkı olduğunu öğrenen Nawal’ın hak mücadelesini anlatan film, Nawal’ın yaşadığı toplumda erkek çocuk sahibi olmanın önemini gözler önüne seriyor.

Oscar’a aday gösterilen Derisini Satan Adam, Güzel ve İtler gibi filmleriyle tanınan Tunuslu yönetmen Kaouther Ben Hania’nın, Cannes Film Festivali’nden Golden Eye ödülüyle dönen filmi Dört Kız Kardeş / Four Daughters, umut ve isyan dolu bir kız kardeşlik hikâyesi. Dört kızından ikisi Libya’ya IŞİD için savaşmaya giden Olfa’yı odağına alan Ben Hania, parlak bir doküdrama yaratmış. Filmde Olfa ve kaybolan kızlarını profesyonel oyuncular, geride kalan iki kız kardeşiyse kendileri canlandırıyor. 

Görüntü yönetmeni Molly Manning Walker’ın ilk uzun metrajı Nasıl Seks Yapacağız? / How to Have Sex, bu yıl Cannes’ın Belirli Bir Bakış bölümünde En İyi Film Ödülü’ne uzandı. Film, mezuniyet yeterlilik sınavının sonucunu beklerken tatile giden üç genç kadın üzerinden gençler arasındaki akran zorbalığı, kalp kırıklıkları, hepsinden önemlisi cinsel taciz ve rıza inşasını soğukkanlı bir biçimde işliyor. 

Yazar – yönetmen Martijn de Jong’un ilk gösterimini Selanik Film Festivali’nde yapan ve geçtiğimiz yıl Hollanda’nın Oscar adayı seçilen dokunaklı filmi Vurgun Yemek / Narcosis, Ayvalık’ta yönetmenin katılımıyla gösterilecek. Gittiği bir dalıştan geri dönmeyen bir derin deniz dalgıcının ardında bıraktığı yasa, eşi ve çocukları üzerinden bakan; ölümü kabullenme ve kayıpla yüzleşmeye dair sözler söyleyen bir film. Martijn de Jong, gösterim sonrasında  seyircilerin sorularını yanıtlayacak.

Nanni Moretti, Cannes Film Festivali’nde yarışan yeni filmi Güzel Günler / A Brighter Tomorrow’da, Sovyetler Birliği’nin Macaristan’ı işgalinin İtalyan Komünist Partisi üzerindeki etkisini anlatan bir film çeken ve ailesiyle yaşadığı problemler nedeniyle zor günler geçiren nevrotik bir yönetmeni anlatıyor. 

Michel Gondry’nin sekiz yıllık sessizliğine son veren, prömiyerini 2023 Cannes Film Festivali Yönetmenlerin On Beş Günü bölümünde yapmış filmi Çözümler Kitabı / The Book of Solutions, filmini tamamlamaya çalışan depresif bir yönetmen hakkında sıra dışı bir komedi. 

Zach Braff’ın yazıp yönettiği, başrollerini Florence Pugh ve Morgan Freeman’ın paylaştığı Yeniden Başla / A Good Person ise bir araba kazasıyla hayatı paramparça olan insanların suçluluk, yas, çaresizlik gibi duygularla baş etme çabasına dair bir anlatı sunuyor.

14 Eylül akşamı Ayvalık Belediyesi Büyük Park Amiftiyatro’da yapılacak açılış töreninin ardından film gösterimleri, söyleşiler ve 17 Eylül’de çocuklar için düzenlenecek bir dizi etkinlikten oluşan Seyir Çocuk günü; Ayvalık Belediyesi Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi, Ayvalık Sanat Fabrikası, Küçük Han, Askev Sera, Kraft ve Sabancı Üniversitesi Yaratıcı Teknolojiler Atölyesi’nde gerçekleşecek. Ayvalık Uluslararası Film Festivali’nin programında yer alacak diğer filmler önümüzdeki günlerde açıklanacak.