Fransa’da ürün israfına yönelik yeni yasanın hedefinde tasarımcı giysileri var
Fransa atıkların azaltılması ve sürdürülebilirlik konusunda yeni bir adım attı. Parlamentonun geçtiğimiz günlerde onayladığı yeni yasa uyarınca tasarımcı giysilerine odaklanan firmaların satılmamış veya iade edilmiş ürünlerini imha etmeleri yasaklandı. Her yıl bu şekilde yok edilen ayakkabı ve kıyafetlerin yaklaşık iki Eiffel Kulesi ağırlığında olduğu düşünülürse bu yasa Fransa’ya büyük bir değişim rüzgârı getirebilir.
Yeni yasa, elektronik, hijyenik ve kozmetik ürünlerin yeniden kullanılabilmesi ve geri dönüştürülebilmesi konusunda da birtakım yenilikleri içinde barındırıyor. Ayrıca makbuz, fiş ve türevi tek seferlik kâğıt kullanımı da plastiklerle beraber rafa kalkıyor. Ülkeye göre bu yasa dünyada bir ilk. Fransa halihazırda 2016’dan bu yana süpermarket zincirlerinin hâlâ yenilebilen gıdalarını çöpe atmaktansa bağışlamalarını zorunlu tutuyor. Nitekim Avrupa Birliği genelinde gıda atıklarının 2025’ten önce 2/3 oranda azaltılması amaçlanıyor.
Fransa; ihracatçıların, dağıtımcıların (Amazon gibi internet firmaları da dahil olmak üzere) ve tedarikçilerin, imha ettikleri ürün sayısını azaltarak bağışlamasını önerirken, tüm plastiklerin 2025’ten önce geri dönüştürülebilir hale getirilmesini ve önümüzdeki 10 yıl içinde tek kullanımlık plastik şişe tüketiminin yarıya düşürülmesini öngörüyor. 2023’ten önce fast-food restoranlarının plastik paket kullanımını sonlandırması da planlar arasında.
Fransa Başbakanı Édouard Philippe’in ofisi, 650 milyon avrodan fazla yeni tüketim ürününün her yıl boşu boşuna yok edildiğini veya çöpe atıldığını açıkladı. Aslında konunun hararetlenmesinde, geçen yıl Fransa’da bir televizyon kanalının Amazon’un deposundaki satılmayan ve iade edilen ürünlerin yer aldığı konteynerleri imha etmeye gönderdiğini gösteren belgesel de etkili olmuştu.
2016’da yürürlüğe giren süpermarket atıklarına dair yasasının arkasındaki Fransız politikacı Arash Derambarsh, bu yeni geçen yasanın “iyi niyetli fakat yetersiz” olduğunu şu açıklamayla dile getiriyor:
“Bugün gıda-atık yasamız sayesinde gıda bağışını reddeden herhangi bir süpermarkete 10 bin avro para cezası verilebilir. Fakat bu yeni yasada ceza yok; ne yazık ki ceza olmadığında insanlar sadece yasayı görmezden gelecekler. […] Nitekim kıtamızdaki kültür böyle. Para cezası yoksa yasanın etkili olması çok zor görünüyor. Bu düzenleme yetersiz.”
Yazı: Deniz Atakan Gürbüz
