Bir istatistiğe göre yaşam memnuniyeti, yüksek seyrettiği ilk 30 seneden sonra 50’li yaşların ortalarına kadar dramatik bir biçimde düşüyor. Bir daha ömrün ilk yıllarındaki değerlere hiç varamasa da idare ediyor; 80’li yaşların sonlarına yaklaştıkça, hakkında pek bir ortaklık yakalanamıyor.

İsviçreli animasyon sanatçısı ve yönetmen Maja Gehrig’in 2019 yapımı kısa filmi Average Happiness (Ortalama Mutluluk), ruhsuz bir PowerPoint sunumuna yerleştirilmiş bir grafik ve türlü veriler hakkında sıkıcı bir konuşma yapan bir dış sesle başlatıyor anlatısını. Saniyeler ilerledikçe; noktalar çizgilere, çizgiler eğrilere dönüşüyor. Söz konusu grafik, deyim yerindeyse zincirlerinden kurtuluyor; geometrik bir devrimin ayak sesleri yükseliyor.

Her gün çok sayıda data ve bize bizi anlatmaya niyetlenmiş -kimisi gerçekçi, kimisi manipülatif- bir analiz sağanağına maruz kalıyoruz; etrafımız algoritmalarla çoktan sarıldı. Ya onların da bir hayatı, ilişkileri, şarkıları olsaydı? Average Happiness, çok çeşitli veri görselleştirme unsurlarını materyal edinerek, istatistiklere duygu kazandırıyor. 

Hikâyeyi takip ettikçe renkler, formlar kendilerine yeni anlamlar buluyor, saklı kalmış güzelliklerini ortaya döküyor, oyunlar oynuyor, ölçülebilir şeyleri temsil etmemeyi seçiyor. Katı olan her şey akışkanlaşıyor. Mikslerini Christoph Benz ve Jingle Jungle’ın üstlendiği ses tasarımına özellikle değinmek gerek. Sesler, verilerin yarattığı atmosferlerin hissini ustalıkla karşıya geçiriyor; filmin görsel etkileyiciliğini katlayan nefis bir eşlikçi olarak çalışıyor. 

Kim demiş istatistikler mekânlar kuramaz, trafikte sıkışamaz, öpüşemez diye?