İlhan Berk dizelerinin izini süren bir sergi

Hazırlayan: Cemre Baki

Elinin Altında Hep Beyaz Bir Kağıt… İlhan Berk’e Desenler… başlıklı sergi, İlhan Berk’in dizelerinden yola çıkarak şiirle resmin, metinle çizimin buluşma noktalarını araştırıyor. Sergi kapsamında Doğu Çankaya ve Evren Erol, Berk’in şiirlerinden seçtikleri dizelere desenlerle yanıt veriyor, İpek Çankaya da onlara, sergi manifestosu ve metin temelli işleriyle katılıyor. Şairin 1970’lerin başından, hayatını kaybettiği 28 Ağustos 2008’e kadar yaşadığı ve ürettiği Bodrum’daki bizzat yakın temasta olduğu Gümüşlük Akademisi’nde, 18 – 28 Ağustos’ta görülebilecek sergi, Halka Sanat Projesi ortaklığıyla gerçekleşiyor. 

Evren Erol – Bahçe

Bir süreç sergisi olarak kurgulanan Elinin Altında Hep Beyaz Bir Kağıt… İlhan Berk’e Desenler… boyunca sanatçılar, sergi alanında oluşturacakları mini atölyelerde çalışmaya, Gümüşlük Akademisi’nin farklı köşelerinde İlhan Berk’in izini sürmeye, yani sergiye son hâlini vermeye devam edecek. Ziyaretçiler 19-27 Ağustos arası her gün 16.00 – 20.00 saatlerinde buna tanık olabilecek. Şairin ölüm yıl dönümü olan 28 Ağustos’ta ise Doğu Çankaya, Evren Erol ve İpek Çankaya ile bir konuşma gerçekleşecek. Saat 18.00’de başlayacak sohbette sanatçılar; üretim pratiklerine, kolektiviteye, sergi hazırlığına, İlhan Berk ve şiir ile kurdukları sanatsal ve reel yakınlıklarına dair paylaşımlarda bulunacak.

Doğu Çankaya – Günün Eli

Grup adına İpek Çankaya’nın yazdığı sergi manifestosu şöyle:

Bu sergi şiirle resmin, metinle çizimin buluştuğu yerde beyaz bir kağıtta başlıyor. Sanatsal jestlerin en sadesi olan çizim ve desen temelinde, zihinle elin şiirle buluşma noktalarını araştırıyor. 

Koca, yaşlı, eski dünyada bugün hâlâ yazarak ve çizerek düşünmeyi sürdürebilen birçoklarının kafasında hep bir kağıt ve kalemle başlıyor anlatılar. 

İlhan Berk kendisi hakkında yazdığı şiirde böyle tarif etmiş kendini: Elinin Altında Hep Beyaz Bir Kağıt.  

Çünkü her an bir mısraya uyanmak ya da sonrasında şiirden taşacak, belki şiirin dışında kalacak “şiir uçları”nı not etmek, yazma serüveninde sadece el değil göz yordamıyla da ilerlemek için o beyaz kağıt hep elinin altında; hem şiirinde hem güncelerinde.

Hatta mısraları zihinde kurduktan sonra kağıda dökünce şiirin ancak o zaman ortaya çıktığından, el yazılarını daktiloya geçirme sıkıntısından da söz ediyor yer yer. 

Bu anlamda bu sergi zihinle yaratı arasındaki en sade araca ve bu aracı çeşitli biçimlerde kullananlara işaret ediyor.

Bir de; 

Şairlere, yazarlara, bilimin, sanatın bilumum büyük ustalarına ithaf edilen birçok sergiden ayrı bir yere çekiyor, düşürüyor kendini. O yüzden İlhan Berk için ya da İlhan Berk hakkında demiyor. İlhan Berk’e diyor alt başlığında…  

İçten bir soru-cevap, bir alış-veriş, bir karşılıklılık hâli, şiirin ressama-heykel sanatçısına-yazara seslenişi ve o sesin onlarda beden bulan yankısı gizli içinde. 

Türkçenin güzelliğine sığınarak, içten sözcüğünü çift anlamlı kullanıyoruz.

Biz; Doğu, Evren ve İpek, İlhan Berk şiirinde gezinip bize en çok dokunan dizelere karşılık, görsel ve metin temelli yanıtlar üretiyoruz. Bunu yaparken de beyaz bir kağıt üzerine ne aktarıyorsak, abartısız bir samimiyete sahip çıkmanın ifadesel yollarını araştırıyoruz.

Beyaz bir kağıtta başlayan beyaz bir kağıtta bitiyor.

Giriş görseli: İpek Çankaya – çocukluk