“Summer of Soul” değerlendirmesi (2021, İstanbul Film Festivali) #formdayız

Tür: Belgesel
Yönetmen: Ahmir “Questlove” Thompson
Formu dolduran: İlayda Güler

Zaman dilimi ve mekân

29 Temmuz – 24 Ağustos 1969. New York, Manhattan’da; Harlem’ın -bugün Marcus Garvey Park adıyla bilinen- Mount Morris Park’ındayız.

Ne hakkında?

Woodstock’tan 2 hafta önce ve ona 150 kilometre uzakta, Siyah kültürü desteklemek amacıyla düzenlenen Harlem Kültür Festivali’ne oldukça kapsamlı bir bakış. 6 hafta sonu boyunca Stevie Wonder, Nina Simone, Sly & the Family Stone, B.B. King, The 5th Dimension ve daha nice efsaneleşmiş grup ile müzisyeni ağırlamış organizasyona ait görüntülerin yanı sıra katılımcılarla -yıllar sonra yapılmış- röportajlardan oluşuyor. Mecbur bırakıldıkları mücadelenin yorgunluğu ve yaşadıkları zorlukları bir kenara koyup neşeyle varlıklarını onurlandıran bir topluluğu izlemekteyiz.

İlk intiba?

Sahne alanların hayret verici düzeydeki yeteneklerinden ve seyircilerin enerjisinden etkilenmemek mümkün değil. Koca bir aileymişcesine sadece o anda oldukları hissediliyor, şahit olabilmek oldukça heyecan verici. Bu komünitenin varlığını ve dünyaya kazandırdıklarını mutlulukla takdir edeceksiniz.

Derinlerde ne var?

Vietnam Savaşı, Malcolm X ve Martin Luther King suikastleri, Ay’a yolculuk gibi dönemin politik atmosferini şekillendiren gelişmelerin sanatı, insanların ruh hâlini ve hatta stil tercihlerini bile nasıl etkilediği var.

Kimler sever? 

Gospel, blues, soul, psikedelik funk, Motown, Afrobeat gibi türleri dinlemekten hoşlananlar; canlı performans izlemeyi sevenler, dönemin ayrımcılığa direnen ruhuna ve barışçıl protestolarına ilgi besleyenler.

Bunu seven şunları da sever

“O sıralarda başka neler oluyordu?” sorusuna cevap olarak, 1970 yapımı Woodstock. Siyahlara uygulanan polis şiddetine karşı 1965’te çıkan Watts İsyanı’nı anmak üzere Stax Records tarafından Los Angeles’ta düzenlenen konseri konu edinen Wattstax (1973). Geçtiğimiz aylarda izlemeye açılan 1971: The Year That Music Changed Everything belgesel serisi de yakın tarih ve ortak özneler içerdiği için sevilebilir.

İzlemeden önce bilmeniz gerekenler

Festivalin yapımcısı Hal Tuchin, 6 hafta boyunca çekilen 40 saatlik görüntü arşivini derleyip Black Woodstock adında bir film olarak vizyona sokmak niyetindeymiş fakat stüdyolar tarafından geri çevrilince, arşiv 50 yıl Tuchin’in bodrumunda beklemiş. Questlove, bu gizli hazineyi ortaya çıkarıp hakkını teslim etme motivasyonuyla işe koyulmuş.

Hakkında konuşturuyor mu?

Hem de nasıl! Girişeceğiniz derin sohbette ırkçılığın hâlâ devam etmesine dair öfkenizi dillendirmeniz, Nina Simone’dan “Young, Gifted and Black”i dinleyenlerin asla yalnız hissetmeyeceğini düşünüp sakinleşmeniz muhtemel. Seyirciler dâhil olmak üzere orada bulunan herkesin kılık kıyafetinin, Stevie Wonder’ın coşkulu davul solosunun ya da Mahalia Jackson’ın kayıpların acısını fizikselleştiren sesinin de bahsi geçebilir.