“Ulysses”i Türkçeleştiren Nevzat Erkmen hayatını kaybetti

Nevzat Erkmen yakalandığı corona virüsü sebebiyle 89 yaşında hayatını kaybetti. James Joyce’un Ulysses‘inin çevirisiyle edebiyat tutkunlarını kendine hayran bırakan Erkmen, çok yönlü kişiliğiyle de biliniyordu. Hayatı boyunca pedagoji alanındaki profesyonel kariyerinin yanı sıra zen, yoga, Taoculuk, erotoloji gibi pek çok alana yönelmiş, bulmaca ve zekâ oyunlarına olan tutkusuyla pek çok ilke de imza atmıştı.

Nevzat Erkmen kimdi?

1931 İzmir doğumlu Erkmen, üniversite hayatına kadar doğduğu şehirde kalmış, kazandığı MEB bursuyla New York Üniversitesi’nde pedagoji alanında master ve doktora çalışmalarını tamamlamış. Pek çok şirkette müdürlük ve yönetim kurulu üyeliklerinde de bulunmuş. 1980 yılında Cumhuriyet Gazetesi’nde Zekâ Oyunları köşesini yönetmiş ve World Puzzle Federation’ın (Dünya Zekâ Oyunları Federasyonu) kurucu üyesi ve peşinden de Türkiye temsilcisi olmuş. 1992-2005 yıllarında Türk Beyin Takımı’nın kaptanlığını yapmış, 2005’te takımın Onursal Kaptanı olmuş. 1995’te Türkiye Zekâ Oyunları Kulübü’nü kurmuş ve Beyin Olimpiyatları’nda Türkiye’ye Dünya Üçüncülüğü kazandırmış. 

“Ulysses bir yolculuk…Hepimizin yaşam serüvenini simgeleyen bir Tinsel-Tensel Yolculuk’tur bu.” (“Çevirenin Sözü”, Ulysses, James Joyce, YKY, 17. Baskı, 2015) 

İlk baskısını 1996 yılında Yapı Kredi Yayınları’ndan yapan James Joyce’un efsane eseri Ulysses’in uzun yıllarını alan çevirisine imza atar Nevzat Erkmen. Çevirenin sözü kısmında Ayşenur Güvenir notu ise Erkmen’in çabasının bir özeti gibidir, “…olay, İngilizce yazılmış bir yapıtı Türkçe’ye çevirmek değil, Ulyssesce’yi Türkçe’ye çevirmektir.”  Çevrildiği yıl The International James Joyce Foundation üyeliğine kabul edilen Erkmen, İrlanda Cumhurbaşkanı tarafından bir mektupla onurlandırılır. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Yılın Çevirmeni ödülünü kazanır ve 1998’de James Joyce Centre tarafından Dublin’de düzenlenen Bloomsday etkinliklerine katılır. 

Nevzat Erkmen’in çok yönlü kişiliğinden bahsetmiştik, bunu açmakta da fayda var. Erkmen, 1983’te psikanaliz, erotoloji, anlambilim, Geştalt yaklaşımı, Don Juan’ın öğretileri, zen, yoga ve Taoculuk gibi birçok alanda birikim sahibi olmuş ve bunları paylaşmak için Söz Yayın Oyun Ajansı’nı kurmuş. Öykülerini topladığı Apartman Aşkları’nı yayımlamış. Jack Kerouac’ın Dharma Bums’ının Zen Kaçıkları adıyla olan çevirisi de ona ait. 

Yazı: Işıl Saykan