Visual Capital’dan salgın hastalık tarihi infografiği

“Pandemi”, “karantina, “sosyal mesafelendirme” gibi terimlerin ağızlardan ve manşetlerden düşmediği bugünler şüphesiz tarihe geçecek. Visual Capital’ın hazırladığı etkileyici infografik, COVID-19’dan önce yaşanan ve kimi hâlâ sürmekte olan salgınlar hakkında bir derleme önümüze koyuyor. 

İnsanlık varoluşundan beri çeşitli hastalıklarla mücadele ediyor ama hastalıkların ciddiyeti ve yayılma hızı kritik artışlar göstermeye tarım topluluklarına geçildikten sonra başladı. Ülkeler arası ticaret insanların birbirleri ve hayvanlarla etkileşimini arttırarak malarya, verem, cüzzam ve su çiçeği gibi ilk görülen salgın hastalıkların hızla yayılmasına ortam hazırladı. Teknolojik gelişmeler, büyüyen şehirler, egzotik ticari yolların keşfi gibi etkenlerle giderek daha da durdurulamaz bir kıtalararası etkileşim içine girildi ve salgın hastalıkların jet hızıyla yayılması mümkün oldu. Tabii ki her salgın COVID-19 gibi pandemi seviyesine erişmedi.

Tarihin ilk pandemi vakası MS 165 ve 180 yılları arasında Roma İmparatorluğu’nda çıkan Antonine Vebası olarak biliniyor. Kızamık ya da su çiçeği olduğu tahmin edilen salgının yakın doğuya sefer yapan askerlerden yayıldığı tahmin edilmekte. Bundan 400 yıl sonra patlak veren Justinianos veba salgını, kuzeydoğu Hindistan ve Çin’den kara ve deniz ticareti ile Mısır’a, oradan da Bizans İmparatorluğu ve Akdeniz limanlarına taşınarak 30 ila 50 milyon insanın ölümüne sebebiyet verdi. Kara ölüm olarak tarihe geçen Bubonic vebası, Avrupa nüfusunun yüzde 30 ila yüzde 50’sinin ölümüyle sonuçlanarak tarihin en büyük çaplı ve yıkıcı salgını oldu. Hastalığın farelerden çıkarak enfekte olan sinekler tarafından insanlara yayıldığı düşünülüyor. COVID-19’un dışında 21. yüzyıla iz bırakan hastalıklar arasında elbette domuz gribi, SARS, MERS, ebola ve HIV/AIDS bulunuyor. Tarih boyunca hastalık ve pandemiler düzensiz olarak devam etse de ölüm hızında kademeli bir azalma görülüyor. 

Yazı: Cansu Çubukçu