Bağımsız Ruh Ödülleri ikili cinsiyet sistemine uymayı reddediyor

Amerikan bağımsız sinemasının kalelerinden olan Independent Spirit Awards (Bağımsız Ruh Ödülleri); senenin gözden kaçma ihtimali yüksek yapımlarını öne çıkarmasıyla bilinen, bütçesi belli bir sınırın üstündeki filmleri değerlendirmeye almayan, benzer ödüllerden farklı olarak kâr amacı gütmeyen bir oluşum. Gelecek sene 38. kez, 4 Mart 2023’te sahiplerini bulacak Bağımsız Ruh Ödülleri bu kez, sektörde hâkim olan toplumsal cinsiyet normlarına karşı farkındalık yaratabilecek, köklü ve yüz güldüren bir kararla gündemimizde.

Oluşum; Berlinale, Grammy Ödülleri, Gotham Ödülleri gibilerinin açtığı yoldan giderek oyunculuk ödüllerindeki cinsiyet ibaresinin kaldırdı ve kategorilerdeki ayrımın performans çeşidine göre yapılacağını açıkladı. Hem film hem televizyon kanadında “En İyi Erkek Oyuncu” ve “En İyi Kadın Oyuncu” ödülleri cinsiyet ayrımı gözetmeyen şekilde yeniden tanımlandı; birleştirilip “En İyi Başrol Performansı” olarak adlandırdı. Aynı durum “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu” ve “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” kategorilerinin bir araya getirildiği “En İyi Yardımcı Oyuncu Performansı”nda da yaşanmış. İkisi de 10 adaylı listeleri kapsayacak. Bir de yine cinsiyetlerden bağımsız olan yeni bir kategorimiz var: 5 adaydan oluşacak “Çığır Açan Performans”.

Törenin arkasındaki kurum olan Film Independent’in başkanı Josh Welsh, “Cinsiyet ibaresine yer vermeden harika oyunculuk performanslarını kutlayan diğer festivallere ve ödül törenlerine katılmaktan heyecanlıyız.” diyor ve kendini belirli bir tanımla nitelendirmeyen, ikili cinsiyet sistemi içinde yer almayan sanatçıları davet etmekten gurur duyduklarının altını çiziyor.

Berlin Film Festivali’nin fitilini ateşlediği bu değişim rüzgârlarının Akademi Ödülleri’ne, hatta diğer kültür sanat endüstrilerine de sirayet etmesini ummaktayız. Benzer bir aydınlanma örneği 2020’de bu topraklardan, Malatya Film Festivali’den gelmiş; karar, “değerlerimizle bağdaşmadığı” iddiasıyla Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından iptal edilmişti.