Heyecan verici tasarımlar, yenilikçi fikirler ve kendini adamış oluşumlarla kaset kültürü emin adımlarla geri döndü. Peki 2016’da kaset namına neler oldu?
Bir kaseti geri sarmak için kaç kalem eskitmiştiniz? Veya kendi hazırladığınız karışık kasette hangi şarkılar vardı? Bunların hepsi nostaljik sorular gibi görünse de yakında yeniden konuşacağımız konular olarak karşımıza çıkacağa benziyor. 2016 boyunca özellikle hem ana akımdan hem de bağımsız müzik sahnesinden birçok müzisyenin kasetlerinin karşımıza çıkıyor olması, “Yoksa kasetler geri mi dönüyor?” sorusunu yıl boyunca gündemde tuttu. Yeni yıl öncesinde, 2016’da kaset namına neler olduğuna göz atalım istedik.
Dijital müzik platformlarının; müzik dünyasının, üreticilerin, sanatçıların ve hattâ dinleyicilerin müzik dinleme alışkanlıklarını ciddi bir şekilde etkilediği aşikâr. Analog yollarla dinlenen müziğin mazide kaldığı günlerin aksine 2014’ten bu yana ısrarlı bir şekilde artış gösteren plak satışları, 2013-2014 aralığında %50’yi aşan satış rakamları ile plakların yeniden geri dönüşünün müjdesini vermişti. Aynı dönemde, bir diğer analog müzik dinleme metodu olan kasetler için de aslında küçük kıpırdamalar başlamıştı. Amerika’daki üreticilerin 2014 yılında bir önceki yıla nazaran 10 milyon adet daha fazla kaset basması, sonraki yıl için hem sanatçıları cesaretlendirmiş hem de üreticileri mutlu etmişti. 2015’te dünya genelinde basılan kasetlerde yüzde 31’lik bir artış görüldü ve bununla birlikte birçok farklı şehirde yalnızca kaset basan etiketler ve oluşumlar türedi.
Her yıl özel etkinliklerle kutlanan ve sanatçıların özel basım plaklarının yayınladığı Record Store Day (Plak Dükkânları Günü), 2007 yılından bu yana hem yayıncılar hem dinleyiciler için ayrı bir motivasyon kaynağı. Koleksiyoncular veya sıkı hayranlar için çok kolay bulunamayacak özel albümlerin, kayıtların yayınladığı bu gün, bir süredir kasetler için de kutlanıyor. 2013’ten beri kutlanan Cassette Store Day (Kaset Dükkânları Günü), ilk yılından bu yana müzik dükkanlarında canlı performansları eşliğinde gerçekleşiyor. The Flaming Lips’in The Terror, Deerhunter’ın Monomania, Fucked Up’ın Hidden World ve çeşitli müzisyenlerin albümlerinin kaset formatında basılması ile kutlanan ilk yılın ardından, günümüze dek sayısız isim yeni albümlerini veya eski albümlerinin yeni baskısını kaset formatında yayınladı. Bu sene 8 Ekim’de kutlanan Kaset Dükkânları Günü’nde ilk kez kaset formatında yayınlanan bazı albümleri hatırlamakta fayda var.
Allah-las – Calico Review
J Dilla – Welcome 2 Detroit / The Shining
Courtney Barnett – Sometimes I Sit and Think, And Sometimes I Just Sit
Ramones – Ramones
Pixies – Head Carrier
Xiu Xiu – Plays the Music of Twin Peaks
Various Artists – Say Yes! A Tribute to Elliott Smith
Heavens To Betsy – Calculated
2016 yılı boyunca birçok plak şirketi, müzisyen ve grubun kataloglarının önceki dönemlerinden albümleri kaset formatında servis ettiğine de tanık olduk. Beak>, Animal Collective, Blink 182, Melvins, Tame Impala, Eminem ve nice ismin daha önce yayınladığı albümleri, sınırlı sayılarda kaset baskılarıyla satışa sunuldu ve bu baskılar birçoğunun turneleri sırasında satılarak tükendi. Ayrıca Bon Iver, Holy Fuck, The Radio Dept., BADBADNOTGOOD, Macklemore & Ryan Lewis gibi isimlerin bu yıl yayınladığı ve fazlasıyla dikkat çeken albümleri, plak, CD ve dijital formatlarıyla birlikte kaset olarak da yayınlandı.
Kaset kültürünün gözle görülür geri dönüşünün Türkiye’deki yansımaları da heyecan verici oldu. Yılın başlarında hayata geçen çiçeği burnunda plak şirketi Domuz Records, Özgün Semerci ve Jakuzi’nin ilk albümlerini kaset formatında yayınladı. Elektronik müzik kolektifi Tektosag da ilk kaset yayınını ocak ayında yaptı. Age Reform, Dalt Wisney, VST Spor, Boidflow gibi isimlerin yer aldığı Tektosag Acid Compilation derlemesi, etkileyici kapak tasarımıyla birlikte kaset olarak yayınlandı. Avusturya menşeli plak şirketi Well Gedacht da ilk kaset yayınını Viyana’da yerleşik Kolonel Blip’in Rumble Tumble isimli EP’si ile yaptı. Yerli sahnenin en hareketli plak şirketlerinden biri olan Tantana Records da yayınladığı heyecan verici plaklarla birlikte, yalnızca takipçileri için yaptığı Feedback isimli kampanya dahilinde Palmiyeler’in ilk EP’sini kasetleştirdi. Yılın son haftalarında da İstanbullu synthpop grubu kim ki o’nun 2007 ve 2008 yıllarında CD formatında yayınladığı albümleri En Az İki, En Fazla Sekiz ve Diğerleri Nerde?, Leipzig merkezli plak şirketi Sea State tarafından ilk kez kaset formatında yayınlandı.
Son yılların dikkat çeken kaset etiketleri
Geride kalan yıllarda dünyanın dört bir yanında kaset yayınlarına odaklanan birçok etiket de hayata geçti. Yazımızın sonunda, yakın geçmişte yayınlarına başlamış ve farklı türlerde çalışmalarla karşımıza çıkan kaset etiketlerini sıralıyoruz.
Doom Trip (ABD)
Bu yıl kurulan ve ağırlıklı olarak avangart müzik meraklılarına hitap eden Doom Trip, California merkezli heyecan verici bir plak şirketi. Bugüne dek altı albüm yayınlayan Doom Trip, bu albümlerin hepsini kaset formatında servis ederken yalnızca efsanevi müzisyen R. Stevie Moore’un dört parçalık There’s No God In America EP’sini plak olarak da yayınladı. Kataloğunda Parallax ’48, Body Trains, Skyjelly ve Niku Nu Sekai gibi isimleri bulunduran etiketin en dikkat çekici yayınlarının başında yine bir R. Stevie Moore albümü bulunuyor. Doom Trip’in ikinci yayını olan Nobody Pays Me Much Mind Until I’m Gone isimli 19 şarkılık R. Stevie Moore harika albümü, yalnızca 135 kopyayla kaset formatında basılmıştı.
Nervi Cani (İtalya)
2015 yılında İtalya’da kurulan ve kendin yap kültürünü benimseyen Nervi Cani, yalnızca kaset yayınlayan bağımsız bir oluşum olmasının yanı sıra fanzinler ve kitaplar basan bir yayınevi olarak da çalışıyor. Modena ve Reggio Emilia arasında faaliyet gösteren Nervi Cani, ilk kaset yayınını geçtiğimiz nisan ayında yaptı. Omar Aleoti’nin Lobby Boys projesinin lo-fi ev kayıtlarından oluşan ve synthpop sularında yüzen altı şarkıdan oluşan Changes albümüyle kaset yayınlarına başlayan Nervi Cani, birkaç ay sonrasında Minnesota çıkışlı deneysel müzik grubu Good Doom’un iki EP’sinin bir araya geldiği Naps + Hug’ı servis etti. Yılın sonlarına gelirken üçüncü ve şu ana kadarki son kasetini yayınlayan Nervi Cani, bu kez drone ve ambient üretimler yapan White Sucks’ın 2007-2010 yılları arasında yaptığı kayıtları Early Works adıyla kasetleştirmişti. Etkileyici kapak çalışmalarıyla da dikkat çeken Nervi Cani’nin kitap ve fanzinlerine göz atmayı da ihmal etmeyin!
Tymbal Tapes (ABD)
İki yıl önce Nebraska’da temelleri atılan Tymbal Tapes de noise, ambient ve glitch gibi öğelere fazlasıyla rastlayabileceğiniz, kendi tabirleriyle “maceracı” müzikleri kaset formatında yayınlayan bir etiket. Bol miktarda keşif yapmak için fazlasıyla uygun bir kataloğa sahip olan etiket, aynı radyo istasyonunda yayın yapan iki DJ’in güç birliğiyle hayata geçmiş. Yayınlarını belli zaman aralıklarıyla ve dört-beş albümlük gruplar halinde yapan Tymbal Tapes, 2015’teki yoğunluğunu bu yıla taşıyabilmiş değil. Özellikle arızalı kayıtlar dinlemeye meraklı olan dinleyicileri Tymbal Tapes’in Bandcamp sayfasında detaylı bir yolculuğa davet ediyoruz. Her albümün kapağı için Tiny Little Hammers isimli tasarım stüdyosuyla çalışan Tymbal Tapes’in görsel kimliği de fazlasıyla heyecan verici.
Solid Tapes (İspanya)
İlgi alanlarını ‘grafik’ ve ‘ses’ olarak tanımlayan Madrid merkezli oluşum Solid Tapes de 2015’in bahar aylarında ilk yayınını yapan ve hâlâ aktif olarak sınırlı sayıda kaset basmayı sürdüren bir etiket. Elektronik müziğin çeşitli alt türlerinde gezinen albümlere kataloğunda yer veren Solid Tapes, kimi zaman karanlık kimi zaman da dinleyeni anında harekete geçiren yenilikçi prodüksiyonların peşinden gidiyor. Lullaby, 1993, Ian G., Save ve Rohypnol’un albümlerinin yer aldığı katalogdaki tüm albümler Solid Tapes ekibinin imzasını taşıyan etkileyici tasarımlarla birlikte satışa sunuldu.
Hidden Bay Records (Fransa)
Fransa’nın Toulouse şehrinde geçtiğimiz eylül ayında kurulan Hidden Bay Records, indie rock ve shoegaze severlerin radarlarına alması gereken bir etiket. İlk olarak Fransız müzisyen ve besteci E.J. Marais’nin beş şarkılık Backsteat Bully isimli dingin ve akıcı albümünü kaset formatında yayınlayan Hidden Bay Records, sonraki iki ayda iki albümü daha piyasaya sürdü. Ekim ayında İngiliz shoegaze grubu Glider’ın ilk kayıtlarından oluşan derlemeyi Demos ismiyle servis eden Hidden Bay, post punk grubu Lunar Quiet’ın iki şarkılık Cold Spell EP’sini de geçtiğimiz haftalarda yayınladı. Özellikle Cold Spell kasetini, 32 sayfalık bir fanzin ve A5 boyutta bir posterin yer aldığı bir paket halinde sunan Hidden Bay Records’ın önümüzdeki dönemlerde neler yapacağı şimdiden merak uyandırıyor.
