İskoçya sokaklarındaki sürücüsüz otobüsler ve dünyanın farklı noktalarından bazı haberler

Yazı: Tuvana Adalı

Edinburgh Napier Üniversitesi ve Bristol Robotics Lab gibi organizasyonların ortak yürüttüğü bir proje olan CAVForth dâhilinde kendi kendini kullanma özelliğine sahip bir grup yolcu otobüsü İskoçya’da işler duruma geldi. Otobüslerin içinde yol bulmayı sağlayan sensörlerle birlikte iki kişilik bir ekip de yer alıyor. Ekibin bir üyesi yolculara yardımcı olmak ve bilet ödemeleriyle ilgilenmekle yükümlüyken, diğer kişi ise beklenmedik bir durum ortaya çıktığında direksiyona geçmek üzere yedek sürücü olarak her daim otobüste. 

Operasyonu yürüten şirket Stagecoach, yakın zamanda bu yedek sürücüye gerek kalmayacağını umduklarını dile getiriyor. “Daha güvenli, daha yeşil yollardan daha iyi bir müşteri deneyimine.” sloganıyla hareket eden Stagecoach, düşük operasyon maliyetleri sayesinde ulaşıma erişilebilirliğin de artabileceğine inanıyor. 

Māori Yerlileri adına Birleşik Krallık monarşisine dijital bir direniş

Yeni Zelanda’nın Polinezyalı Māori Yerlileri’nden sanatçı Hāmiora Bailey, Britanya kraliyet ailesi dedikodularını engelleyip yerine Māori Yerlileri tarafından üretilmiş haberler koyan bir tarayıcı eklentisi geliştirdi. Pīkari Mai! adlı uygulama, dünyanın her köşesinden Yerli yazarların ve genel anlamda Yerliler’e ait içerik ve haberlerin görünürlüğünü çoğaltma hedefi taşıyor. The Guardian ile konuşan Bailey; büyüklerine ve kökenine kraliyetin sahip olduğu kadar büyük bir platform sağlamak istediğini söylüyor ve “Neden olmasın?” diye soruyor. 

Bir İngiliz sömürgesi olan Yeni Zelanda’da yakın zamanda taç giyen Kral III. Charles başa geçmiş oldu. Elbette her kesim için bir kutlama değeri taşımayan taç giyme töreni, Bailey’nin belirttiği üzere özellikle tangata whenua (Māori dilinde “bu toprakların insanları” yerine geçen bir terim) için hiçbir zaman bağımsızlıklarını ilân etmemiş oldukları mitini kalıcılaştıran etkilere sahip. Pīkari Mai! eklentisi, sömürgeci anlatılar tarafından yok sayılan kültürüne yine bir Māori terimi olan Kaitiaki (gardiyan) karakterlerinin de eklenti yanında belirmesiyle dijital bir direniş yaratarak sahip çıkıyor. 

New Jersey’de dere kenarında bulunan makarnaların gizemi

New Jersey’nin merkeze uzak bir mahallesinde dere kenarına bırakılmış yüzlerce kiloluk, farklı çeşitlerde makarna bulundu. Devasa makarna çöpünü kimin attığından makarnaların pişmiş mi yoksa çiğ mi olduğuna kadar bir sürü detay, mahalleli tarafından merakla karşılanmış. Mahalle sakinlerinden biri olan iklim aktivisti Nina Jochnowitz, durumun absürtlüğünün ötesinde çevresel kirliliğe de dikkat çekiyor. Oturdukları mahallede yıllardır süregelen bir çöp sorunu olduğunu, kütleler hâlinde biriken çöplerin temizlenmesi için bir servis ya da sistem olmadığını vurgulayan Jochnowitz, makarna seline önce gülse de sonuçta dere ve çevresinde oluşturacağı kirlilik açısından endişelendiğini söylüyor. Özel temizlik firmalarının pahalılığından yakınan Jochnowitz, makarna faciasının ardından çöp temizleme hizmeti sağlanması için belediyelere de başvurmuş. Çöplük nihayetinde iki kamu görevlisi tarafından bir saatten az bir sürede temizlenmiş. Olayın sorumlusunun ise yakın zamanda annesini kaybeden ve evini boşaltırken kilerdeki makarnalarla baş etmek durumunda kalan bir mahalle sakini olduğundan şüpheleniliyor.

IRIS: Çevre dostu ve fütüristik, üç tekerlekli bisiklet 

Mucit Grant Sinclair, amcası Sir Clive Sinclair’in 1985’te çok ses getirmesine rağmen sonucu büyük hayal kırıklığı yaratan üç tekerlekli elektrikli bisiklet tasarımı Sinclair C5’ı fütüristik dokunuşlarla yeniden canlandırıyor. İklim krizi dolayısıyla fosil yakıtların devre dışı kalmaya başladığı ve belli şehirlerin arabaları tamamen yasaklamaya kadar gittiği bir dönemde IRIS, çevre dostu ve güvenilir bir alternatif olarak 40 sene önceye göre epey geçerli ve tercih edilebilir bir seçenek. Normal bir bisiklete göre daha hızlı hareket edecek olan araç, 14 yaş üstü kişiler tarafından ehliyet, taşıt vergisi ya da sigorta olmaksızın kullanılabilecek. İlk IRIS prototipi ise 20 Mayıs 2023’ten 24 Nisan 2024’e kadar İngiltere’nin Beaulieu kentindeki National Motor Museum’da sergilenecek.

Sinclair C5