Bir orman yandıktan sonra o alanda neler olur? #bantmagarşivden

Ormanların kendisi kadar orman yangınları hakkında da bilmediğimiz çok şey olduğunun bilinci, her yıl artarak yaşanan bu durumun vahameti ve Eylül 2013’te yaptığımız bir dosyanın bugün hâlâ baki olmasının yarattığı derin üzüntüyle.

Aslında rant için kesilen, yakılan ormanlar diye veryansın ettiğimiz şu günlerde en büyük sorunun ağaçlara ve ormanlara olan mesafemiz, bilgisizliğimiz ve cahilliğimizin olduğunu fark etmek, Türkiye’deki ormanların en büyük tehdidin gölgesinde yaşayan insanların vefasızlığı olduğunu bilmek bazı hislerin, yaşam biçimlerinin acilen değişmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor bize. Bant Mag. No:22’de kolları sıvayıp cevabını bilmediğimiz soruları cevabını bilen insanlara sormuştuk.

Bruce Cawdron (Müzisyen [Esmerine] / akupunktur doktoru / ağaç sevdalısı) yanıtlıyor

Bir orman yandıktan sonra o alanda tam olarak neler olur? Doğal döngü nasıl işler?

Gezegenin neresinde olduğuna göre orman yangınlarından sonraki süreç farklı olacaktır. Ama mesela diyelim ki ılıman bir iklimden bahsediyoruz, Rusya’nın büyük çoğunluğu, Avrupa’da Alplerin kuzeyi, doğu ve kuzey Amerika’nın büyük çoğunluğu… Olacak olan şu, diyelim ki, bayağı ciddî bir yangın ve ağaçların çoğu yanmış, geriye sadece sopa gibi bazı gövdeler kalmış. Bunların bir çoğu ölmüş olsa da hayatta kalan bazıları köklerinden tekrar yeşermeye başlayacaktır. Bazı ağaçların kabukları gerçekten çok kalındır ve bir yangında tamamen yanmış gibi gözükse de aslında kabuğunun altına hâlâ hayat vardır.

Sonra, toprağın içinde, bir yangın gelene kadar sabırla 60, 80 hattâ 100 yıl beklemek üzere tasarlanmış tohumlar vardır. Bu tohumların filizlenmek için yüksek derecede ısıya ihtiyacı vardır. Bunlar filizlendikten sonra yanmış olan alan ilk önce bir çayıra benzemeye başlar. Sonra kuşlar ve diğer etkenlerle başka tohumlar gelmeye başlar ve temel döngü oluşur. İlk nesil ağaçlar çayırlıkta ilk filizlenen bitkilerin gölgesinde kendilerine büyümek için gerekli alanı bulurlar. Bu ilk ağaçlar 10-15 yaşlarına geldiklerinde ikinci ve daha güçlü nesil için gereken gölgeyi ve ortamı sağlamaya başlarlar. İlk nesil orman, yani 20 yaşından küçük çok genç bir orman, çok sık olacaktır, içinde yürüyemeyeceğin kadar sık hem de. İlk nesil ağaçlar 60 yıl sonunda ölmeye ve yıkılmaya başlarlar. Onlar öldükçe ikinci nesil ağaçlara alan açmaya başlarlar. Gövdeleri çok hızlı çürüyüp toprağa karıştığı için de genç ağaçlara besin kaynağı olurlar. İkinci nesil ağaçlara besin kaynağı olurken, daha da güçlü olacak olan üçüncü nesil ağaçlara da zemin hazırlarlar. Bu sebeple bu ilk nesil ağaçlara hemşire ağaçlar denir. Bunlar aynı zamanda, orman zemininin verimli bir örtü ile kaplanmasını sağlar ve mantar ve böcekler de üremeye başlar. Bu bahsettiğim herhangi bir insan yardımı olmadan, insan eli değmeden olacak olanlar. İnsanlar zaten sadece her şeyi mahveder.

“Bugün bir miktar hektar orman daha kül oldu” dosyasının tamamını okumak için buradan Bant Mag. No:22’ye ulaşabilirsiniz.