Cannes, Berlin, Venedik, Sundance, Toronto gibi festivallerde prömiyerini yapmış, bizde vizyona girmiş ya da herhangi bir festivalde gösterilmiş ya da resmi satışa çıkmış 2015 yapımı filmler arasından, Bant Mag. yazarları ve katılımcılarına göre en iyileri aşağıdaki gibi sıraladık.
50. ME AND EARL AND THE DYING GIRL
Glee ve American Horror Story gibi televizyon işleriyle tanınan Alfonso Gomez-Rejon’un bu yıl Sundance’ten Jüri Büyük Ödülü ve İzleyici Ödülü’yle ayrılan filmi, zeki ve akıcı diliyle izleyicisini avucuna alan ve mendil ıslattıran finaliyle sarsan bir başucu indie’si.
49. LISTEN TO ME MARLON
Sundance ve Cannes’daki gösterimlerinin ardından tüm dünya festivallerinin hit belgesellerinden birine dönüşen ve şöhreti kısa sürede bu etkileyici film, Marlon Brando’nun yüzlerce saatlik ses kayıtlarından ayıklanarak gerçekleştirilmiş, eşsiz bir tecrübe.
48. BEASTS OF NO NATION
Sin Nombre ve Jane Eyre gibi nitelikli filmlerinden sonra bir de tadına doyulmaz bir True Detective (ilk sezonun tüm bölümleri) patlatan Cary Joji Fukunaga’nın, Venedik’te Altın Aslan için yarışan son filmi, başroldeki çocuk oyuncu Abraham Attah ve Idris Elba’nın performanslarıyla büyülüyor.
47. GOODNIGHT MOMMY
Sinir bozucu bir atmosfer yaratma, seyircisini yarattığı bu atmosfere hapsetme, gerilim dozu yüksek hikâyesiyle aşama aşama germe ve finalinde de seyircisinin ağzına bir parmak bal çalma gibi marifetlerle dolu, pek nefis bir korku-gerilimle karşı karşıyayız.
46. RELATOS SALVAJES (WILD TALES)
Arjantin’den çıkan bu zeki, komik ve gergin film altı, çığrından çıkış ve cinnet hikâyesini birbiri ardına dizen ve favori parçanın izleyen kişiye göre değiştiği, defalarca izlemeye müsait tam bir eğlenceli seyirlik.
45. LE PETIT PRINCE (THE LITTLE PRINCE)
Telifi geçtiğimiz yıllarda bittikten sonra her yerde her türlü ürün üzerinde karşımıza çıkan, edebiyat dünyasının bu en nadide eserlerinden birine, Fransa-Amerika ortak yapımı bir animasyonla, şiirsel bir yorum…
44. CHEVALIER
Dogtooth ve Alps’in yapımcılığını, Attenberg’in ise yönetmenliğini üstlenen, Yunan yeni dalgasının önde gelen isimlerinden Athina Rachel Tsangari’den, erkek egosu ve bireyselliğine ironik ve muzip pençeler fıydıran, eğlencesi bol bir seyirlik.
43. LOUDER THAN BOMBS
Reprise ve Oslo, 31. august gibi iki unutulmaz filmle gönülleri fetheden Norveçli genç sinemacı Joachim Trier’in, bir kez daha senaryo ortağı Eskil Vogt’la kaleme aldığı ve yönettiği bu ilk İngilizce filmi, her zamanki gibi incelikli ve epey yıkıcı bir melodram.
42. IM KELLER (IN THE BASEMENT)
Avusturya sinemasının en acayip filmlerinden birkaçına imzasını atmış olan nevi şahsına münhasır sinemacı Ulrich Seidl’dan, depolarında gizli zevkler ve çeşitli sapkınlıklar gizlemiş bir grup insanı konu alan, üşütük bir belgesel.
41. KALANDAR SOĞUĞU (COLD OF KALANDAR)
Dünya prömiyerini gerçekleştirdiği Tokyo Film Festivali’nden En İyi Yönetmen ve İzleyici Ödülleriyle ayrıldıktan sonra bu yılki Antalya Film Festivali’nden de dört ödül birden kazanan film, güçlü anlatımı, çarpıcı görselliği ve şiirsel diliyle nefes aldırıyor.
40. REALITE (REALITY)
Geçtiğimiz yıl Sitges’ten En İyi Film Ödülü’nü kazanan ve kendine has beyin yakan bir dünya yaratan bu video klip estetikli dahiyane film, müzisyen-yönetmen Quentin Dupieux’nün hastalıklı zihninden çıkma, enfes bir parça.
39. LA LOI DU MARCHE (THE MEASURE OF A MAN)
Fransız sinemasının sevilen yönetmenlerinden Stephane Brize imzalı, sakin rejisi ve Ken Loach, Dardenne Kardeşler filmlerini akla getiren hikâyesiyle dikkat çeken film, başrolde her zamanki gibi harikalar yaratan Vincent London’a Cannes’dan En İyi Erkek Oyuncu Ödülü getirdi.
38. OMOIDE NO MANI (WHEN MARNIE WAS THERE)
The Secret World of Arrietty ile kendine hayran bırakan Hiromasa Yonebayashi’den bir kez daha yeni çok bir şey söylemese de seyircisini aşama aşama teslim almayı başaran ve hıçkırarak mendillere sarıldıran, sımsıcak ve tertemiz bir anime.
37. LA TIERRA Y LA SOMBRA (LAND AND SHADE)
Kolombiya’dan çıkagelen ve bu yıl Cannes’da Son of Saul, Mustang, Krisha gibi güçlü rakipler arasından sıyrılarak, en iyi ilk filme verilen Altın Kamera ödülünün sahibi olan bu sakin dram, yavaş, derinden ve etkileyici anlatımıyla insanı çarpıyor.
36. PIONERY-GEROI (PIONEER HEROES)
Berlin’de bu yıl En İyi İlk Film Ödülü için yarışan ve 1987 Rusya’sında umutlar ve hayallerle dolu üç çocuğun yetişkinlik günleriyle o günleri arasında mekik dokuyan bu etkileyici film, Rus sinemasının son dönem güçlü örneklerinden biri.
35. GREEN ROOM
Bir önceki filmi Blue Ruin ile dünya çapında çok sayıda izleyici sinemasına hayran bırakan Amerikan bağımsız sinemasının yeni gerilim ustalarından Jeremy Saulnier, yanlışlıkla bir cinayete tanık olan bir punk-rock grubuna bela dolu bir gece yaşatıp, kan banyosuna sokuyor.
34. EL ABRAZO DE LA SERPIENTE (EMBRACE OF THE SERPENT)
Cannes’da bu yıl ortalığı kasıp kavuran bu çılgın Kolombiya filmi, ortalıktan silinmiş bir kabile olan Karamakate’nin son mensubu ve onunla ilgili bir araştırmaya girişen iki bilim insanının macerasını şaşırtıcı bir anlatım dili ve atmosferle beyazperdeye taşıyor.
33. MISTRESS AMERICA
Noah Baumbach’ın bu yılki iki filminden bir diğeri, başrole Frances Ha’da olduğu gibi bir kez daha sorumsuz ve kendisine özgü bir karakteri canlandıran Greta Gerwig karakteri taşıyan, iyi müzikler ve nefis diyaloglarla dolu eğlenceli bir seyirlik…
32. EL CLUB (THE CLUB)
Tony Manero, Post Mortem ve No gibi filmlerinin ardından Şilili yönetmen Pablo Larrain, dağ başında bir kulübede geçmişlerinden uzakta yaşayan dört adamın hayatlarının yanlarına gelen bir beşinciyle darmadağın olmasını konu ettiği son filmiyle Berlin’den Jüri Büyük Ödülü kazandı.
31. TROIS SOUVENIRS DE MA JEUNESSE (MY GOLDEN DAYS)
Fransız sinemasının her zaman sevilen işlerle çıkagelen yönetmenlerinden Arnaud Desplechin’in yılın en seyirci dostu filmlerinden birkaçı arasına giren bu erişkinliğe erme ve erkek adam olma hikâyesi, epik ve iz bırakan bir macera-dram.
30. ROOM
Bu yıl Toronto Film Festivali’nde prömiyerini yapana kadar Oscar yarışında bahsi dahi geçmeyen, festivalden İzleyici Ödülü’yle ayrılıp herkesin kalbini fethetmesinin ardındansa adı ödül listelerinden inmeyen bu tutsaklık ve özgürleşme öyküsü, oyuncu performanslarıyla da ayrı bir övgü hak ediyor.
29. AMY
Biyografik belgeseller konusunda bir önceki filmi Senna ile çıtayı çok yüksek bir noktaya taşıyan Asif Kapadia’dan, dünya müzik tarihinin en trajik hikâyelerinden birine sahip Amy Winehouse’un yaşam öyküsünü izlemek, kaçırılmayacak bir fırsat.
28. AS MIL E UMA NOITES (ARABIAN NIGHTS) VOLUME 1 & 2 & 3
İki yıl önce çektiği Tabu ile gönülleri bir kez daha fetheden Portekizli Miguel Gomes’in aslında üç film olarak çektiği ama bizim liste sıkışıklığında tek bir maddede topladığımız 1001 Gece Masalları uyarlaması, toplamda 381 dakikalık bir sinema şöleni.
27. DOPE
Yılın en eğlenceli Sundance hitlerinden biri olan ve Cannes’da Yönetmenlerin Onbeş Günü bölümünün dikkat çeken filmleri arasına giren bu bir an bile durmayan eğlence bombası, zorbalar arasında tutunmaya çalışan bir grup liselinin maceralarına odaklanıyor.
26. ANA YURDU (MOTHERLAND)
Dünya prömiyerini gerçekleştirdiği Venedik Film Festivali’nin ardından çok sayıda festivale katılan ve çeşitli ödüller kazanan Senem Tüzen imzalı ilk film, neredeyse hiçbir erkeği kadrajına almadan sert ve keskin bir anne-kız hesaplaşmasına girişiyor.
25. CIALO (BODY)
Berlin’den bu yıl En İyi Yönetmen Ödülü’yle ayrılan Polonya yapımı bu yürek deşici film, aile dizimi veya bir medyum üzerinden kaybettiği annesinin bedeniyle iletişim kurmaya çalışan kafası karışık bir genç kadın ve babasının hikâyesini nefis bir dille anlatıyor.
24. THE LOOK OF SILENCE
Kamerasıyla Endonezya tarihinin en kanlı katliamını gerçekleştirenlerin dünyasında gezinen bir önceki belgeseli The Act of Killing ile akılları baştan alan Joshua Oppenheimer’in aynı katliamdan sağ kurtulmuş bir aileyi merkez alan bu yeni filmi, aynı dehşete başka bir açıdan tanıklık ettiriyor.
23. STAR WARS: THE FORCE AWAKENS
George Lucas’ın yalnızca sinema tarihinin en büyük efsanelerinden birini yaratmakla kalmayıp aynı zamanda dünya ticaret pazarının en keskin kırtasiye fikirlerinden birine de ön ayak olduğu serisinin J. J. Abrams imzalı merakla beklenen son filmi, hayranların ve seriye yeni dalanların gönlünü fethetmeyi başardı.
22. TANGERINE
Tamamı iPhone 5 ile çekilerek dünya sinema tarihinde bir ilke imza atılan bu kalıbına sığmayan film, en yakın arkadaşından, sevgilisinin kendisini bir kadınla aldattığını öğrenen trans bir bireyin çılgın hesaplaşma gününe odaklanan, eğlencesi ve seyir zevki bol bir film.
21. KRISHA
Geçmişe ait yarım kalmış hesaplarını da alarak kocaman bir şükran yemeği organizasyonunun ortasına bomba gibi düşen, orta yaşlarının sonundaki alkolik ve epey problemli Krisha’nın kabus gününe odaklanan, dram ve gerilim dozu aşama aşama artan, nefes kesici bir ilk film.
20. IT FOLLOWS
Geçtiğimiz yılın en çok konuşulan ve en sevilen korku-gerilim filmlerinden biri olduğu su götürmeyen filmin esas meziyeti, yönetmen David Robert Mitchell’ın 70’li yılların kült klasiklerini aratmayan atmosfer yaratma becerisi ve Disasterpeace imzalı efsane müzikleri.
19. INHERENT VICE
Usta işi filmleri ve katıksız başyapıtlarının ardından The Master ile sevenler ve sevmeyenler olarak ortadan ikiye ayırdığı hayran kitlesini bir kez daha birbirine küstüren Paul Thomas Anderson’ın bu son derece kendine özgü, karmaşık, kafası dumanlı ve kesinlikle çok eğlenceli filminin değeri yıllar sonra anlaşılacak gibi.
18. THE WOLFPACK
Sundance’ten bu yana dolaştığı onlarca film festivali ve yarattığı sükseyle yılın belgesel olayına dönüşen bu dev aile trajedisi, New York’un göbeğinde yaşamalarına rağmen sokak yüzü görmemiş yedi kardeşin kendi içlerine kapalı, sıra dışı dünyalarına odaklanan rahatsız edici bir seyirlik.
17. EVOLUTION
2004 yapımı enfes Innocence’ının ardından yeni uzun metrajı uzun süredir merakla beklenen Lucile Hadzihalhovic’in tedirgin edici bir öyküyü, gerilim yüklü bir anlatımla ele aldığı bu karmaşık büyüme hikâyesi, bu yıl Toronto’nun en fazla övgü alan filmleri arasındaydı.
16. NED RIFLE
Amerikan bağımsız sinemasının en özel yönetmenlerinden Hal Hartley’nin, Henry Fool ile başlayıp Fay Grim ile devam ettiği üçlemesinin, yolunu çok uzun zamandır gözlediğimiz final filmi, sinemasının hayranlarını dev bir tatmine ulaştıran, sinemasının köklerine bağlı ama bir o kadar da özgün, paha biçilmez bir film.
15. THE WITCH
1630’lu yıllar New England’ında huzuru bulamayan bir ailenin gittikçe çığrından çıkan dehşet yüklü hikâyesini konu alan ve kısa sürede kulaktan kulağa yürüyerek yılın sürpriz korku hitine dönüşen bu Sundance’ten çıkma bağımsız dönem gerilimi, yönetmen Robert Eggers’ın meziyetlerini tüm çıplaklığıyla ortaya seriyor.
14. ABLUKA (FRENZY)
İlk filmi Tepenin Ardı ile ulusal ve uluslararası çok sayıda ödül ve övgünün sahibi olan Emin Alper’in Venedik’ten Jüri Özel Ödülü kazanan son filmi, iki kardeşin gerilim dozu gittikçe artan zihin bulanmasını, kusursuz bir ses tasarımı ve nefis bir atmosferle beyazperdeye yansıtarak yılın en iyi yerli filmine dönüşüyor.
13. NIE YIN NIANG (THE ASSASSIN)
Çin sinemasının usta yönetmenlerinden Hou Hsiao-Hsien’in bu yılki Cannes Film Festivali’nde eleştirmenlerin favorisine dönüşen ve jüriden En İyi Yönetmen Ödülü’nü kazanan son filmi, sayısız kültürel referansla kafası karışan seyircileri bile büyüleyici ve meditatif anlatımıyla avucunun içine alan bir ustalık gösterisi.
12. ANOMALISA
Amerikan bağımsız sinemasının kıvrak bir zekâ ve keskin bir mizahla kotarılmış eşsiz senaryolarına imza attıktan sonra yönetmenlik sevdasıyla karşımıza çıkan Charlie Kaufman’ın aynı adlı kendi oyunundan, stop-motion animasyon yönetmeni Duke Johnson’la birlikte uyarladıkları, edebi ve allak bullak edici bir animasyon harikası.
11. HIGH-RISE
Kill List ve Sightseers gibi zihin açıcı filmlerinin ardından, üstesinden gelmenin epey güç olduğu bir Ballard uyarlamasına girişen İngiliz deha Ben Wheatley’nin, kaosun ve çılgınlığın damla damla arttığı bu distopik taşlamasının hakkını başarıyla verdiğini söylemek hiç de güç değil.
10. YOUTH
Bir önceki başyapıtı La Grande Bellezza ile hayata dair hemen her şeyi sıralamamış olacak ki İtalyan usta Paolo Sorrentino, yaşamın gizemini kusursuz diyaloglar ve muazzam görüntülerle bir kez daha, bu kez İngilizce ve Michael Caine, Harvey Keitel ve Paul Dano gibi isimlerin eşsiz performanslarıyla bir daha didikliyor.
9. THE DUKE OF BURGUNDY
Katalin Varga ve Berberian Sound Studio gibi pek nefis filmlerinin ardından bir kez daha tadına doyulmaz bir atmosfer harikasıyla karşımıza çıkan Peter Strickland’in yazıp yönettiği bu gönülsüz sado-mazo hikâyesi, tutkunun tanımını beyazperdede en iyi şekilde yapan birkaç filmden birine dönüşüyor.
8. 45 YEARS
Birkaç sezon önce çektiği Weekend ile tüm dünyadan ödül ve övgü toplayan ve araya iki sezon süren HBO dizisi Looking’i sıkıştıran Andrew Haigh’ın, 45. evlilik yıldönümleri öncesinde geçmişten gelen bir sırla hayatları sarsılan yaşlı bir çifti konu alan son filmi, başroldeki Charlotte Rampling ve Tom Courtenay’nin muazzam performanslarıyla devleşiyor.
7. VICTORIA
Çok sayıda usta Alman yönetmenin filmindeki başarılı oyuncuları yanı sıra Absolute Giganten ve Mitte Ende August gibi nefis filmlerle yönetmenlikte de iddialı Sebastian Schipper imzalı, 140 dakikalık plan sekanstan oluşan devasa duygu patlaması, fiziksel açıdan imkânsız gibi görünen görüntü yönetimi işçiliğiyle de alkışı hak ediyor.
6. PHOENIX
Yeni Alman sinemasının kendine özgü yönetmenlerinden Christian Petzold’un kısa sürede tüm dünyada çok sevilen bir bağımsız hite dönüşen bu İkinci Dünya Savaşı melodramı, neredeyse absürt denecek kadar naif bir hikâyeden, dünyanın en kırılgan filmlerinden birini çıkarmayı başarıyor. Tek başına final sahnesi bile kalbi parçalamaya yeter.
5. MAD MAX: FURY ROAD
Birçoklarına göre yılın en iyisi, hemen herkese göre ise yılın en sürpriz başarısının sahibi olan, eski serinin de yaratıcısı ve yönetmeni George Miller’ın kotarması çok güç bir yeniden çevrimin altından, eski filmlerden de iyi bir neticeyle kalkarak izleyiciyi kendine hayran bırakan filmi, kısa sürede kült bir klasiğe dönüşecek gibi.
4. INSIDE OUT
Pixar’ın son dönem filmlerinde öne çıkan temalardan büyüme ve bir şeyleri geride bırakmayı öğrenme meselesini, çocuk izleyicilerini heyecandan zıplatıp, yetişkin seyircilerinin ise kalbini parçalayıp gözyaşlarına boğarak beyazperdeye taşıyan bu animasyon harikası, sinema tarihinin en kusursuz senaryo çalışmalarından biri olmakla kalmayıp, unutulmaz bir çocukluk yüzleşmesine de vesile oluyor.
İllüstrasyon: Özgür Erman
3. THE LOBSTER
İlk filmi Dogtooth ile sinemada hikâye anlatımı üzerine hala zorlanabilecek kapılar olduğunu tüm dünyaya kanıtlayan Yunan sinemacı Yorgos Lanthimos’un efsane bir oyuncu kadrosu ve yine kendi garip ötesi dünyasından ışınlanmış zeki senaryosuyla, büyük başarıyla kotardığı bu ilk İngilizce filmi, Cannes’dan Jüri Özel Ödülü’yle ayrıldıktan sonra tüm dünyada yılın en sevilen birkaç filminden biri oldu. Akıllara zarar senaryo fikrini, nefis bir görsel dünyayla desteklemesi ve başta Colin Farrell olmak üzere tüm kadronun başarılı performansları da cabası.
İllüstrasyon: Berkay Dağlar
Tam da beyazperdede İkinci Dünya Savaşı trajedileri üzerine söylenecek yeni bir şey kalmadı denen anda gelen ve kahramanının kırılganlığı altına tüm bir soykırımın travmasını dantel gibi işleyen yönetmen Laszlo Nemes’in 35 mm çektiği ve tüm reji tercihleriyle kusursuz bir sinemasal tecrübeye dönüşen filmi, yıl boyu kazandığı tüm ödülleri sonuna kadar hak eden, katıksız bir başyapıt. İzleyicisini, kırılmış kolunu kanadını sara sara, diken üstünde taşıdığı muazzam finali ise sinema tarihine unutulmayacak kapanış sekanslarından birini armağan ediyor.
İllüstrasyon: Saydan Akşit
1. CAROL
Far From Heaven ve Mildred Pierce gibi enfes dönem melodramlarına imzasını atarak bu konudaki yetkinliğini gözler önüne seren Todd Haynes’in, başrole yerleştirdiği Cate Blanchett ve Rooney Mara’nın muazzam performanslarla resmettiği iki kahramanını birbirine meftun ederken, âdeta biz izleyicilerin tenlerine değip geçtiği Carol, kusursuz rejisi, görüntü yönetiminden, sanatına, müziğinden ışığına, rengine, saç makyajına, prodüksiyon tasarımına kadar, filme emek veren herkesin ve her birimin işini kusursuz bir başarıyla gerçekleştirdiği, teknik açıdan olduğu kadar duygu dünyasıyla da mükemmelliğe ulaşan, yılın en dikkate değer ve en özel filmi ve küçücük bir hikâyeden koskoca bir başyapıt çıkarabilmenin mümkün olabildiğini kanıtlayan sinemasal mucizelerden biri.
