İstanbul LGBTİ (lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks) Onur Haftası bu yıl 22. yılını kutluyor. 23-29 Haziran tarihleri arasında “temas” temasıyla gerçekleşecek hafta, tüm İstanbul’u LGBTİ’lerin sanat, eğlence ve politikası, kısacası tüm alt-kültürüyle temas etmeye davet ediyor.
Haftanın son günü gerçekleşen LGBTİ Onur Yürüyüşüyle İstanbul’dan dünya gündemine oturan haftayı, ortaya çıkan olağanüstü enerjisinden hatırlayacaksınız. Yürüyüş bu yıl 29 Haziran’da, her yıl olduğu gibi İstiklal Caddesi’nde, ancak bu kez 100 bin kişinin katılımıyla gerçekleştirilmek üzere planlanıyor. İstanbul’un en önemli senelik etkinliklerinden biri olan hafta, LGBTİ hareketinin 22 yılının ziyaretçilere anlatılacağı bir sergiye de ev sahipliği yapıyor. Danışma kurulunda Erinç Seymen, Fatih Özgüven, CANAN ve DEPO’nun bulunduğu sergi hakkında konuşmak için Onur Haftası sergi komisyonundan Metin Akdemir ile SALT Galata’da buluştuk…
Bu sergi fikri nasıl ortaya çıktı?
Onur Haftası’nda daha önceki yıllarda da sergi yapılmıştı ancak biz bu yıl geçmişten günümüze LGBTİ mücadelesinden bir sanat pratiği yaratmaya çalıştık. O yüzden serginin ismini sergi komisyonundan Efe Songun’la beraber nerdeen nereye koyduk. Açık bir çağrıyla, sanat üreten herkesten bir iş istedik. Bir ay boyunca gelen işleri toparlayıp danışma kuruluyla değerlendirdik.
İşleri seçerken kriterleriniz nelerdi?
Olayın en zor kısmı burasıydı aslında. Birbirinden farklı disiplinlerden gelen sanatçıların işlerini aynı sergide buluşturmak danışma kurulunu çok zorladı. İşinin ehli, yetkin işlerin yanısıra büyük bir tutkuyla sanat üretmeye çalışan gençlerin işleri de vardı. Türkiye’de uzun yıllardır LGBTİ aktivizminin içinde bulunan sanatçıların da işleri bulunuyor. Aslında bu çok-kültürlü karmaşa, LGBTİ hareketinin içinde ne kadar farklı veçhelerin olduğunu bize gösterdi. Biz de bu karmaşanın içinde kimsenin kaybolmasına izin vermeden uyumlu bir bütün oluşturmaya çalıştık. Bir yandan keskin steril çizgiler diğer yanda rengarenk, sıcak ve tutkulu resimler yan yana gelecek.
Ne tür işler var?
Serginin açıldığı gün canlı bir performans gerçekleştirilmesini hayal ediyoruz. Bunun yanısıra fotoğraf, GIF video, resim, kolaj ve farklı malzemeler kullanılarak üretilen yerleştirmeler bulunuyor. Bütün bu işleri, Erinç Seymen’in küratörlüğünde, danışma kurulumuzla birlikte sergi alanında Onur Haftası’nın konsepti “temas”ı da göz önünde bulundurarak yerleştireceğiz. Aynı zamanda “Temas” konsepti altında işleri bulunan sanatçıları herkese açık bir sanat forumunda bir araya getireceğiz.
Nasıl bir forum kurguluyorsunuz?
Daha önce bir araya gelmemiş sanatçıları Onur Haftası dâhilinde birbirine temas ettirecek, LGBTİ hareketinin sanat ile bütünlüğünü sağlamaya katkıda bulunacak, bir yandan da Türkiye’de queer sanatın varlığını sorgulayacak tartışmaların üretileceği bir forum kurguluyoruz. Özellikle Avrupa’daki bianellerde queer sanat başlığı altında sergiler açılırken Türkiye’de bunun örneklerine az rastlıyoruz. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde Türkiye’de LGBTİ hareketinin güçlenmesi ve bir özne hâline gelmesiyle bu sanatın kendine yer bulması arasındaki ilişkiyi irdelemek istiyoruz. Queer sanat bir mücadele midir ya da bu sanat sokağa ne kadar yansıyor gibi soruların cevaplarını aramak istiyoruz. Bu forumda yapılacak tartışmaları içeren bir queer sanat kitabı da, forumun kazandırdıklarından olacak.
Türkiye’de queer sanatın geleceği için ne hayal ediyorsunuz?
Catherine Lord ve Richard Meyer’in queer işleri anlattığı Art & Queer Culture kitabını her açtığımda çok heyecanlanıyorum. Bu kitap toplumsal hareketlerle queer sanatın nasıl birbiriyle uyum halinde ilerlediğini anlatıyor. Son dönemde Türkiye’deki tüm kazanımlar ve yaşanan kaosun bu sanata etkisinin ne olacağını görebilmek ve bu sanatın hayata temas ettiği yerleri inceleyecek kitapların kütüphanelere girmesi en içten heyecanım gibi görünüyor.
nerdeen nereye sergisi 24 – 29 Haziran tarihleri arasında Hayaka Artı ve maumau galerilerinde. Sayfadaki işler Elif Keskinkılıç’a, ana görsel ise Ekin Hamiş’e ait.
