“Bizce etkileyici fotoğraf çekmek, onun neyle çekildiğine bağlı değil.”
“Mobil” devrimden bu yana sokak fotoğrafçılığı kendi hâlinden bir hayli memnun gözüküyor. Kameralarını bir kenara bırakıp akıllı telefonlarıyla sokak fotoğrafçılığı yapmakta karar kılmış dört kişiyi bir araya getiren H-art Collective, bu anlamda motivasyonunu manifestosunda da belirttiği gibi, “Mobil cihazların kolayca ve herkes tarafından kullanılmasının sadece belli kişiler tarafından üretilen fotoğrafın herkes tarafından üretilmesine olanak sağlamasından” alıyor. H-art Collective’in çekirdek dörtlüsünden Sevil Alkan bu oluşumun detaylarını ve ileriye yönelik planlarını anlattı.
H-art Collective fikri tam olarak nasıl ortaya çıktı ve bu dörtlü nasıl bir araya geldi? H-art dışında neler yapmaktasınız?
Grup üyelerinden biri olan Emrullah’la Instagram üzerinden tanıştık. Birlikte fotoğraf çekmeye ve paylaşmaya başladık. Sonrasında ortak projeler yapalım fikrini tartışırken bir kolektif kurup, diğer fotoğrafçılarla çalışmalarımızı birleştirmeye karar verdik. Kolektif bu şekilde kuruldu. Sonra aramıza İlknur ve Hakan katıldı. Hakan kamuda çalışıyor, İlknur bankacı, Emrullah şu anda çalışmıyor, ben de mimarım. Farklı çevrelerden dört insan bu sayede bir araya geldi diyebilirim.
Bu dörtlü arasında herhangi bir iş bölümü veya belirli kurallar var mı? Kısacası kolektifiniz nasıl işliyor?
İşbölümü bir şekilde kendiliğinden gelişti. Çok net kurallarımız yok. Yapacağımız aktivitelerle ilgili devamlı iletişim hâlindeyiz. Kararları hep birlikte alıyoruz. Tabii ileride grup büyürse daha düzenli bir işbölümüne ihtiyacımız olacak.
Instagram hesabınızda paylaştığınız fotoğraflar sizin çektiğiniz fotoğraflar olmasına rağmen #hartcollective hashtag’inde inanılmaz fazla fotoğraf paylaşılmış. Bu işin buralara geleceğini tahmin ediyor muydunuz?
Evet, hiç beklemiyorduk açıkcası. #hartcollective etiketi altında çok fotoğraf paylaşıldığı için, biz de her pazar günü paylaşılan fotoğraflardan iki tanesini @hartcollective Instagram hesabında yayınlıyoruz.
Kolektif denince akla ilk olarak herkesin katkıda bulunabileceği bir iş olabilirmiş gibi geliyor. Bu dörtlü dışında H-art’ta fotoğraflarının paylaşılmasını isteyenler ne yapıyorlar ya da size katılabilirler mi?
Evet aynen öyle. İleride kolektife başka fotoğrafçı arkadaşların katılmasını planlıyoruz. H-art’ta fotoğraflarının paylaşılmasını isteyenler, Instagram’da fotoğraflarını paylaşırken #hartcollective etiketini kullanabilirler. Fotoğraflar arasından seçim yapıp, yayınlıyoruz.
Instagram etrafında çok farklı bir dünya oluşmaya başladı. İnsanlar hayatının her ânını burada paylaşıp, başka insanların da hayatını etkilemeye başladı. Sizin böyle bir amacınız var mı?
Çok doğru. Biz sadece günlük fotoğraf deneyimlerimizi paylaşıyoruz. İnsanların hayatını etkilemek biraz iddialı olur, fakat fotoğraflarımızla az da olsa bir duygu geçirebiliyorsak bu bizi mutlu etmeye yeterli.
Manifestonuzda artık herkes fotoğraf çekebilir derken büyük bir imaj çöplüğünün oluştuğundan da bahsetmişsiniz. Aslında bu konu her daim kızgın olan tartışmalardan biri. “Mobil fotoğraf çekme” ve “fotoğrafçılık” kavramlarının birbirinden ayrıldığını düşünüyor musunuz? Ne şekillerde?
İkisini birbirinden ayırmıyoruz. Bizce etkileyici fotoğraf çekmek, onun neyle çekildiğine bağlı değil. Fotoğraf artık sadece belli bir kesimin ilgilendiği sanat olmaktan çıktı. Bu da çok değerli. Herkes fotoğraf çekebilir. İnanın ki bu sayede fotoğrafla ilgilenmeye başlayan insan sayısında çok artış var. Ayrıca bu sayede çok özgün işler de görmeye başladık.
H-art Collective’i araştırırken aklıma daha önce röportaj yaptığımız Alex Gross’un işleri de geldi. Bizlerin de bir parçası olduğu, ellerinde akıllı telefonları ve her an meşgul zihinleriyle boş bakabilen tüketim topluluğuyla ilgili tabloları hakkında konuşmuştuk. Mobilin yarattığı fırsatları öne çıkarma şekliniz etkileyici, ama bir yandan da bu bağımlılık üzerine sizin de bunalıma girdiğiniz oluyor mu?
Bazen oluyor ama biz akıllı telefonlarımızı çoğunlukla fotoğraf çekmek için kullanıyoruz. Bence burada zihni meşgul eden daha çok sosyal medya mecraları. Bunları hayatınıza nasıl aldığınız tamamen kişilere bağlı.
Yine manifestonuzda mobil araçların fotoğraftaki zaman ve mekân algısını değiştirdiğini söylüyorsunuz. Bunu biraz açabilir misiniz?
Evet, mobil fotoğraflar çekiliyor ve ânında ya da kısa bir süre sonra da paylaşılıyor. Fotoğraflar her zaman yeni, fakat çok çabuk tüketilmesi gibi bir tehlikesi de var. Mekân kavramı da bizce şu şekilde değişti. Artık fotoğraf makineniz her zaman sizinle birlikte. Tanık olduğunuz her şeyi ânında fotoğrafa aktarma imkânınız var. Bu da fotoğrafı çok geliştiren bir fırsat.
Mobil fotoğrafçılığın foto-muhabirliği, haber fotoğrafçılığını ne şekillerde etkilemekte olduğunu gözlemliyorsunuz?
Haber fotoğrafçıları artık mobil aygıtlarla da fotoğraf çekiyorlar. Instagram’da birçok foto-muhabirinin hesabı var, deneyimlerini buradan paylaşıyorlar. Hattâ Time ve New Yorker gibi dergiler Sandy Kasırgası sırasında haber fotoğrafçılarına Instagram üzerinden fotoğraf paylaşarak olayı anlatmalarını istemişti. Geçenlerde ünlü fotoğrafçı David Alan Harvey ise kendi kurmuş olduğu Burn Magazine Instagram sayfasında haziran ayından itibaren geleneksel yöntemlerle fotoğraf çeken fotoğrafçıların artık hafta hafta mobil aygıtlarla fotoğraf çekip yayınlayacaklarını duyurdu. Fotoğrafçılar artık mobil dünyaya kayıtsız kalamaz.
Şu an yarattığınız etkiden memnun musunuz, kolektifinizin daha fazla insana ulaşması için isteğiniz ve planlarınız var mı?
Evet, beklediğimizin çok üstünde bir ilgi var. Tabii ki daha farklı platformlarda çok daha fazla insana ulaşmayı hedefliyoruz. İsteğimiz en kısa zamanda bir sergi açmak. Uzun vadede de kitap çıkarmak gibi bir hedefimiz var. Ayrıca mobil fotoğrafçılığı temsilen çeşitli fotoğraf festivallerine katılmak istiyoruz.
h-artcollective.com – instagram.com/hartcollective
